Όλο και περισσότερες μελέτες αναδεικνύουν την ισχυρή συσχέτιση της διατροφικής κατανάλωσης τρανς (trans) λιπαρών οξέων με την εμφάνιση καρδιαγγειακής νοσηρότητας-θνητότητας (λόγω αύξησης επιπέδων ολικής χοληστερόλης, ‘’κακής’’ LDL χοληστερόλης, τριγλυκεριδίων, μείωσης επίπεδων ‘’καλής’’ HDL χοληστερόλης) αλλά και με την εμφάνιση σακχαρώδους διαβήτη και διάφορων μορφών καρκίνου.
Μεγάλες ποσότητες τρανς λιπαρών οξέων βρίσκονται στα βιομηχανοποιημένα τρανς λιπαρά οξέα τα οποία είναι πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, που προέρχονται από φυτικά έλαια και έχουν υποστεί βιομηχανική επεξεργασία (υδρογόνωση ή μερική υδρογόνωση).
Μια διαδικασία που χρησιμοποιείται και εξυπηρετεί τη βιομηχανία και τον παρασκευαστή τροφίμων, προκειμένου το προϊόν να αποκτήσει στερεά μορφή με υψηλότερο βαθμό σκληρότητας και πλαστικότητας, έτσι ώστε να αυξηθεί η διάρκεια ζωής του και να μειωθεί ο χρόνος συντήρησής του σε ψύξη. Επίσης, κατά το τηγάνισμα των ελαίων σε υψηλές θερμοκρασίες μέρος των λιπαρών οξέων που περιέχουν μετατρέπονται σε τρανς λιπαρά οξέα. Μάλιστα, η επαναλαμβανόμενη χρήση του ίδιου λαδιού οδηγεί σε ολοένα μεγαλύτερη συγκέντρωση τρανς λιπιδίων.
Σύμφωνα με τελευταίες μελέτες-δημοσιεύσεις (European Heart Journal), σε αντίθεση με τα βιομηχανοποιημένα τρανς λιπαρά οξέα , οι μικρές ποσότητες φυσικών τρανς λιπαρών οξέων που βρίσκονται στο κρέας, στα γαλακτοκομικά και στο βούτυρο ( ‘’palmitoleic acid’’ ) δεν αυξάνουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νοσηρότητας αλλά πιθανόν να έχουν και σε κάποιο βαθμό προστατευτικό ρόλο στα αγγεία ( αναμένεται η ‘’αθωότητα’’ των φυσικά τρανς λιπαρών οξέων με περαιτέρω έρευνες και μετα-αναλύσεις).
Σε αντίθεση με άλλες χώρες, δυστυχώς στην Ελλάδα της οικονομικής κρίσης και της κατάρρευσης του κοινωνικού ιστού, δεν είναι υποχρεωτικό η λεπτομερής και ακριβής αναγραφή της ποσότητας των τρανς λιπαρών οξέων στη συσκευασία τροφίμων. Εάν όμως στη λίστα των συστατικών αναφέρεται ότι περιέχει μερικώς υδρογονωμένα (ή υδρογονωμένα) λίπη, αυτό πιθανότατα σημαίνει πως περιέχουν τρανς λιπίδια
Οδηγίες – συστάσεις:
- Διαβάζουμε τις ετικέτες τροφίμων και αποφεύγουμε προϊόντα με μερικώς υδρογονωμένα ή υδρογονωμένα λίπη
- Προτιμάμε τα μη επεξεργασμένα προϊόντα
- Αποφεύγουμε το τηγάνισμα και κυρίως το επαναλαμβανόμενο (εάν χρειαστεί να τηγανίσουμε προτιμάμε το ελαιόλαδο λόγω πιο ανθεκτικών λιπαρών)
- Αποφεύγουμε τις σκληρές μαργαρίνες (εάν χρειαστεί προτιμήστε μαλακού τύπου)
- Υποψήφια προϊόντα με τρανς λιπαρά οξέα είναι:
- Μαργαρίνες σκληρές, στερεά και ημιστερεά φυτικά έλαια
- Συσκευασμένα αρτοπαρασκευάσματα και γλυκίσματα, ή υλικά για την παρασκευή τους (π.χ. ψωμί για τοστ, ψωμάκια για σάντουιτς, μπριός, φρυγανιές, κρουτόν, κράκερ, μπισκότα, γκοφρέτες, κρουασάν, ντόνατς, κέικ, μίγματα για βάφλες, για κρέπες, ενεργειακές μπάρες, μπάρες δημητριακών, δημητριακά πρωινού, παγωτά)
- Κατεψυγμένα ή προτηγανισμένα τρόφιμα και γεύματα ή παναρισμένα κρεατικά (π.χ. κοτομπουκιές πανέ, κατεψυγμένες πίτσες, κατεψυγμένες πίτες, προτηγανισμένες πατάτες, κατεψυγμένα μπιφτέκια)
- Τετηγμένα τυριά σε φέτες ή κρέμα
- Πατατάκια, γαριδάκια και συναφή σνακ
Author Info
