Ήταν Άνοιξη η φύση είχε βάλει τα καλά της. Χρώματα πολλά, χρώματα παντού οι μυρωδιές των λουλουδιών μεθυστικές.
Τα σύννεφα του πολέμου αραίωναν, ο πόλεμος πήγαινε προς το τέλος του Το αίμα των αθώων είχε τρέξει άφθονο, Επιτέλους ο κόσμος θα μάζευε τα κομμάτια του θα έκλεγε τους νεκρούς του και θα κοίταζε να ξαναχτίσει την ζωή του. Μόλις είχε γιορταστεί το Πάσχα .
Ήταν Απρίλης στον κατακτητή φαίνεται δεν του είχαν φτάσει τα εγκλήματα που είχε κάνει. Χρειάζονταν νεκρούς ήθελε και άλλο αίμα Και πήρα αυτή τη φορά τους 5 επονίτες για να τους κρεμάσει στην Πλατεία Τρικάλων.
Δίπλα τους οι συνεργάτες τους που τους είχε λείψει η μυρωδιά από το αίμα των αθώων. Ήθελαν να δούνε τον πόνο, την οδύνη, το δάκρυ των νέων κρεμασμένων, να τους παρακαλέσουν και να χαρούνε. Δεν τους έκαναν το χατίρι
Ήταν 18 Τ΄ Απρίλη το 1944 Τρίτη μέρα του Πάσχα
Οι Γερμανοί τώρα, οι Ιταλοί είχαν παραδοθεί, κρέμασαν στην Κεντρική πλατεία τότε, πλατεία Ρήγα Φεραίο σήμερα τους 5 Επονίτες.
Τον 29χρονο Μπριάζη Ιωάννη
Τον 27χρονο Στεργιόπουλο Κωνσταντίνο
Τον 24χρονο Γάτσα Στέργιο
Τον 22χρονο Τσανάκα Απόστολο
Και τον επίσης 22χρονο Σύρμπα Κώστα.
ΚΩΣΤΑΣ ΣΥΡΜΠΑΣ
Η Ελλάδα έχει τόσα πολλά αστέρια στον Ουρανό της: Όμως ο ποιητής λέει:
Εκείνα που δεν έλαμψαν ήταν τα ποιο μεγάλα. Χρόνια και χρόνια έμεινα αυτά τα παιδιά στα απόσκια της μνήμης και βέβαια τα θυμότανε όσο ζούσαν αυτοί που τα έχασαν και οι σύντροφοί τους που γλίτωσαν από την θυσία τους όπως κράτησε και παραπλάνησε τους Γερμανούς ο 22χρονος Κώστας Σύρμπας στο Μύλο του Τσαγκάδα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΠΡΙΑΖΗΣ
Αλλά ποια ήταν αυτά τα παιδιά πριν φτάσουν στο μαδέρι με τις κρεμάλες; Μία μικρή αναφορά για το καθένα χωριστά θα κάνουμε εδώ, θα τρέξουμε πίσω εκεί και τότε που όλα τα’ έσκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά. Αυτά όμως τα παιδιά, όπως χιλιάδες Άλλα Ελληνόπουλα, σε όλη την Ελλάδα ήταν μεθυσμένα από τα κατορθώματα των προγόνων τους και την λαμπρή τους Ιστορία. Είχαν γίνει τα μάτια και οι κεραίες της Αντίστασης του Ελληνικού λαού, έβλεπαν, άκουγαν, μάθαιναν και προωθούσαν με κίνδυνο της Ζωής τους. (Πολλές φορές κάτω από τα βλέμματα του κατακτητή και των συνεργατών τους) Εκεί που κατάλληλα τα αξιοποιούσαν για τον αγώνα.
