Εντείνεται η παγκόσμια κρίση πείνας

Eύλογο προβληματισμό προκαλούν τα στοιχεία που έδωσε στο φως της δημοσιότητας ο Oργανισμός Ηνωμένων Εθνών , σχετικά με τον αριθμό των ανθρώπων που βιώνουν συνθήκες πείνας σε ολόκληρο τον πλανήτη. Παράλληλα, ο ΟΗΕ καταγράφει την όλο και μικρότερη βοήθεια που λαμβάνουν οι άνθρωποι αυτοί από τις οικονομικά εύρωστες χώρες.

Σύμφωνα με τον διεθνή Οργανισμό, αυξάνεται ο αριθμός των ανθρώπων που πεινούν σε όλο τον κόσμο, ενώ αντίθετα μειώνεται το ποσό των χρημάτων που συνεισφέρουν τα πλουσιότερα έθνη του κόσμου για να τους βοηθήσουν. Όπως υπογραμμίζεται, οι υπηρεσίες αρωγής φοβούνται πιθανές περικοπές από τις ΗΠΑ (που είναι από τους κορυφαίους παρόχους ανθρωπιστικής βοήθειας) μετά την ανάληψη των προεδρικών καθηκόντων από τον Ντόναλντ Τραμπ. Επίσης, η Γερμανία (επίσης από τους κορυφαίους παρόχους) μειώνει τη χρηματοδότηση, ενώ η Κίνα και η Ινδία (μεταξύ των πέντε μεγαλύτερων οικονομιών του πλανήτη) έχουν μικρή συνεισφορά στη χρηματοδότηση ανθρωπιστικής βοήθειας μέσω του ΟΗΕ.

Ειδικότερα, ο Οργανισμός υπογραμμίζει ότι –στην καλύτερη περίπτωση– θα μπορέσει να συγκεντρώσει τα χρήματα για να βοηθήσει περίπου το 60% των 307 εκατομμυρίων ανθρώπων που προβλέπει ότι θα χρειαστούν ανθρωπιστική βοήθεια το επόμενο έτος. Αυτό σημαίνει ότι τουλάχιστον 117 εκατομμύρια άνθρωποι δεν θα λάβουν φαγητό ή άλλη βοήθεια μέσα στο 2025.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ, το 2024 θα κλείσει με τον Οργανισμό να συγκεντρώνει περίπου το 46% των 49,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων που ζήτησε για ανθρωπιστική βοήθεια σε ολόκληρο τον κόσμο. Έτσι το 2024 θα είναι η δεύτερη συνεχόμενη χρονιά που ο παγκόσμιος οργανισμός έχει συγκεντρώσει λιγότερα από τα μισά χρήματα, σε σχέση με αυτά που ζητούσε. Το έλλειμμα αυτό ανάγκασε τις ανθρωπιστικές υπηρεσίες του να λάβουν οδυνηρές αποφάσεις, όπως η μείωση του συσσιτίου για τους πεινασμένους και οι περικοπές στον αριθμό των ατόμων που επιλέγονται για να τους δοθεί βοήθεια.

Οι συνέπειες γίνονται αισθητές σε μέρη όπως η Συρία, όπου το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα (WFP), ο κύριος διανομέας τροφίμων του ΟΗΕ, σίτιζε 6 εκατομμύρια ανθρώπους. Με βάση τις εκτιμήσεις που προηγήθηκαν, το WFP μείωσε τον αριθμό που ήλπιζε να βοηθήσει εκεί σε περίπου 1 εκατομμύριο ανθρώπους, όπως δήλωσε η Rania Dagash-Kamara, ανώτερη αξιωματούχος του ΟΗΕ στο θέμα των συνεργασιών και της κινητοποίησης πόρων.

Οι αξιωματούχοι του ΟΗΕ έχουν ελάχιστους λόγους για να είναι αισιόδοξοι, σε μια περίοδο εκτεταμένων συγκρούσεων, πολιτικών αναταραχών και ακραίων καιρικών συνθηκών: παράγοντες που πυροδοτούν την πείνα. Όπως δήλωσε ο Τομ Φλέτσερ (ανώτερος αξιωματούχος ανθρωπιστικών υποθέσεων του Οργανισμού και συντονιστής έκτακτης βοήθειας) στο Reuters, υπάρχει η βοήθεια περιορίζεται μόνο «προς εκείνους που έχουν απόλυτη ανάγκη».

Το χρηματοδοτικό κενό

Η πλειονότητα της ανθρωπιστικής χρηματοδότησης προέρχεται από τρεις πλούσιους παρόχους: τις ΗΠΑ, τη Γερμανία και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αυτοί οι τρεις παρείχαν το 58% των 170 δισεκατομμυρίων δολαρίων που κατέγραψε ο ΟΗΕ ως απάντηση σε κρίσεις από το 2020 έως το 2024. Τρεις άλλες δυνάμεις (η Κίνα, η Ρωσία και η Ινδία) συνεισέφεραν συλλογικά λιγότερο από το 1% της ανθρωπιστικής χρηματοδότησης του ΟΗΕ κατά την ίδια περίοδο.

Η αδυναμία να κλείσει το χρηματοδοτικό κενό είναι ένας από τους σημαντικότερους λόγους για τους οποίους το παγκόσμιο σύστημα για την αντιμετώπιση της πείνας και την πρόληψη του λιμού υφίσταται τεράστια πίεση. Η έλλειψη επαρκούς χρηματοδότησης –σε συνδυασμό με τα υλικοτεχνικά εμπόδια της εκτίμησης της ανάγκης και της παροχής επισιτιστικής βοήθειας σε ζώνες συγκρούσεων, όπου υπάρχουν πολλές από τις χειρότερες κρίσεις πείνας – επιβαρύνει τις προσπάθειες για παροχή αρκετής βοήθειας στους πεινασμένους.

Ακόμα και όταν τελικά χρηματοδοτείται η ανθρωπιστική βοήθεια, αυτή ενίοτε έρχεται αργά σε όσους τη χρειάζονται. Επίσης, απογοητευτικές είναι οι προϋποθέσεις που θέτουν οι ισχυροί πάροχοι συνδρομής: ορισμένες χώρες υπαγορεύουν συγκεκριμένους όρους προς τις ανθρωπιστικές υπηρεσίες, μέχρι το πού θα πάει το φαγητό. Μερικές φορές περιορίζουν τη χρηματοδότηση σε συγκεκριμένες οντότητες του ΟΗΕ ή μη κυβερνητικούς οργανισμούς. Συχνά απαιτούν να δαπανηθούν κάποια χρήματα για την επωνυμία, όπως η εμφάνιση των λογότυπων των παρόχων σε σκηνές, τουαλέτες και σακίδια.