Κωνσταντίνος Γουργουλιάνης *
Η Πνευμονολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας διάλεξε την Αλόννησο για να κάνει μια οργανωμένη ιατρική απόβαση για να προσφέρει στους κατοίκους υπηρεσίες πρόληψης, αυτού του πανέμορφου νησιού των Σποράδων που χρειάζεσαι σχεδόν πέντε ώρες να πας με το καράβι της γραμμής, ενώ στο χάρτη φαίνεται δίπλα στο Πήλιο και το Βόλο.
Οι πρώτες επικοινωνίες ήταν με τον σταθερό γιατρό-στρατιώτη που ήδη υπηρετούσε εκεί. Όταν φθάσαμε δέκα ενθουσιώδεις γιατροί, νοσηλευτές και φοιτητές ιατρικής συναντήσαμε επίσης μια εξαιρετική γενική γιατρό που έκανε την εβδομάδα της στην «άγονη» γραμμή της Αλοννήσου.
Καταπληκτικές θάλασσες, πανέμορφα τοπία και φιλικοί άνθρωποι. Κάθε μέρα βλέπαμε 40 περίπου ανθρώπους και για 7 ημέρες, όλοι απαντούσαν σε οποιαδήποτε ερώτηση κάναμε για τον τρόπο ζωής τους, τις οικονομικές συνθήκες, την πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας, υποβάλλονταν σε καρδιογράφημα, σπιρομέτρηση, οξυμετρία και δίναμε συμβουλές για την διακοπή του καπνίσματος.
Όλοι ήταν χαρούμενοι που είμασταν εκεί και ανανεώναμε το ραντεβού μας. Μαζί με το ιατρικό ιστορικό μαθαίναμε το οικογενειακό όχι ιατρικό ιστορικό, για τα παιδιά που λείπουν, τα ταξίδια τους στους γιατρούς στο Βόλο και τη δύσκολη μοναχική ζωή ιδιαίτερα τα χειμώνα.
Και ξαφνικά άλλαξαν όλα. Τροχαίο με μηχανή για μια νέα κοπέλα. Το ασθενοφόρο δεν λειτουργούσε, επιστρατεύτηκαν οι πυροσβέστες, οι τοπικοί αστυνομικοί και ένας χειρουργός που μόλις είχε έρθει στο νησί για διακοπές.
Σε μερικά λεπτά ο στρατιώτης γιατρός Γιώργος Βαλάκος έφερε την τραυματισμένη κοπέλα αφού πήγε στο σημείο του ατυχήματος. Η γενική γιατρός κ. Ιωάννα Μπαλιά που έκανε την εβδομάδα της στο νησί, ήταν εκεί, προσφέροντας υπηρεσίες υψηλού επιπέδου.
Οι συνεργάτες μας Μπάμπης Βαρσαμάς, Αγγελική Ψαθά και Κώστας Βογιατζίδης άφησαν τη δουλειά τους στο πρόγραμμα έγκαιρης διάγνωσης και σε λιγότερο από 20 λεπτά η τραυματίας είχε την καλύτερη περιποίηση των τραυμάτων της, πνευμονολογική και καρδιολογική υποστήριξη.
Όλοι είμασταν χαρούμενοι για τις υπηρεσίες μας. Χρειάσθηκαν πολλά τηλεφωνήματα για την αεροδιακομιδή που είχε ήδη αποφασιστεί για τη διερεύνηση πιθανής κρανιοεγκεφαλικής κάκωσης με αξονική ή μαγνητική τομογραφία.
Όταν ο γιατρός – στρατιώτης έφευγε με το ελικόπτερο άλλαξε την καταϊδρωμένη μπλούζα του και μάθαινε ότι αφού ολοκληρώσει την αεροδιακομιδή, θα έπρεπε να βρει όσο γίνεται γρηγορότερα εισιτήριο με το πλοίο της γραμμής για να επιστρέψει.
Το Σάββατο στις αρχές Ιουλίου είμασταν όλοι μαζί, εκεί, στο περιφερειακό ιατρείο της Αλοννήσου. Όλοι εθελοντές στον αγώνα για να σωθεί μια ζωή. Το ελληνικό φιλότιμο μάλλον έφθασε για να σωθεί μια ζωή.
Διερωτώμαι όμως ακόμα και εγώ που οργάνωσα και διευθύνω ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα και ελπίζω οι άνθρωποι που ηγούνται της υγείας, γιατί πρέπει να μην υπάρχουν έμπειροι, μόνιμοι, καλά αμειβόμενοι γιατροί στα νησιά μας, γιατί να μην σταθμεύουν ελικόπτερα ιδιαίτερα το καλοκαίρι στα νησιά μας που θα εξασφαλίζουν ασφαλείς αεροδιακομιδές.
Μέχρι πότε ο ηρωισμός όλων, άλλα κυρίως των γιατρών, ο αλτρουισμός τους και τελικά το ελληνικό φιλότιμο θα είναι η ελπίδα μας για κάθε οξύ πρόβλημα υγείας που είναι σίγουρο ότι θα συμβεί στα νησιά μας που είναι γεμάτα με τουρίστες αυτόν τον καιρό.
Αγαπητοί φίλοι
Δημοσιοποιώ αυτή την εμπειρία για να πω ότι χρειάζονται στρατηγικές για μόνιμες λύσεις στην υγεία. Έχουμε εξαιρετικούς άριστα εκπαιδευμένους γιατρούς στα Πανεπιστήμια μας όπως η Ιωάννα, ο Γιώργος, ο Μπάμπης, ο Κώστας, η Αγγελική και πρέπει να τους δοθούν όλες οι ευκαιρίες να μείνουν στη χώρα μας.
Πως θα καταφέρουμε άραγε οι δομές πρωτοβάθμιας φροντίδας να προσφέρουν πρόληψη, ασφαλή αντιμετώπιση των επειγόντων περιστατικών και την παρακολούθηση των χρόνιων ασθενών, χωρίς να μετατραπούν σε κέντρα συνταγογράφησης.
Σε λίγες εβδομάδες που θα ολοκληρώσουμε την στατιστική επεξεργασία των στοιχείων που θα συλλέξουμε από την Αλόννησο αλλά και από τα υπόλοιπα κέντρα της Θεσσαλίας, θα ξέρουμε την νοσηρότητα, τις ειδικότητες των γιατρών που χρειάζονται στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα και τις στρατηγικές πρόληψης που πρέπει να χρησιμοποιήσουμε.
O κ. Κωνσταντίνος Γουργουλιάνης είναι καθηγητής Πνευμονολογίας Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
