"Δημοσιογραφία είναι να δημοσιεύεις αυτά που κάποιος άλλος δεν θέλει να δημοσιευθούν." - Τζορτζ Όργουελ

13.2 C
Trikala

Απόστολος Μουσούρης – Φωτογραφίζοντας τον Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας

lafarm

Σχετικά άρθρα

«Εμείς παίρναμε εντολές από τη στρατιωτική διοίκηση να πάμε στην τάδε μονάδα, γιατί “κάτι θα γίνει”, στην άλλη να γυρίσουμε τους βομβαρδισμούς των αεροπλάνων, να επισκεφθούμε το νοσοκομείο που λειτουργούσε μέσα σε σπηλιές, κάπου θα γινόταν μια σύσκεψη και έτσι τριγυρνάγαμε τις βουνοκορφές του Γράμμου καταγράφοντας το ιστορικό του παράξενου αυτού πολέμου.

Μετακινούμαστε τις περισσότερες φορές με σύνδεσμο, γιατί δεν γνωρίζαμε τα μέρη και μπορούσαμε να χαθούμε. Συχνά περπατάγαμε νύχτες. Άλλες φορές διανυκτερεύαμε στο δάσος, σε καλύβες φτιαγμένες από φτέρη. Μάθαμε την τεχνική, αργότερα τις φτιάχναμε και μόνοι μας» (μαρτυρία του σκηνοθέτη Μάνου Ζαχαρία, μέλους του κινηματογραφικού συνεργείου του ΔΣΕ).

Σε αυτές περίπου τις συνθήκες κινήθηκε το κινηματογραφικό συνεργείο του ΔΣΕ, του οποίου μέλος και οπερατέρ ήταν ο Απόστολος Μουσούρης, ο οποίος ταυτόχρονα φωτογράφιζε και όλες τις πλευρές της δράσης του ΔΣΕ στο Γράμμο και το Βίτσι.

Σε αυτές τις συνθήκες, σε αυτά τα περήφανα βουνά, στα μέρη που πορεύτηκαν, πολέμησαν, τραγούδησαν και χόρεψαν οι μαχητές και οι μαχήτριες του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, μας «ταξιδεύει» η νέα έκδοση – λεύκωμα της «Σύγχρονης Εποχής», Απόστολος Μουσούρης, Φωτογραφίζοντας τον Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας, η οποία μόλις κυκλοφόρησε και περιλαμβάνει 1.000 περίπου εικόνες, από τον πλούτο των χιλιάδων φωτογραφιών που συνθέτουν το αρχείο του Απόστολου Μουσούρη, οι οποίες βλέπουν για πρώτη φορά το «φως της δημοσιότητας», όπως για παράδειγμα εκείνες από τις λαϊκές συνελεύσεις και την παραγωγική διαδικασία στις ελεύθερες περιοχές.

 

Ο φωτογραφικός θησαυρός του Απ. Μουσούρη

Μετά από πολλά χρόνια, την άνοιξη του 2014, το φωτογραφικό αρχείο του Απόστολου Μουσούρη (1917 – 1997), ένας πραγματικός φωτογραφικός θησαυρός, δωρήθηκε από την Τάνια Μουσούρη και τον Αλέξη Χατζή, που το είχαν διαφυλάξει, στο Αρχείο της ΚΕ του ΚΚΕ. Ο Απόστολος Μουσούρης, έχοντας πάρει μέρος ως κινηματογραφιστής στις μάχες σε Γράμμο (1948, 1949) και Βίτσι (1949), αποτύπωσε εικόνες ανεκτίμητης αξίας. Εικόνες που αποτελούν ντοκουμέντα ιστορικά, αδιαμφισβήτητα και αδιάβλητα (περισσότερα για το βιογραφικό του Απ. Μουσούρη μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα: http://arxeio.kke.gr).

