Αρης Μυλωνάς, Διευθυντής του 6 ου ΓΕΛ.
« … Σαν πήγα σπίτι, πήρα τον κοντυλοφόρο και, όταν άρχισα να
γράφω τον « Καπετάν Μιχάλη», ο κρυφός σκοπός μου ήταν τούτος: να
σώσω, ντύνοντάς το με λέξες τ’ όραμα του κόσμου, όπως το
δημιούργησαν τα παιδικά μου μάτια…» Ν. Καζαντζάκης.
Και αν ο συγγραφέας Ν. Καζαντζάκης με τον παλαιό κοντυλοφόρο «χάραζε» το περίγραμμα της λευτεριάς της Κρήτης στο έργο του: «Ο καπετάν Μιχάλης», οι παλαιοί μαθητές, βάζοντας μελάνι από μελανοδοχείο και ζωγραφίζοντας αδέξια.
Στα θρανία τους, σχεδίαζαν τα δικά τους όνειρα, καθώς προσπαθούσαν
να γράψουν καλλιγραφία ή και να κάνουν τον κοντυλοφόρο ακόντιο για
ζαβολιές με τους διπλανούς τους.!
Αυτή η παλαιά χειρόγραφη γραφή είχε τα αποτελέσματά της, καθώς
βελτίωνε την ικανότητα σκέψης και την γέννηση ιδεών. Ο Stanislas Dehaene, ψυχολόγος στο Παρίσι υποστηρίζει σχετικά: «..υπάρχει μια εσωτερική διανοητική αναγνώριση της κίνησης του χεριού κατά τη χειρόγραφη γραφή μέσα από μια προσομοίωση στο μυαλό μας.
Με την ιδιόχειρη γραφή ενεργοποιούνται τρεις περιοχές του εγκεφάλου: στην αριστερή ατρακτοειδή έλικα, στην κάτω μετωπική έλικα και στον πίσω φλεγματικό φλοιό…». Και αν η χειρόγραφη γραφή με τον κοντυλοφόρο παλαιότερα και με τον στυλό μεταγενέστερα κινητοποιούσε τη σκέψη μας ή καθιστούσε δημιουργική τη φαντασία των παιδιών και συστηνόταν για θεραπεία ακόμα και της πάθησης της «δυσγραφίας», η εξέλιξη έφερε νέα δεδομένα με τον εικονικό πολιτισμό.
Η χρήση του πληκτρολογίου και του «ποντικιού», καθώς
και η καταιγιστική πλημμυρίδα του εικονικού πολιτισμού ατρόφησαν και
αποδυνάμωσαν τη διαδικασία παραδοσιακής γραφής και σκέψης και
αυτοματοποίησαν και μηχανοποίησαν τις γνωστικές δεξιότητες.
Σήμερα, βέβαια, οι καθηγητές του σχολείου, καθώς οραματίζονται στη
φαντασία τους και στην προσπέλασή τους στην ψηφιακή αίθουσα να πλάσουν τον ονειρεμένο κόσμο των παιδιών έχουν θεωρητικά τουλάχιστον, μέχρι το Υπουργείο να χορηγήσει «κονδύλια» (και όχι 1 tablet ανά 50 μαθητές!) αυτή την τεχνολογική δυνατότητα μαζί τους, την ψηφιακή πέννα, «το σύγχρονο κονδυλοφόρο»!.
«Αν και της Μαριορής, ο φερετζές της λείπει», ωστόσο η ψηφιακή αυτή γραφίδα παρέχει γνωσιακές δυνατότητες, καθώς επιτρέπει ακόμα και τον ατομικό γραφικό χαρακτήρα να μεταστοιχειωθεί σε προσωπική γραμματοσειρά, να αναπαρασταθεί στο διαδραστικό πίνακα η γραφή του δασκάλου και του μαθητή, να απεικονισθούν σύμβολα της χημείας, εξισώσεις μαθηματικών, δυνάμεις φυσικών μεγεθών, μοριακές αλυσίδες γονιδίων.
Βέβαια η ψηφιακή γραφίδα είναι εργαλείο και δεν είναι η πανάκεια των τρωτών των κοινωνικών ανισοτήτων στην τηλεκπαίδευση.
Είναι ένα εργαλείο πρωτοποριακό από τη μια μεριά για
σύγχρονες τεχνικές μαθησιακής διαδικασίας, καινοτόμων παρεμβάσεων,
ασκήσεων δημιουργικότητας, επικοινωνίας, μέθεξης, κριτικής σύνθεσης… για τα 4C (creation=δημιουργία, critical =κριτική, communication=
επικοινωνία, cooperation= συνεργασία), αλλά από την άλλη «..δεν μπορεί
να σβήσει τις γενικότερες ανησυχίες για το έλλειμμα του ψηφιακού
ανθρωπισμού, για τις απειλές εναντίον της ιδιωτικότητας, της ελευθερίας
του λόγου, των ψευδών ειδήσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, της
ψηφιακής επιτήρησης, της αναπαραγωγής και διόγκωσης των
κοινωνικών ανισοτήτων», όπως ενδεικτικά επισημαίνει και ο εφευρέτης του
παγκόσμιου ιστού Τιμ Μπέρνερς- Λι.
Ωστόσο, όμως η τεχνολογική υποδομή σε υπολογιστές, διαδραστικούς
πίνακες και τα συναφή εργαλεία της, όπως και η ψηφιακή πένα, είναι
απαραίτητα για την παιδεία, καθώς μετουσιώνονται στο μεράκι και τη ψυχή
του δασκάλου σε όνειρο γι αυτόν τον κόσμο, τον μικρό, τον μέγα των
μαθητών μας.