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΤΣΑΝΑΚΑΣ
Είχαν πριν ένα χρόνο νικήσει τους Ιταλούς και η Μεραρχία Πινερόλο είχε παραδοθεί στον ΕΛΑΣ με όλο τον οπλισμό τους. Είχαν έρθει τώρα οι Γερμανοί ποιο σκληροί και αιμοσταγείς Για το παραμικρό σκότωναν κρεμούσαν βασάνιζαν έκαιγαν βέβαια πάντα με την συμβολή και συνεργασία των σκουπιδιών των Ελλήνων. Τους προδότες, τους ρουφιάνους, τους Γερμανό ντυμένους και οπλισμένους συνεργάτες τους. Μία μικρή παρένθεση θα κάνω για να πω Εκτός από τα ολοκαυτώματα. Όπου έγιναν εκτελέσεις Εκείνους που κρέμαγαν ήταν παπάδες και εργατάκια η Ελλάδα δεν έχει θύματα από την ΕΛΥΤ. Από αυτούς ή έφυγαν ή έμεινα αμέτοχοι ή συνεργάστηκαν και παρέσυραν και πολλούς απλούς Έλληνες γιατί τους εμπιστευόταν. Όπως οι Κατοχικές Κυβερνήσεις τα Γερμανοδιοικούμενα τάγματα Ασφαλείας οι Μπουραντάδες, οι Τσολιάδες ο Γερμανοοπλισμένος Γιώργος Γρίβας με τους Χήτες του τα τρία ΕΕΕ οι γνωστοί Γερμανοοπλισμένοι Θεσσαλοί τριεψιλίτες και άλλοι που πέρναγαν σε μανία και σκληράδα ακόμα και τα ες, ες των Γερμανών.
Για να γίνουν οι εκτελέσεις και να έχει νομιμοφανή κάλυψη έπρεπε να υπογράψει ο Δήμαρχος Τρικάλων Φίλιππος Χριστοδήμος και ο Διοικητής Τρικάλων Καρακούφας οι Έλληνες που ήταν αρχές. Νομιμοφανή την λέμε γιατί ενώ αυτοί δεν υπέγραψαν να γίνουν οι εκτελέσεις, Πήραν υπογραφές από επώνυμους Τρικαλινούς πολίτες και στήθηκε η κρεμάλα. Τα ονόματα αυτά είναι γνωστά. Σήμερα δεν ζούνε όμως οι απόγονοί τους δεν νομίζω ότι φταίνε να φορτωθούν ένα σταυρό αμαρτιών των γεννητόρων τους και ούτε και σκόπιμο είναι.
ΚΩΣΤΑΣ ΣΤΕΡΓΙΟΠΟΥΛΟΣ
Ας πάμε σε κάθε ένα χωριστά σαν ένα μικρό μνημόσυνο να θυμηθούμε:
Ο 29χρονος Μπριάζη Γιάννη Γεννήθηκε το 1915 στα Τρίκαλα Πολέμησε στον Αλβανικό πόλεμο, Όταν έγινε η ΕΠΟΝ εντάχτηκε όπως και χιλιάδες άλλοι νέοι να συνεχίσουν από άλλο μετερίζι τον αγώνα. Εργαζότανε στο αλωνιστικό συγκρότημα του Μάτη στα καμπίσια χωριά γύρω από το Πρίνος, και με την επίβλεψη τριών Ιταλών. ο Γιάννης κοντά τους έμαθε Ιταλικά και προσπάθησε να βοηθήσει τους αγρότες να κρατά δηλαδή μικρότερα δικαιώματα, και ως υπεύθυνος στις αποθήκες σιτηρών του σταθμού έπαιρνε παρακράτημα από του μαυραγορίτες και τους γεωργούς για τον Αγώνα του ΕΑΜ ΕΛΑΣ ένας από αυτούς ο Γιάννης Μακρής δεν δέχτηκε και ήρθε στα χέρια με τον Γιάννη τον Μπριάζη. Ο Μπριάζης χτύπησε τον Μακρή. Αυτό ήταν αιτία ο Μακρής να ορκιστεί εκδίκηση. Συναντήθηκαν με τον Μακρή όταν τον είχαν τον Μπριάζη μαζί με άλλους στο Σχολείο του Πυργετού και όπως αναφέρεται στο βιβλίο του Αντώνη Τάσου χαμογελώντας του είπε εδώ είσαι Γιαννάκη στον Ουρανό σε γύρευα. Μία ανάσα για ένα τραγούδι και συνεχίζουμε με άλλο παλληκάρι.
