Καταλυτικό ρόλο στη διαμόρφωση της πολιτικής ατμόσφαιρας στη Βρετανία, μόλις έξι ημέρες πριν το κρίσιμο δημοψήφισμα για την παραμονή ή όχι της χώρας στην Ε.Ε., θα παίξει η αποτρόπαιη δολοφονία της βουλευτή Τζο Κοξ, στην πόληΜπίρστολ.
Μητέρα δύο ανήλικων παιδιών και πρώην ακτιβίστρια στη διεθνή, μη κυβερνητική οργάνωση Oxfam, που ασχολείται με την καταπολέμηση της φτώχειας, η ηλικίας 41 ετών βουλετής των Εργατικώνμαχαιρώθηκε και πυροβολήθηκε τρεις φορές από τον 52χρονο Τόμας Μέιρ, ο οποίος, σύμφωνα με αυτόπτεις μάρτυρες, φώναξε “Britain first” (πρώτα η Βρετανία). Το γεγονός ότι η Κοξ είχε ταχθεί μαχητικά υπέρ της παραμονής στην Ε.Ε. ενώ ο Μέιρ φέρεται να συνδέεται με ακροδεξιούς, ξενοφοβικούς κύκλους που υποστηρίζουν το Brexit από εθνικιστικές, φασίζουσες θέσεις θα αρκούσε από μόνο του για να φορτίσει την ατμόσφαιρα ενόψει του δημοψηφίσματος, ακόμη κι αν δεν υπήρχαν έντονες και συντονισμένες προσπάθειες πολιτικής εκμετάλλευσης της τραγωδίας.
Το σύνθημα “Britain First” παραπέμπει στο ομώνυμο ακροδεξιό, εθνικιστικό “κίνημα” που ιδρύθηκε το2011 από πρώην στελέχη του νεοφασιστικού BNP. Το εν λόγω “κίνημα” οργανώνει “Χριστιανικές περιπολίες” και εφόδους σε τζαμιά, σε περιοχές με μεγάλους μεταναστευτικούς πληθυσμούς, όπως και εκστρατείες εναντίον ομοφυλοφύλων, ενώ έχει διασυνδέσεις με ακροδεξιούς, παραστρατιωτικούς κύκλους της Βόρειας Ιρλανδίας. Εξ άλλου, η αμερικανική, μη κυβερνητική οργάνωση Southern Poverty Law Center αποκάλυψε ότι ο Μέιρ είχε στενούς δεσμούς με τη National Alliance, τη μεγαλύτερη νεοναζιστική οργάνωση που δραστηριοποιείται στις ΗΠΑ.
Είναι απορίας άξιον πώς ο Μέιρ (ο οποίος, σύμφωνα με οικείους του, ήταν ψυχικά ασταθής) κατάφερε να μαχαιρώσει και να πυροβολήσει τρεις φορές τη Βρετανίδα βουλευτή, χωρίς να βρίσκεται δίπλα της ουδείς άνδρας των υπηρεσιών ασφαλείας, σε μία ημέρα που βρισκόταν στο Μπίρστολ για να συναντηθεί με ψηφοφόρους της, μεσούσης μιας ιδιαίτερα φορτισμένης προεκλογικής εκστρατείας. Οι μαρτυρίες αυτοπτών και οι πρώτες ανακοινώσεις της αστυνομίας υπονοούν ότι ο δράστης έδρασε μόνος του, ενδεχομένως υπό το κράτος στιγμιαίας παρόρμησης, καθώς η Κοξ μπήκε στη μέση σε έναν καβγά του Μέιρ με τρίτο πρόσωπο, με μοιραία για την ίδια κατάληξη. Ενδεχομένως, τις επόμενες ώρες ή μέρες θα χυθεί φως στις συνθήκες και τα κίνητρα της δολοφονίας της.
Η τόσο πρόωρη και άδικη απώλεια της Κοξ προκάλεσε, όπως ήταν φυσικό, κύμα συγκίνησης στη βρετανική και την παγκόσμια κοινή γνώμη, μαζί με την κατακραυγή εναντίον των εντεινόμενων τάσεων του ακροδεξιού εθνικισμού, της ξενοφοβίας και του νεοφασισμού. Δεν μπορεί ωστόσο να περάσει απαρατήρητη η κυνική προσπάθεια πολιτικής εκμετάλλευσης της δολοφονίας της από τις φιλοευρωπαϊκές ελίτ, που προσπαθούν να συνδέσουν συνειρμικά το αίμα της Κοξ με τους οπαδούς του Brexit, αδιακρίτως πολιτικής προέλευσης και αξιακού φορτίου. Ακόμη και οι πιο σοβαρές, φιλοευρωπαϊκές εφημερίδες, όπως ο Guardian και η (μόνο διαδικτυακή, πλέον) Independent κινδυνεύουν να κατηγορηθούν για τυμβωρυχία, προτού ακόμη σκεπάσει το χώμα την αδικοχαμένη βουλευτή των Εργατικών. Στα κύρια άρθρα τους εκθειάζουν την φιλική προς τους μετανάστες οπαδό του Remain με τους (συλλήβδην) ξενοφοβικούς οπαδούς του Brexit, καλώντας, εμμέσως πλην σαφώς, τους ψηφοφόρους να απαντήσουν στην κάλπη, την ερχόμενη εβδομάδα.
Η επίδραση του τραγικού συμβάντος στην έκβαση του δημοψηφίσματος δεν αποκλείεται να αποδειχθεί καθοριστική, δεδομένου ότι ο ευμετάβλητος συσχετισμός μεταξύ των δύο στρατοπέδων βρισκόταν επί ξυρού ακμής πριν από το συμβάν. Ιδιαίτερο συναισθηματικό βάρος έχει η δολοφονία της βουλευτή των Εργατικών στην κοινωνική βάση του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, που αποτελούσε έναν από τους αποφασιστικούς “αγνώστους Χ” της αναμέτρησης. Παρά τη στράτευση της ηγεσίας του υπέρ του Remain, ένα μεγάλο, της τάξης του 35%, των ψηφοφόρων του (με τάση συνεχούς αύξησης) στρεφόταν υπέρ του Brexit από αριστερές, αντινεοφιλελεύθερες θέσεις, κάτι που δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα συνεχιστεί.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι και στην Ελλάδα θα γίνουν προσπάθειες κυνικής εκμετάλλευσης της δολοφονίας της Τζο Κοξ ώστε να δυσφημιστούν όλες οι φωνές εναντίον της Ε.Ε. και του ευρώ. Προπομπός αυτής της φιλολογίας μπορεί να θεωρηθεί το σημερινό “ρεπορτάζ” της ιστοσελίδας του ΔΟΛ, in.gr, με τον εύγλωττο τίτλο “Με ακροδεξιά οργάνωση υπέρ του Brexit συνδέεται ο δολοφόνος της Κοξ”. Και είμαστε ακόμη στην αρχή…
