Από βιβλία που έχω διαβάσει θυμάμαι πως τα λόγια του Μάρτιν Ηντεν με άφησαν ξάγρυπνο ισως τις πιο πολλές φορές από οποιοδήποτε άλλο βιβλίο. Θυμάμαι τον ήρωα του Τζακ Λόντον να λέει: Οι άνθρωποι όταν επιτύχουν στη ζωή τους πολύ συχνά έχουν προβλήματα υγείας τα οποία απέκτησαν από το άγχος τους να πετύχουν και μετά πληρώνουν για να πάρουν πίσω την υγεία τους που έχασαν από τον αγώνα για επιτυχία.
Αν ζούσε σήμερα ο Τζακ Λόντον, θα έβλεπε τους πολλούς να καταφεύγουν σε οίκους αισθητικής, αδυνατίσματος και διαιτολογικά κέντρα για να μπορέσουν να είναι επαρκώς καλαίσθητοι όταν χρειαστεί. Πολλές φορές δεν χρειάζεται ποτέ και μερικοί παχύσαρκοι φροντίζουν επιμελημένα γι’ αυτό.
Είναι πλέον ριζωμένη στο μυαλό και την ψυχή του νεοέλληνα (και όχι μόνο) ότι μπορεί να ζει αγνοώντας την ισορροπία του σώματός του και φροντίζει γι’ αυτό σε στιγμές ιδιαίτερης ανάγκης.
Οταν π.χ. αποκτήσει κάποιο καρδιακό πρόβλημα ή όταν χωρίσει σε μια σχέση μέχρι να βρει το επόμενο ταίρι, προσπαθεί να «ισορροπήσει» και μέσω της άσκησης. Νομίζω ότι στην ιστορία του ανθρώπου δεν θα πρέπει να υπάρχει άλλη περίοδος που ο άνθρωπος να έχει τόσο αποκλίνει από τον μέσο όρο του σωματικού του βάρους που για πολλές εκατονταετίες διατηρούσε.
Το μοντέλο που έχουν πολύ προσεκτικά επιβάλει τα συμφέροντα των ολίγων
(εταιρειών που ασχολούνται με το φάρμακο, εταιρειών που ασχολούνται με την ώθηση στην αναπαραγωγή των γυναικών μετά τα 40, κ.λπ.) δεν ενδιαφέρεται για τη διατήρηση της υγείας και της ισορροπίας του σώματος καθ’ όλη τη ζωή αλλά για την αλόγιστη διαβίωση στις 3-4 πρώτες δεκαετίες της ζωής, και μετά φαντάζει πανάκεια η κάθε είδους παρέμβαση, όπως ανόρθωση στήθους, προσθήκη μαλλιών που έχουν πέσει από το άγχος, εξωσωματική στην γυναίκα που για δεκαετίες την έχει φάει το άγχος της επαγγελματικής ανασφάλειας και δεν μπορεί να κάνει παιδί, κ.λπ.
Κάντε τον κόπο να δείτε τις εκπομπές μαγειρικής στην TV. Ολοι βάζουν κοιλαράδες μαγείρους με παχουλά παιδάκια να μαγειρεύουν. Ο νικητής παίρνει το βραβείο που ανακοινώνουν αλλα και κάποιο που δεν ανακοινώνουν: Ο σημερινός καλοφαγάς χοντρούλης μικρός είναι ο αυριανός ασθενής.
Είναι αλήθεια ότι εμείς οι σύγχρονοι άνθρωποι μαζί με τα τόσα θαυμαστά που κάνουμε, καταφέραμε κάτι όντως δύσκολο. Μετατρέψαμε μια εκπληκτική και συναρπαστική διαδικασία, τη διαδικασία της γήρανσης, από μια βιολογική σε βαθιά κοινωνιολογική διαδικασία.
Την ελπίδα του να ξεπεράσουν οι άνθρωποι το αδιέξοδο στο οποίο τους οδήγησε ο πολιτισμός, ο Βιτγκενστάιν την εναποθέτει στην φύση με υπαινιγμό (εν αντιθέσει με τον Ρουσσώ που το κάνει ευθέως):
Ισως σύντομα ο πολιτισμός που βρίσκεται σε παρακμή δημιουργήσει καλλιεργημένους ανθρώπους.
Λέτε;
*Ο Δημήτρης Κουρέτας είναι καθηγητής Βιοχημείας-Βιοτεχνολογίας
στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.