Ο 27χρονος Κώστας Στεργιόπουλος Γεννήθηκε στο Γοργογύρι Τρικάλων το 1917 Ήταν παντρεμένος με την Ελένη Τσιακμάκη από τον Πυργετό και είχε μία κόρη την Μαρία. Η Ασχολία του ήταν γεωργικές δουλειές και στην κατοχή ήταν αγροφύλακας, Εντάχτηκε στην ΕΠΟΝ και με την ιδιότητα του αγροφύλακα μπορούσε να μετακινείται όλο το 24ωρο χωρίς να τον υποψιάζονται οι τριεψιλίτες. Έτσι μετέφερε ελαφρύ οπλισμό και μηνύματα στις ομάδες της αντίστασης, Αυτή του η δράση καρφώθηκε στους Γερμανούς και συνεργάτες του και στο μπλόκο τους. Γερμανών συνεργατών και των επικεφαλείς των Πιάστηκε στην καλύβα του Πουλιανίτη. με την κατηγορία ότι έκρυβε όπλα. Καταδότης εδώ όπως αναφέρει η κόρη του Μαρία κάποιος Τσιαντούλας. Ανέβηκε και αυτός στη σκάλα που οδηγεί στον Ήλιο να φωτίζει τις επόμενες γενιές.
Απλές, όμορφες, μορφές μαρτύρων και ηρώων.
Ο 24χρονος Στέργιος Γάτσας γεννήθηκε το 1920 στα Τρίκαλα τον είχε υιοθετήσει η Σαμαρινιώτισσα Σουλτάνα Γάτσα. Όσοι τον γνώρισαν λένε πως ήταν ένα ψηλό και με αθλητικό παράστημα παιδί. Αθώος και ευγενικός με όλους. Αυτό τον έκανε να ενταχτεί και αυτός στην ΕΠΟΝ και να δώσει όπως τόσα άλλα παιδιά τις δυνάμεις του για τον αγώνα εναντίων των κατακτητών που σαν την μαύρη ακρίδα έπεσε πάνω στο κορμί της Ελλάδας μας που και ακόμα και σήμερα πληρώνουμε την κατοχή τους. Δεν είναι μόνο που μας κατέστρεψαν ότι υποδομές είχαμε δεν είναι που κάψανε τα χωριά μας που έβαλαν στις κρεατομηχανές τους τα νιάτα μας. Γιατί δεν χάθηκαν τα ρεμάλια αλλά εκείνοι που αγαπούσαν που λάτρευαν την Ελλάδα. Καλλιεργήθηκε και ένα μίσος μεταξύ των Ελλήνων που κράτησε χρόνια και κρατάει ακόμα. Και αντί να πληρώσουν για τα εγκλήματα που έκαναν ακόμα και σήμερα μας εκβιάζουν και μας προσβάλουν και μας λοιδορούν οι αιματοβαμμένοι Γερμανοί. Ακόμα και σήμερα δεν μπορούν να χωνέψουν πως μια από τις αιτίες που δεν έγιναν παντοκράτορες είναι και η μικρή Ελλάδα με την μεγάλη της Ιστορία. Επιστρέφοντας Ο Στέργιος από μια επιχείρηση που είχαν κατά νου και είχε προδοθεί. Πήγαν να μείνουν σε κάποιο σπίτι. Ήταν τέσσερα άτομα. ο ιδιοκτήτης για να τους προστατέψει τους είπε να μείνουν οι δύο για να φανούν σπιτικοί αλλιώς κινδύνευαν όλοι Και οι άλλοι να πάνε σε άλλο σπίτι. Έτσι έφυγαν ο Στέργιος Γάτσας και ο Αποστόλης Τσανάκας οι οποίοι αποφάσισαν να γυρίσουν στο σπίτι τους γιατί ήξεραν πολύ καλά την περιοχή.Έπεσαν όμως σε μπλόκο των Γερμανών και των συνεργατών τους.
Ο 22χρονος Απόστολος Τσανάκας γεννήθηκε στα Τρίκαλα το 1922 μαζί με τον Κώστα Σύρμπα είναι οι μικρότεροι από τους άλλους επονίτες που κρεμάστηκαν. Στην πινακίδα που του κρέμασαν οι Γερμανοί έγραφαν πως πυροβόλησε Γερμανούς. Δούλευε με τον Πατέρα του σαν κτίστης ήταν λιγόλογος, μετρημένος και ψύχραιμος. Από τις πρώτες ημέρες της Κατοχής εντάχτηκε σε ομάδες κρούσης μέχρι που έγινε η ΕΠΟΝ. Τότε μαζί με χιλιάδες άλλους νέους αγωνίστηκε μέσα από τις γραμμές της ΕΠΟΝ οργανωμένα πια εναντίον των κατακτητών. Μέχρι την ημέρα που πήρε μέρος στη απαγωγή των Δωσίλογων Τρικάλων αλλά προδομένη καθώς ήταν η επιχείρηση και όπως προαναφέραμε μαζί με τον Στέργιο Γάτσα πιάστηκαν στην επιστροφή στα σπίτια τους. Οι Δικοί του και γνωστοί ακόμα που είχαν κάποιο μέσον προσπάθησαν να τον γλυτώσουν άκαρπες όμως όλες οι προσπάθειες. Ο οικογενειακός τους φίλος καθηγητής Κώστας Παπαστεργίου – Εράλδυς είπε στον Πατέρα του μην τρέχεις βγήκε απόφαση θα κρεμαστεί. Μια ακόμα θηλιά περάστηκε στο λαιμό του Απόστολου σιγά – σιγά οι θηλιές γεμίζουν από νιάτα δύναμη ομορφιά περηφάνια αξιοπρέπεια πήγαινε και ο Αποστόλης στην γειτονιά των Αγγέλων και θα κάθονταν και αυτός στην παρέα των μαρτύρων.