Η μορφή του αρχείου είναι σε πρωτότυπα κινηματογραφικά φιλμ. Το υλικό ψηφιοποιήθηκε και στη συνέχεια έγινε επιλογή και ταξινόμηση, καρπός της οποίας είναι το φωτογραφικό λεύκωμα με τίτλο «Φωτογραφίζοντας τον Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας».

Όπως είναι φυσικό, το συγκεκριμένο φωτογραφικό αρχείο περιλαμβάνει εικόνες από τα σημεία όπου κορυφώθηκε η τρίχρονη εποποιία του ΔΣΕ (Γράμμο και Βίτσι). Το σημειώνουμε αυτό, αφού η δράση του ΔΣΕ απλώθηκε σχεδόν σε όλη την ηπειρωτική Ελλάδα και αρκετά νησιά. Έτσι, το λεύκωμα δεν είναι μια φωτογραφική ιστορία του ΔΣΕ, αλλά μια αντιπροσωπευτική παρουσίαση των εικόνων που περιλαμβάνονται στο αρχείο Μουσούρη.

«Ξεφυλλίζοντας» τη δράση όσων πολέμησαν για το λαό

Το Λεύκωμα περιλαμβάνει σύντομο ιστορικό του φωτογραφικού υλικού, βιογραφικά στοιχεία του Απόστολου Μουσούρη, μικρή αφηγηματική παρουσίαση της δράσης του κινηματογραφικού συνεργείου από το μέλος του, σκηνοθέτη, Μάνο Ζαχαρία.

Η έκδοση χωρίζεται σε τρεις ενότητες: α) Ο ΔΣΕ οργανωμένος λαϊκός στρατός, β) Η ζωή στις ελεύθερες περιοχές, γ) Στην πολιτική προσφυγιά. Προηγείται σύντομη φωτογραφική παρουσίαση του τόπου, με τρόπο ώστε «μπροστά μας στέκονται όχι μόνο τα ιστορικά γεγονότα, αλλά και οι ίδιοι οι χώροι στους οποίους αυτά διαδραματίστηκαν».

Ακόμα και το πρώτο ξεφύλλισμα μας βάζει σε έναν «άλλο κόσμο», στις τάξεις του ένοπλου λαού που μάχεται για ένα σκοπό. Η έκδοση μπορεί να συμβάλει και σε αυτή την ιστορική γνώση των συνθηκών στις οποίες πολέμησε ο ΔΣΕ, τα μεγάλα επιτεύγματα του, παρά το γεγονός ότι ηττήθηκε. Ο ΔΣΕ, που υπήρξε δημιούργημα του ΚΚΕ, ατσαλώθηκε με την πολιτική και την ιδεολογία του, κατάφερε να αποτελέσει έναν αξιόμαχο λαϊκό στρατό που αντιπάλεψε υπέρτερες στρατιωτικά δυνάμεις που διέθεταν ποταμούς εφοδίων.

Το φωτογραφικό λεύκωμα δίνει μια πολύ καλή εικόνα των μαχών, της εκπαίδευσης, των χώρων διαβίωσης και της καθημερινότητας των μαχητών και μαχητριών του ΔΣΕ. Ακόμα και φωτογραφίες που τραβήχτηκαν απλώς ως αναμνηστικές, σήμερα φέρνουν ξανά μπροστά μας τα πρόσωπα όσων πέρασαν στην κυριολεξία από φωτιά και σίδερο.

Η επιλογή του φωτογραφικού υλικού δίνει τη δυνατότητα να βυθιστεί κανείς και στις «λεπτομέρειες» της καθημερινής ζωής, που όμως αποτυπώνουν τις βαθύτερες αξίες της φυσικής συντροφικότητας και της αλληλεγγύης της κομμουνιστικής διαπαιδαγώγησης στη φωτιά της μάχης. Εικόνες όπου μια χλαίνη γίνεται το κοινό σκέπασμα για δύο μαχήτριες, εικόνες όπου η αλληλοβοήθεια είναι ο τρόπος για την καθημερινή φροντίδα. Και δίπλα σε όλα αυτά το συντροφικό γλέντι, ο ομαδικός χορός, το τραγούδι δίπλα στη φωτιά…

