Ένα άγνωστο σόλο του Βασίλη Τσιτσάνη

Τον Μάιο και τον Ιούνιο του 1954 , με την πρωτοβουλία της Ολλανδικής εταιρείας Philips και τη συνεργασία του Αλέξανδρου Πατσιφά, ήρθε στην Ελλάδα ειδικό συνεργείο εξωτερικών ηχογραφήσεων από την Ολλανδία και πραγματοποίησε μια σειρά εγγραφών με νέα τεχνολογία, μεταξύ των οποίων και μια ηχογράφηση στην αίθουσα του φιλολογικού συλλόγου «Παρνασσός» (όπου έμπαιναν για πρώτη φορά μπουζούκια), με τον Βασίλη Τσιτσάνη και την ορχήστρα του και κεντρική ερμηνεύτρια την Μαρίκα Νίνου. Στην ορχήστρα, εκτός από τον Τσιτσάνη, έπαιξε μπουζούκι ο Ανέστος Αθανασίου ή «Γύφτος», ακορντεόν η Ευαγγελία Μαργαρώνη και κιθάρα ο Γιάννης Δέδες, ενώ μαζί με την Μαρίκα Νίνου τραγούδησαν ο Γιάννης Σαλασίδης, ο Αθανάσιος Γιαννόπουλος και ο ίδιος ο Τσιτσάνης.*

Αυτή ήταν η πρώτη επίσημη ζωντανή ηχογράφηση λαϊκών τραγουδιών, από την οποία το 1955 εκδόθηκε στην Ολλανδία ένας δεκάιντσος μεγάλος δίσκος με εννέα τραγούδια και ένα οργανικό, καθώς και τρείς δίσκοι 45 στροφών extended play, που περιείχαν συνολικά εννέα τραγούδια και πέντε οργανικά (δυστυχώς δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω αν τα τρία 45άρια εκδόθηκαν το 1955 ή λίγο μετά).

Το 1961 τα τρία extended 45άρια εκδόθηκαν στην Ελλάδα με τα ίδια κομμάτια αλλά διαφορετικά εξώφυλλα, ενώ το 1966 κυκλοφόρησε ένα δωδεκάιντσο lp με δώδεκα κομμάτια (εννέα τραγούδια και τρία οργανικά). Οκτώ από τα τραγούδια κυκλοφόρησαν στην Ελλάδα και σε απλά 45άρια δισκάκια (από ένα κομμάτι σε κάθε πλευρά δηλαδή), ενώ το lp επανεκδόθηκε στα κατοπινά χρόνια με διαφορετικά εξώφυλλα.

Για την ιστορία να αναφέρουμε πως τα κομμάτια του Βασίλη Τσιτσάνη που ηχογραφήθηκαν στον «Παρνασσό» και συμπεριλήφθηκαν στο ελληνικό lp ήταν τα:

1) Τα καβουράκια
2) Απόψε κάνεις μπαμ
3) Έλα όπως είσαι
4) Συννεφιασμένη Κυριακή
5) Γεννήθηκα για να πονώ
6) Χασαποσέρβικοι χοροί (Ποτ πουρί: Βόλτα στην Ελλάδα, Είμαστε αλάνια, Για τα μάτια π’ αγαπώ, Μπαξέ Τσιφλίκι)
7) Στο Τούνεζι στη Μπαρμπαριά
8) Σόλο μπουζούκι (Τα ωραία του Τσιτσάνη) (Οργανικό)
9) Δυο χόρα αλλέγκρα (Οργανικό)
10) Σόλο μινόρε (Οργανικό)
11) Καΐκι μου Άη – Νικόλα
12) Ζαΐρα

Ένα «Σόλο μπαγλαμάς» και μια περίφημη «χόρα»

Όπως έγραψα παραπάνω: «Το 1955 εκδόθηκε στην Ολλανδία ένας δεκάιντσος μεγάλος δίσκος με εννέα τραγούδια και ένα οργανικό και τρείς δίσκοι 45 στροφών extended play, που περιείχαν συνολικά εννέα τραγούδια και πέντε οργανικά (δεν γνωρίζω αν τα τρία 45άρια εκδόθηκαν το 1955 ή λίγο μετά)».

Από αυτό προκύπτει πως υπάρχουν δυο κομμάτια που συμπεριλήφθηκαν μόνο σε ένα extended 45άρι (με ολλανδικό κωδικό 421003 PE και ελληνικό 8417 PE) και δεν έχουν μπει σε καμιά άλλη από τις προαναφερθείσες εκδόσεις. Ακούγοντας τον ήχο της ορχήστρας, είμαι σχεδόν βέβαιος πως πρόκειται για δυο ηχογραφήσεις που πραγματοποιήθηκαν μαζί με όλες τις υπόλοιπες στον «Παρνασσό».


Το πρώτο κομμάτι ήταν ένα σόλο με μπαγλαμά, που συμπεριλήφθηκε στα πρώτα χρόνια του ’60 στον εξαιρετικά σπάνιο δεκάιντσο δίσκο «Ο Γιώργος Μητσάκης και ο Βασίλης Τσιτσάνης με τα μπουζούκια τους» (Philips 600505 PR), το 1985 στη συλλογή της ΕΜΙ «Οι δεξιοτέχνες Νο 1 – 14 οργανικά κομμάτια για μπουζούκι σόλο» (με τίτλο «Πρόκληση για μπαγλαμά») και το 1987 στον έβδομο από τους δέκα δίσκους της κασετίνας «Τσιτσάνης» (αναφέρεται ως χρονολογία ηχογράφησης το 1956) που κυκλοφόρησε από την Columbia.

Το δεύτερο κομμάτι ήταν μια «Χόρα» (αλλέγκρο) στο ρυθμό του χασαποσέρβικου, που, απ’ όσο τουλάχιστον γνωρίζω, δεν έχει μπει σε κάποιον από τους δίσκους που σημείωσα παραπάνω, όπως και σε καμιά μεταγενέστερη συλλογή τραγουδιών του Τσιτσάνη. Δυστυχώς δεν έχω στην κατοχή μου το δίσκο «Ο Γιώργος Μητσάκης και ο Βασίλης Τσιτσάνης με τα μπουζούκια τους» για να γνωρίζω αν το δεύτερο κομμάτι της δεύτερης πλευράς με τίτλο «Χόρα (αλλέγκρο)» είναι το συγκεκριμένο…

Τα δυο κομμάτια που συμπληρώνουν το 45άρι είναι το «Σόλο μινόρε» και το «Δυο χόρα αλλέγκρα». Θα σημείωνα κλείνοντας, πως προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση η λίστα των ονομάτων των διεθνών καλλιτεχνών στο οπισθόφυλλο του ολλανδικού δίσκου, των οποίων τραγούδια κυκλοφόρησαν στην Ολλανδία στην ίδια σειρά μικρών δίσκων με τα κομμάτια του Τσιτσάνη…

*Πηγή: Κείμενο του Γιώργου Τσάμπρα στην κασετίνα 3 cd «Απόψε στου Τσιτσάνη» (Universal 2008)