Ο 22χρονος Κώστας Σύρμπας, τελευταίος από τους Επονίτες, Γεννήθηκε στα Τρίκαλα το 1922. Άφησα τευταίο αυτό τον Επονίτη για να αναφερθώ κι’ εγώ στο μεγαλείο αλλά και στην επιμονή των συνεργατών να κρεμαστεί. Ο Κώστας ο Σύρμπας ήταν αγωνιστής και ενταγμένος στα δίκια του λαού από τα Γεννοφάσκια του ακόμα. Γκαρσόνι μετά το δημοτικό γιατί ήταν παιδί πολυμελούς οικογένειας. Το 1939 εντάχτηκε στην ΟΚΝΕ το 1940 είχε εκλεγεί σύμβουλος του εργατικού κέντρου Τρικάλων, Επειδή όμως δεν εντάχτηκε στην ΕΟΝ Νεολαίας του Μεταξά τον απέπεμψαν. Μπορούμε να πούμε πως αυτό το γκαρσόνι ήταν γεννημένος να μας κάνει υπερήφανους στο πέρασμα των αιώνων, η ζωή του, οι αγώνες του, ο τρόπος σκέψης και προπαντός ο Θάνατός του γίνονται σύμβολα ζωής. Πολύ απλά γεγονότα γίνονται οδηγοί στις επόμενες γενιές. Που η υπερηφάνεια μας μεγαλώνει. Το χρέος στη ράτσα μας λίγοι το κάνουν. Τον Κώστα Σύρμπα τον πιάσανε στον Μύλο του Τσαγκάδα είχε ταμπουρωθεί εκεί απασχολώντας τους Γερμανούς και συνεργάτες τους για να καλύψει την φυγή συντρόφων του. Δυο ώρες πριν την εκτέλεση έγραψε ένα γράμμα για τον Πατέρα του που όμως δεν έλαβε ποτέ, γιατί το γράμμα αυτό ήταν γραφτώ να ταξιδέψει στην Ιστορία που γράφει ο απλός Λαός. Έκανε το γύρω της Ευρώπης μέσα από τα αρχεία της Γκεστάπο. Όμως πέρα από το γράμμα που θα σας διαβάσω. Ας πούμε για τον θάνατό του. Συμπληρώθηκαν οι πέντε θηλιές με τον λαιμό του Κώστα Σύρμπα. Ο Κόσμος μαζεύτηκε γύρω τραγικοί γονείς αδέλφια φίλοι Τρικαλινοί οι θηλιές αιωρούνται περιμένοντας να περαστούν σε λαιμούς παλληκαριών να τους κόψη το νήμα της ζωής τους. Αλλά τα ονόματά τους θα μπουν στο Πάνθεων των Ηρώων. Ανάμεσα από δυο φανοστάτες θα τους πάρει στα φτερά της η Ιστορία και τους ταξιδεύει στους αιώνες φωτεινά παραδείγματα. Περνούν οι πέντε θηλιές Ο Κώστας βλέπει κάπου τους δικούς του και φωνάζει Πατέρα πάρε τη μάνα και τα κορίτσια και πάτε σπίτι. Δεν θέλει να τον θυμούνται έτσι. Σε λίγο τα τέσσερα κορμιά αιωρούνται η θηλιά του Κώστα σπάζει, Ούτε η θηλιά δεν θέλει να πνίξει ένα τέτοιο παλληκάρι. Τον ανεβάζουν δεύτερη φορά η θηλιά και πάλι αρνείται σπάζει ξανά, Ο Γερμανός ετοιμάζεται να του χαρίσει την ζωή ο Χάρος δεν θέλει άλλους αυτήν την ημέρα. Όλοι μπορεί να μην θέλουν θέλει όμως ο γνωστός άνθρωπος με τα μαύρα γυαλιά, που κάνει νόημα συνέχισε.
