"Δημοσιογραφία είναι να δημοσιεύεις αυτά που κάποιος άλλος δεν θέλει να δημοσιευθούν." - Τζορτζ Όργουελ

22.8 C
Trikala

Κοινωνική Οικονομία -Εννοιολογικές προσεγγίσεις.

lafarm

Σχετικά άρθρα

 

Του Μαλέκα Βάϊου Μαθηματικού ,Επίτιμου Λυκειάρχη, μέλος των Δ.Σ της Πράσινης Κιβωτού και του Δικτύου Μ.Κ.Ο. Θεσσαλίας.

 

Με αφορμή την πολύ ενδιαφέρουσα ημερίδα για την κοινωνική οικονομία που θα γίνει στα Τρίκαλα την Παρασκευή 15-04-2016 (18:30 στο Δημαρχείο) θα επιχειρηθεί να δοθούν   μερικές βασικές πληροφορίες σχετικές με την  κοινωνική οικονομία.

 

1.)Τι είναι κοινωνική οικονομία?

Είναι το σύνολο των οικονομικών, επιχειρηματικών, παραγωγικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων, οι οποίες αναλαμβάνονται από νομικά πρόσωπα ή ενώσεις προσώπων, των οποίων ο σκοπός είναι η επιδίωξη του συλλογικού οφέλους και η εξυπηρέτηση γενικότερων κοινωνικών συμφερόντων.( Σύμφωνα με τον Ν. 4019/2011)

Κατά τον Jacques Defourny (2001)”Η κοινωνική οικονομία περιλαμβάνει οικονομικές δραστηριότητες που αναλαμβάνονται από επιχειρήσεις και οργανισμούς, κυρίως συνεταιρισμούς, κοινωνίες αλληλοβοήθειας και σωματεία (ενώσεις), η ίδρυση και η λειτουργία των οποίων διέπεται από τις ακόλουθες αρχές:

  • σκοπό έχουν κυρίως την παροχή υπηρεσιών προς τα μέλη τους ή την κοινωνία, παρά την επιδίωξη κέρδους,
  • έχουν ανεξάρτητη διοίκηση,
  • εφαρμόζουν δημοκρατική διαδικασία λήψης αποφάσεων,
  • αποδίδουν προτεραιότητα στα άτομα και στην εργασία έναντι του κεφαλαίου κατά τη διανομή του εισοδήματος

Βασικό και κοινό στοιχείο όλων των ορισμών της Κοινωνικής Οικονομίας είναι η διαπίστωση πως αυτή βρίσκεται μεταξύ του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα της οικονομίας. Αποτελεί τον Τρίτο Τομέα της Οικονομίας

Η κοινωνική οικονομία έχει ηθικό πλεονέκτημα γιατί, επενδύει σε αγαθά και υπηρεσίες κοινωνικής αλληλεγγύης, επενδύει στον άνθρωπο και στο περιβάλλον, σε τομείς που μπορούν να παραχθούν αγαθά και υπηρεσίες ακόμη και όταν απουσιάζει το κέρδος αλλά είναι αναγκαίοι για τη βιωσιμότητα του συνόλου της οικονομίας.

Βασίζεται στην κοινωνική υπευθυνότητα του πολίτη αλλά και των επιχειρήσεων.

2)Τι γίνεται στη χώρα μας και τι στον υπόλοιπο κόσμο?

Τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη, η Κοινωνική Οικονομία έχει συμβάλλει αποφασιστικά στην οικονομική ενίσχυση και κοινωνική ενδυνάμωση περιθωριοποιημένων κοινωνικά ομάδων, ενεργών πολιτών, γυναικών και ατόμων με αναπηρία.

Η Κοινωνική Οικονομία στην Ελλάδα βρίσκεται ακόμα στα σπάργανα. Αυτό συμβαίνει  γιατί το θεσμικό πλαίσιο της λειτουργίας της ορίστηκε σχετικά αργά (το έτος 2011), οι φορείς εμφανίζουν ακόμη αδυναμίες στην κατανόηση των ωφελειών της και η κουλτούρα του συνεργατισμού διήλθε (και ίσως ακόμη διέρχεται) μια μεγάλη κρίση, παρά την άλλη μεγάλη κρίση, δηλαδή την οικονομική.