Κάθε σελίδα της έκδοσης μας μεταφέρει σε συνθήκες όπου ακόμα και το πέρασμα από τη ζωή στο θάνατο ήταν απλώς ο όρκος για τη συνέχεια της μάχης. Όπως οι μοναδικές εικόνες από την ταφή του μαχητή, με τα όργανα να παίζουν και καρφωμένη στο φέρετρο η λακωνική φράση «πολέμησε για το λαό», που χαρακτήρισε τη σύντομη ζωή του καθώς και την τρίχρονη εποποιία του ΔΣΕ.

Συγκεκριμένα στο Λεύκωμα καταγράφονται:

  • O τόπος όπου κορυφώθηκε η τρίχρονη εποποιία του ΔΣΕ (Γράμμος, Βιτσι, Πρέσπες).
  • H δράση του ΔΣΕ ως οργανωμένος λαϊκός στρατός.
  • H ζωή των κατοίκων στην «Ελεύθερη Ελλάδα», οι λαϊκές συνελεύσεις, η παραγωγική δραστηριότητα, η συμβολή των Σλαβομακεδόνων στο ΔΣΕ καθώς και η προσπάθεια για τη σωτηρία των παιδιών.
  • Το συντεταγμένο πέρασμα των τμημάτων του ΔΣΕ στο έδαφος της Λαϊκής Δημοκρατίας Αλβανίας και η πρώτη περίοδος εγκατάστασης των πολιτικών προσφύγων στην ΕΣΣΔ στην περιοχή της Τασκένδης.

Για την καλύτερη παρακολούθηση των φωτογραφικών ντοκουμέντων, του ιστορικού και πολιτικού πλαισίου, αξιοποιήθηκαν αποσπάσματα από τη Διακήρυξη της ΚΕ του ΚΚΕ για τα 70 χρόνια από την ίδρυση του ΔΣΕ καθώς και πρωτότυπα κείμενα από τα έντυπα του ΔΣΕ που «υποστηρίζουν» το φωτογραφικό υλικό, δίνοντας μια πληρέστερη εικόνα του μεγαλείου και των δυσκολιών που είχαν να αντιμετωπίσουν οι μαχητές και μαχήτριες του ΔΣΕ.

Η προσπάθεια συνεχίζεται

Όπως επισημαίνει και το σχετικό εισαγωγικό σημείωμα της «Σύγχρονης Εποχής» και της «Υπηρεσίας Αρχείου της ΚΕ του ΚΚΕ», η τεκμηρίωση των εικόνων σε ό,τι αφορά τόπο, χρόνο, εικονιζόμενα πρόσωπα περιορίζεται σε ό,τι έγινε κατορθωτό να υποστηριχτεί με συγκεκριμένα στοιχεία. Στο πλαίσιο αυτό, η έκδοση του Λευκώματος μπορεί να λειτουργήσει ως έναυσμα, ώστε επιζώντες μαχητές και μαχήτριες του ΔΣΕ να συμβάλλουν με όσα στοιχεία γνωρίζουν για την τεκμηρίωση των εικόνων, αλλά και για να εντοπιστούν και άλλα αρχειακά υλικά, όπως και τα ίδια τα φιλμ του κινηματογραφικού συνεργείου του ΔΣΕ, των οποίων η ύπαρξη αγνοείται.

Η δημοσίευση του φωτογραφικού αρχείου του Απόστολου Μουσούρη, με εικόνες άγνωστες για σχεδόν 70 χρόνια, αποτελεί και μια έμπρακτη έκκληση για προσφορά και άλλου υλικού στο Αρχείο της ΚΕ του ΚΚΕ ώστε να βρει το δρόμο της διαφύλαξης, αξιοποίησης και διάδοσής του.

Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνήσουν με την ΚΕ του ΚΚΕ (Υπηρεσία Αρχείου) ή τις εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή». 

(Πηγή: 902.gr)

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

Δείτε επίσης