Την Τρίτη φορά ο Κώστας θα πάει κι αυτός να συναντήσει τους συντρόφους του στον κήπο των Αγγέλων..
Και να ποιο είναι το γράμμα του Κώστα που έγραψε για τον Πατέρα του.
18 Απρίλη 1944
Λατρευτέ μου Πατέρα.
Σε δυο ώρες θα με κρεμάσουν στην πλατεία γιατί είμαι πατριώτης. Δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτε. Μην πικραίνεσαι Πατέρα. Αυτό ήτανε γραφτό για μένα. Πεθαίνω με παρέα. Αντίο,… φιλώ την μητέρα και όλους. Χαιρετισμούς στους γείτονες. Καλή αντάμωση στον άλλο Κόσμο. Θα σας περιμένω Και η μέρα που θα φτάσετε θα είναι για μένα γιορτή. Τα πράγματά μου θα τα πάρετε από την αστυνομία. Το Πορτοφόλι δεν έχει μέσα τίποτα. Όμως είναι καινούργιο. Πάρτο εσύ πατέρα. Γεια σας. Να θυμάσαι πως ο γιος σου πάει πικραμένος γιατί δεν θα ακούσει τις καμπάνες της Ελευθερίας. Αντίο..Ζήτω η Ελευθερία… Κώστας Ήταν γραφτώ να πεθάνω Απρίλη.
Κάτι που κάνει ακόμα ποιο μισητούς τους Γερμανούς και τους ντόπιους συνεργάτες τους είναι που δεν παρέδιδαν τους νεκρούς στους οικείους τους να τους θάψουν, Γιατί η μάνες και οι δικοί τους έκλαψαν. Όταν τους κατέβασαν από τις κρεμάλες τους έβαλαν σε ένα καμιόνι και τους γύριζαν για να χάσουν τα ίχνη τους. Για χρόνια οι χαροκαμένες μάνες έκλαιγαν πάνω από ένα τάφο που ήταν θαμμένος ένας Γερμανός εγκληματίας, Αυτό είχαν βρει φρεσκοσκαμμένο Τάφο. Όταν όμως το 1949 πήγαν να κάνουν την εκταφή βρήκαν μέσα στον τάφο μόνο ένα κρανίο. Πολλά χρόνια αργότερα γίνονταν εργασίες για αποχέτευση απέναντι από τους στρατώνες Εκεί το μηχάνημα ξέθαψε ανθρώπινα οστά και πέντε κεφάλια. Ο Δήμαρχος Γιάννης Μάτης ειδοποίησε τους συγγενείς των Παλληκαριών τα πήραν και τα έβαλαν σε ένα οστεοφυλάκιο στο 1ο Νεκροταφείο για να βρουν ανάπαυση. Δυστυχώς για τα παλληκάρια μας στον καιρό της Χούντας το Οστεοφυλάκιο εξαφανίστηκε
Και όπως λέει ο αδελφός, του Κ. Σύρμπα, Βασίλης Σύρμπας δεν μάθανε ποτέ το γιατί. Ο Παλιός συναγωνιστής τους Βασίλης Μπακάλης με το ψευδώνυμο Ασπροπόταμος έστησε με δικά του έξοδα σε μνήμη των πέντε παλληκαριών το μνημείο που είναι σήμερα στην Πλατεία Ρήγα Φεραίου.
Πολλοί ακόμα και σήμερα υποστηρίζουν πως για ότι πάθαμε από τους Γερμανούς τα φταίει το κεφάλι μας, Αν δεν τους ενοχλούσες δεν σε πείραζαν. Δηλαδή ΄Δεν έπρεπε να πει το ΟΧΙ ο Ελληνικός λαός να τους αφήσει να μπουν να μας κατακτήσουν, να χρησιμοποιήσουν τα λιμάνια μας και όλες τις υποδομές μας χωρίς να διαμαρτυρηθούμε αυτά είναι αστεία πράγματα δεν μπορούν να λέγονται. Για τους Έλληνες αυτό είναι κατάρα. Ποτέ μας δεν θα δεχτούμε τέτοια λύση