Οι ευρωεκλογές της 26ης Μαΐου είναι οι κρισιμότερες στην ιστορία της ΕΕ. Και αυτό γιατί απειλείται το μέλλον της και η δημοκρατική της προοπτική.
Ο κίνδυνος της ακροδεξιάς προβάλλει σαν ένα δυστοπικό μέλλον το οποίο η Ευρώπη πρέπει πάση θυσία να αποφύγει;
Πώς αναδείχθηκε σε αυτή τη θέση η ακροδεξιά;
Και τι μπορούμε να κάνουμε για να την αντιμετωπίσουμε; Καταρχάς, η ακροδεξιά δεν προέκυψε ως ισχυρή πολιτική δύναμη αόριστα μόνο από το μεταναστατευτικό.
Ούτε πρόεκυψε αποκλειστικά από αλόγιστους
εθνικισμούς. Είναι κατά κύριο λόγο αποτέλεσμα δύο παραγόντων: πρώτον, της μόνιμης λιτότητας η οποία έχει επιβληθεί την τελευταία δεκαετία και είχε τις ρίζες της στις απαρχές της ΕΕ· και δεύτερον της αδιαφορίας για την κοινωνική και πολιτική εκπροσώπηση των πολιτών από ένα σύστημα που έχει δομηθεί πάνω στην κυριαρχία των τεχνοκρατών και στην ελλειμματική δημοκρατική νομιμοποίηση.
Στο πλαίσιο αυτό, είναι αναγκαίο να καταπολεμηθούν οι αιτίες οι οποίες γεννούν αυτό το φαινόμενο, ώστε να αρθούν και οι όροι της αναπαραγωγής του. Χρειάζονται, δηλαδή, πολιτικές οι οποίες θα ανατρέψουν, θα αμφισβητήσουν έμπρακτα το πλαίσιο της λιτότητας – όπως για παράδειγμα η ενδυνάμωση του κοινωνικού πυλώνα, η ενίσχυση των κοινωνικών κονδυλίων του ευρωπαϊκού
προϋπολογισμού, η στροφή από τη λιτότητα στις επενδύσεις για αντιμετώπιση των πολυδιάστατων ανισοτήτων που έχουν επικρατήσει στον ευρωπαϊκό χώρο.
Ταυτόχρονα, είναι αναγκαίο να προωθηθούν γενναίες τομές στον τρόπο που θα εκφράζονται τα πολιτικά και κοινωνικά αιτήματα των πολιτών, να ενισχυθεί δηλαδή η δημοκρατική νομιμοποίηση του ευρωπαϊκού θεσμικού οικοδομήματος. Και στα δύο επίπεδα, η απαραίτητη πολιτική
βούληση πρέπει να στηρίζεται σε άλλες αρχές και αξίες και άρα και σε άλλες πολιτικές δυνάμεις και συμμαχίες, οι οποίες έχουν συνειδητοποιήσει ότι η ΕΕ που κινείται σε αυτή τη ρότα δεν μπορεί να έχει μέλλον.
Και δεν μπορεί να έχει μέλλον, εφόσον υπονομεύει την κοινωνική της διάσταση και την πολιτική της οργάνωση. Χρειάζεται επομένως και βούληση και συνεννόηση, στη βάση νέων αξιών, που θα εμποδίσουν την αναπαραγωγή της
ακροδεξιάς.
Τα ξόρκια, οι γενικές εκκλήσεις στο λεγόμενο δημοκρατικό τόξο, χωρίς όμως να επισημαίνεται το κοινωνικό περιεχόμενο αυτών των εκκλήσεων για νέες συμμαχίες, δεν
έχουν μέλλον.
Αντίθετα αυτό που κάνουν αυτές οι συμμαχίες, οι όποιες διαρκώς αποτυγχάνουν, είναι να διευρύνουν το χώρο στον οποίο βρίσκει πρόσφορο έδαφος ανάπτυξης η ακροδεξιά.
Αυτό που χρειάζεται είναι μια σύμπλευση των προοδευτικών
δυνάμεων με βασικό στόχο να διαμορφωθεί το πλαίσιο μιας κοινωνικής Ευρώπης, πέρα από τις πολιτικές της λιτότητας, που θα είναι και η βασική ασπίδα ενάντια στις ακροδεξιές
