Τα χαρτιά του για τις θεσμικές αλλαγές στην Τοπική Αυτοδιοίκηση που σκοπεύει να φέρει το επόμενο διάστημα με σχέδιο νόμου άνοιξε σε μεγάλο βαθμό ο υπουργός Εσωτερικών Πάνος Σκουρλέτης μιλώντας από το βήμα του τακτικού συνεδρίου της ΚΕΔΕ που ξεκίνησε χθες το πρωί στα Ιωάννινα.
«Χρειάζονται ισχυροί δήμοι, χρειάζονται νέες συμμετοχικές δομές, έχουμε ανάγκη από τον αναπροσδιορισμό σημαντικών αρμοδιοτήτων, απαιτούνται νέες διαδικασίες επίβλεψης, οικονομικής διαχείρισης και διοίκησης», σημείωσε ο υπουργός παρουσιάζοντας ορισμένες πλευρές των αλλαγών που σχεδιάζονται. Το ζήτημα της αλλαγής του εκλογικού συστήματος, αν και το άφησε τελευταίο, ήταν κι αυτό που προκάλεσε και τις περισσότερες συζητήσεις και αναμένεται να βρεθεί στο επίκεντρο των παρεμβάσεων των δημάρχων ώς το τέλος του συνεδρίου το Σάββατο.
Δικλίδες ασφαλείας
Ο κ. Σκουρλέτης αποσαφήνισε ότι «η απλή αναλογική θα θεσπιστεί» στο πλαίσιο και των κυβερνητικών δεσμεύσεων που έχουν προηγηθεί. Σημείωσε, όμως, ότι για «δικλίδες ασφαλείας» εξετάζονται επιλογές όπως «η αξιοποίηση της λευκής ψήφου με τρόπο που να διευκολύνει δημιουργικά στην επίλυση ενός επίμαχου θέματος, όπως η έγκριση ενός προϋπολογισμού ή ενός τεχνικού προγράμματος. Ακόμη, η κατάτμηση των προτεινόμενων αποφάσεων, ώστε η διαφωνία σε ένα θέμα να μη συνεπάγεται την ολοκληρωτική απόρριψή τους, εφόσον δεν υπάρχουν άλλα σημεία τριβής».
Για το ίδιο το εκλογικό σύστημα ανέφερε ότι καθιερώνεται και για τους δύο βαθμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης η απλή αναλογική για το σύνολο των εδρών των συμβουλίων, ενώ η διεξαγωγή των αυτοδιοικητικών εκλογών αποσυνδέεται από τον χρόνο των ευρωεκλογών. Διευκολύνεται, ακόμα, η συμμετοχή μικρών παρατάξεων, αφού η ανάδειξη των οργάνων των κοινοτήτων (συμβούλια) αποσυνδέεται από την ανάδειξη του κεντρικού δημοτικού συμβουλίου και ένας συνδυασμός θα μπορεί να κατέλθει και αυτοτελώς σε μία μόνο κοινότητα, όπως και, αντίστροφα, ένας συνδυασμός υποψηφίων για το κεντρικό δημοτικό συμβούλιο δεν θα απαιτείται να καταρτίζει ψηφοδέλτιο και για τις κοινότητες, κάτι που με το υπάρχον σύστημα εμπόδιζε συχνά τη δημιουργία ψηφοδελτίων.
Τοπικά δημοψηφίσματα
Επιπλέον, η συγκρότηση όλων των συλλογικών οργάνων των δήμων και των περιφερειών αντιστοιχίζεται στην αναλογική συγκρότηση των συμβουλίων και το σύστημα της απλής αναλογικής «ως βασικός μηχανισμός εκδημοκρατισμού διαχέεται στο σύνολο της οργάνωσης και λειτουργίας των ΟΤΑ», ενώ θεσμοθετείται και η διενέργεια τοπικών δημοψηφισμάτων, όχι μόνον ύστερα από πρωτοβουλία του δήμου αλλά και με λαϊκή πρωτοβουλία.
Για τις αποκεντρωμένες διοικήσεις και τον ρόλο τους, θέμα που πολλές φορές θέτουν δήμαρχοι και περιφερειάρχες, σημείωσε ότι προωθείται σταδιακά η υποκατάστασή τους από περιφερειακές υπηρεσίες των αντίστοιχων υπουργείων, αν και φαίνεται ότι αυτή η διαδικασία μετάβασης θα χρειαστεί χρόνο.
Τέλος, οι δημοτικές ενότητες (προ-καλλικρατικοί δήμοι και κοινότητες) διατηρούνται μόνον ως εκλογικές περιφέρειες, ενώ ο θεσμός των δημοτικών και τοπικών κοινοτήτων (προ-καποδιστριακοί δήμοι και κοινότητες) διατηρείται.
Δίνεται δε και η δυνατότητα δημιουργίας νέων κοινοτήτων όπου προκύπτει ανάγκη, ακόμα και σε δήμους που δεν προήλθαν από διαδοχικές συνενώσεις, με βάση αποφάσεις των δημοτικών συμβουλίων, ιδίως στα αστικά κέντρα (γειτονιές).
Δυσαρέσκεια
Οι αντιδράσεις στις ανακοινώσεις του Π. Σκουρλέτη για την απλή αναλογική εκφράστηκαν άμεσα κατά τη διάρκεια της ομιλίας του με την ένταση… των ψιθύρων δυσαρέσκειας του κοινού να αυξάνει μόλις ακούστηκαν οι πρώτες φράσεις για το θέμα.
Αξιοσημείωτη είναι και η αποχώρηση, ακριβώς σε αυτό το σημείο της ομιλίας, του περιφερειάρχη Ηπείρου Αλ. Καχριμάνη, που σηκώθηκε από τις θέσεις των επισήμων διαμαρτυρόμενος εμφανώς και βγήκε από την αίθουσα.
Στην ομιλία του ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ Γιώργος Πατούλης σημείωσε ότι η συζήτηση που γίνεται για αλλαγή του εκλογικού συστήματος είναι και άκαιρη και άσκοπη. Την αντίθεσή του, τέλος, εξέφρασε και ο Κωστής Χατζηδάκης που εκπροσώπησε τη Νέα Δημοκρατία.
Τώρα που η Αριστερά του Τσιπρα πνεει τα λοισθια βρίσκει καταφύγιο στο παγιο αίτημα της μη κυβερνωσας Αριστεράς την απλή αναλογική.
Οχυρωνεται για να αντιμετωπίσει την γαλάζια θύελλα.