Ανάλυση: Δημοψήφισμα ΠΓΔΜ – Ήττα για τη Δύση, νίκη για τη Ρωσία

Η χαμηλή ως οριακή συμμετοχή στο δημοψήφισμα της ΠΓΔΜ για την συμφωνία των Πρεσπών περιπλέκει τα πράγματα.

Παρά τη θετική ψήφο δεν εξαναγκάζει την αντιπολίτευση να αποδεχθεί την αναθεώρηση του Συντάγματος και να ανοίξει τον δρόμο για την κύρωση της συμφωνίας από την Αθήνα. Αντιθέτως αποτελεί πλήγμα για τις επιλογές του Ζάεφ, αυξάνει τις πιθανότητες για πολιτική αστάθεια στην γειτονική χώρα και για προσφυγή στις κάλπες ως την μοναδική ατραπό από το αδιέξοδο.

Για μια ακόμη φορά επιβεβαιώθηκαν δύο πράγματα:

Πρώτον, πως όσο μεγαλύτερη, εμφανέστερη και πιεστικότερη είναι η παρέμβαση του «διεθνούς παράγοντα» τόσο πιο αδύναμη είναι η επιλογή του στις κάλπες. Είναι προφανές ότι αυτού του είδους η παρέμβαση όταν μάλιστα αφορά ζητήματα ταυτότητας ή κυριαρχίας τροφοδοτεί σενάρια διεθνούς συνωμοσίας ιδιαίτερα δημοφιλή στα Βαλκάνια. Η αλαζονεία και αποστροφή προς την κυρίαρχη λαϊκή βούληση που επιδεικνύουν οι ηγετικές ελίτ των μεγάλων δυνάμεων δεν βοηθά τις επιλογές τους όταν αυτές τίθενται σε δημοκρατική διαδικασία. Ο εθνικισμός, μπορεί να θεωρείται κατασκευή, αλλά, όπως διδάσκει η ιστορία, είναι εξαιρετικά ανθεκτική. Άλλωστε η Ενωμένη Ευρώπη βρίσκεται πολύ μακριά από την ειδυλλιακή εικόνα παλαιότερων δεκαετιών για να είναι ελκυστική.

Δεύτερον, ότι σημαντικές συμφωνίες που επιλύουν ειρηνικά μακροχρόνιες διμερείς διαφορές, ιδιαίτερα όταν αυτές σχετίζονται με ταυτοτικά θέματα δημιουργούν πολιτικές ανακατατάξεις και ρευστότητα σε όλα τα συμβαλλόμενα μέρη.

Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος είναι μια νίκη ης ρωσικής πολιτικής στα Βαλκάνια και μα σαφής ήττα της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ, οι οποίοι άργησαν πολύ να επιστρέψουν στην περιοχή και όταν το αποφάσισαν βρήκαν τον Πούτιν και τον Ερντογάν καλά εδραιωμένους.

Η Ελλάδα θα συνεχίζει να κερδίζει το παιχνίδι των εντυπώσεων (blame-game) αλλά τα κέρδη αυτά είναι συνήθως βραχυπρόθεσμα.

Εκείνο που σε κάθε περίπτωση είναι σημαντικό είναι να κεφαλαιοποιήσει η Αθήνα αυτά τα κέρδη συνεχίζοντας να παίζει το ρόλο της ευρωπαϊκής «ατμομηχανής» στα Βαλκάνια.

 

Ο Σωτήρης Ρούσσος είναι αναπληρωτής καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και υπεύθυνος του Κέντρου Μεσογειακών, Μεσανατολικών και Ισλαμικών Σπουδών, www.cemmis.edu.gr