Σε λίγες μέρες από τώρα θα επιστρέψουν στις βάσεις τους και οι τελευταίοι τυχεροί των καλοκαιρινών διακοπών και όλοι θα έρθουμε αντιμέτωποι με ένα σκληρό χειμώνα. Με αφορμή τα μέτρα προστασίας για τον περιορισμό της διασποράς του ιού, οι δείκτες της ανεργίας, του ελλείμματος και του χρέους έχουν πάρει την ανηφόρα παγκοσμίως και αυτό δεν γίνεται να αφήσει ανεπηρέαστο κανένα. Βέβαια, τα πράγματα για την ελληνική οικονομία θα είναι χειρότερα σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη για ένα βασικό λόγο: Η ζημιά κατά τη διάρκεια της δεκαετούς καταστροφικής μνημονιακής περιόδου ήταν ανυπολόγιστη. Και στους επόμενους μήνες θα αρχίσουν τα (πολύ) δύσκολα.
Εξηγούμαι:
- Ο αριθμός των απασχολούμενων, μπορεί να έχει αυξηθεί μετά το 2013 αλλά παραμένει υπερβολικά μικρός. Στην Ελλάδα με τον πληθυσμό των 9,2 εκατομμυρίων ανθρώπων ηλικίας άνω των 15 ετών, απασχολούμενοι είναι περίπου 4 εκατομμύρια. Τι είναι οι υπόλοιποι; Άτομα με παράνομες ή μη φανερές οικονομικές δραστηριότητες, φοιτητές, άνεργοι και συνταξιούχοι. Οι συνταξιούχοι ειδικότερα, αυτοί δηλαδή που συντηρούν παιδιά και εγγόνια, ξεπερνούν τα 2,8 εκατομμύρια καθιστώντας την αναλογία εργαζομένων-συνταξιούχων μια από τις χειρότερες, αν όχι τη χειρότερη, σε ολόκληρη την Ευρώπη. Όσο η αναλογία αναλογία εργαζομένων προς συνταξιούχους βρίσκεται στο ένας εργαζόμενος προς ένα συνταξιούχο, όταν για να είναι βιώσιμο ένα ασφαλιστικό σύστημα απαιτείται η αναλογία εργαζόμενων προς συνταξιούχους να είναι πάνω από τέσσερις εργαζόμενοι προς έναν συνταξιούχο, τότε είναι κατανοητό ότι το ασφαλιστικό σύστημα της χώρας σύντομα θα οδηγηθεί στα όρια της κατάρρευσης.
- Τα ποσοστά της φτώχειας, παρά τα κοινωνικά επιδόματα που δόθηκαν δικαίως τα τελευταία χρόνια, διατηρούνται στο ύψος τους. Σε γενικές γραμμές, τα επίσημα στοιχεία λένε ότι το ένα τρίτο του πληθυσμού της Ελλάδας ζει στα όρια της φτώχειας και αυτό δεν αλλάζει με ψεύτικα και επικοινωνιακά τερτίπια, ούτε με υπέροχα post στο facebook και φανταστικά stories στο instagram. Το εξωφρενικό της υπόθεσης είναι ότι η φτώχεια δεν σχετίζεται μόνο με τους άνεργους αλλά και με τους εργαζόμενους (οι λεγόμενοι «Working Poor» που ίσα-ίσα καλύπτουν τα έξοδα σίτισης τους). Μπορεί κάποιος να καταφέρει να βρει δουλειά αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα ξεφύγει από το φάσμα της φτώχειας. Και πώς να συμβεί αυτό όταν οι μισθοί παραμένουν σε τραγικά επίπεδα; Η ετήσια έκθεση της Εργάνης τον Δεκέμβριο του 2019 μας πληροφόρησε ότι ένας στους πέντε εργαζόμενους στην Ελλάδα καλείται να ζήσει με λιγότερα από 500 ευρώ το μήνα, ενώ με λιγότερα από 700 ευρώ το μήνα αμείβεται ένας στους τρεις.
- Ανεξάρτητα από το ποιος κυβερνάει αυτόν τον τόπο, οφείλουμε να διδαχθούμε από την τελευταία δεκαετία ότι κανένας ελληνικός κρατικός μηχανισμός δεν είναι σε θέση να προστατεύσει σε ικανοποιητικό βαθμό τους πολίτες του. Πιθανότατα, δεν είναι ούτε καν πρόθυμος. Οι κρίσεις στο παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα, οι τρομακτικές οικονομικές ανισότητες, η κλιματική αλλαγή και η μετάβαση στην ψηφιακή εποχή της εργασίας θα στείλουν πολλές και πολλούς από εμάς στο περιθώριο. Πρέπει να το ξέρουμε αυτό και να προετοιμαστούμε από τώρα για να το αντιμετωπίσουμε. Οι πολυεθνικές εταιρίες, τα κόμματα, οι μαριονέτες και οι δημοσιογράφοι που ελέγχουν ενδιαφέρονται αποκλειστικά για την επικοινωνιακή διαχείριση κάθε κατάστασης και όχι για να λύσουν τα προβλήματα που υπάρχουν. Επομένως, αν δεν κάνεις κάτι εσύ για να υποστηρίξεις τον εαυτό σου και τα άτομα που αγαπάς, τότε δεν πρόκειται να το κάνει κανείς.
- Όσοι έφυγαν στο εξωτερικό κατά τη διάρκεια της καταστροφικής μνημονιακής περιόδου, δηλαδή σχεδόν μισό εκατομμύριο άνθρωποι, δηλώνουν το λιγότερο απρόθυμοι, όπως προκύπτει από τις σχετικές έρευνες, να επιστρέψουν στην Ελλάδα. Οι βασικότεροι λόγοι είναι οι χαμηλοί μισθοί και η έλλειψη αξιοκρατίας που επικρατεί στην ελληνική αγορά εργασίας. Σε απλά ελληνικά, αυτό σημαίνει ότι αν έχεις λίγη αξιοπρέπεια μέσα σου, δεν θα ανεχτείς να κάνεις οτιδήποτε για τον κάθε πουθενά για 500 και 600 ευρώ το μήνα. Επίσης, οι πρόσφατες μελέτες του Κοινού Κέντρου Ερευνών (Joint Research Centre-JRC) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Διεθνούς Ινστιτούτου Ανάλυσης Εφαρμοσμένων Συστημάτων λένε ότι χώρες σαν την Ελλάδα θα αντιμετωπίσουν έως το 2060 ένα εκρηκτικό συνδυασμό συρρίκνωσης του πληθυσμού, γήρανσης του πληθυσμού και μετανάστευσης από τις νέες γενιές σε χώρες με αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης.
Αν προσθέσουμε στα παραπάνω δεδομένα την επιπλέον ύφεση που θα γίνει αντιληπτή στις τσέπες μας από τα ελάχιστα φετινά έσοδα από τον τουρισμό, τη μειωμένη κίνηση στην αγορά, τα επερχόμενα λουκέτα στα μαγαζιά, την ακύρωση εκδηλώσεων τύπου Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης και το ενδεχόμενο νέας καραντίνας σε εθνικό ή τοπικό επίπεδο, τότε είναι σίγουρο ότι τα χειρότερα είναι μπροστά μας.
ΥΓ: Λίγα χρόνια πριν το 2010, η ελληνική κοινωνία ανακάλυπτε σοκαρισμένη την “ηρωική” γενιά των 700 ευρώ. Νέοι 18-35 ετών, συνήθως με πτυχίο από ανώτερη ή ανώτατη σχολή, που εργάζονταν για αυτό το ευτελές -εκείνης της εποχής- ποσό. Τόνοι συμπάθειας εκφράστηκαν προς αυτά τα άτομα από πολιτικούς, δημοσιογράφους και αναλυτές, μέχρι και ντοκιμαντέρ γυρίστηκε, για την πρώτη γενιά μετά από πολλές δεκαετίες που αναγκαζόταν να ζήσει χειρότερα από τις προηγούμενες. Τώρα, πως οι σημερινές γενιές ανέχονται τα 500 ευρώ και εξαντλούν την επαναστάτικοτητά τους στο ίντερνετ, δεν έχω ιδέα. Μη με ρωτάτε. Και το καλύτερο όλων; Στη σημερινή εποχή, αν κάποιος εργαζόμενος -ανεξαρτήτως ηλικίας- στον ιδιωτικό τομέα παίρνει 700 ευρώ το μήνα θεωρείται προνομιούχος..