 

Χαρακτηριστικά η Κοινωνική Οικονομία αντιστοιχεί στο 10% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος της Ευρωπαϊκής Οικονομίας και ότι πάνω από 11 εκατομμύρια άνθρωποι (δηλ. το 4,5% του οικονομικών ενεργού πληθυσμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης) απασχολούνται σε αυτήν και αντιπροσωπεύει το 8% των επιχειρήσεων.

Την ίδια στιγμή, στην Ελλάδα και την Πορτογαλία οι κοινωνικές επιχειρήσεις καλύπτουν μόλις το 1% με 2,5% της συνολικής απασχόλησης ενώ αντίθετα σε χώρες, όπως η Δανία, η Γαλλία κι η Ολλανδία το αντίστοιχο ποσοστό ανέρχεται στο 12,5% , 14,3% και 15%.

 Ήδη από το 1994, στο 10ο κεφάλαιο της Λευκής Βίβλου που έχει συντάξει η Ε.Ε. για την «Ανάπτυξη, την Ανταγωνιστικότητα και την Απασχόληση» καταφαίνεται ο ρόλος που μπορεί να διαδραματίσει η κοινωνική οικονομία στην προώθηση της βελτίωσης της ποιότητας της ζωής των πολιτών

3) Ποια πεδία καλύπτει?

Οι δραστηριότητες της  Κοινωνικής Οικονομίας καλύπτουν ένα ευρύ πεδίο κοινωνικών, πολιτικών, πολιτιστικών, πολιτισμικών, ουμανιστικών αναγκών σε διάφορους τομείς (πολιτική, υγεία, εκπαίδευση, απασχόληση, πολιτισμός, οικολογία -περιβάλλον, κοινωνική μέριμνα –φροντίδα -πρόνοια, θρησκεία, αθλητισμός, παροχή νομικής υποστήριξης, προάσπιση ανθρωπίνων και πολιτικών δικαιωμάτων, κ.λπ.).
Δεν αρκεί η αντίσταση στην παγκοσμιοποίηση και στις επιπτώσεις της, αλλά απαιτείται ταυτόχρονα η δημιουργία εναλλακτικών πολιτικών σχεδίων δράσης.
Οι  οργανώσεις, οι οργανισμοί, οι  δομές, τα εταιρικά  σχήματα, οι συμπράξεις, οι ομάδες, οι συνέργιες και οι φορείς που  δραστηριοποιούνται, με τον έναν ή  τον άλλο τρόπο στον Τρίτο Τομέα, βρίσκονται σήμερα στο επίκεντρο  του ενδιαφέροντος γιατί θεωρούνται μέσα, εργαλεία και μηχανισμοί για την αντιμετώπιση  των δυσμενών επιπτώσεων της «νέας τάξης των πραγμάτων» και των θλιβερών παρακολουθημάτων της παγκοσμιοποίησης (όπως λ.χ., κοινωνικές και περιφερειακές ανισότητες κοινωνική και περιφερειακή πόλωση, περιβαλλοντική υποβάθμιση, ανεργία, κοινωνικός αποκλεισμός, φτώχεια, ανασφάλεια, διάρρηξη του  κοινωνικού ιστού ασφαλείας και πρόνοιας, αποσάθρωση της κοινωνικής  συνοχής, κρίση του Κράτους Πρόνοιας, απορύθμιση των εργασιακών / βιομηχανικών σχέσεων, καταστρατήγηση  των ανθρωπίνων και παραβίαση των πολιτικών δικαιωμάτων), κ.λπ.).

 

4)Ποια είναι η φιλοσοφία της?

Η κοινωνική οικονομία βασίζεται στην ισορροπία μεταξύ ανθρώπινων αλληλεπιδράσεων, ανθρώπινων αναγκών και συστημάτων της αγοράς και αποτελεί ένα οργανικό σύνολο, αλληλεξαρτήσεων μεταξύ οικονομικών, κοινωνικών, πολιτικών, πολιτισμικών δράσεων και προσπαθειών. Στόχος της είναι η ισορροπία, η βιωσιμότητα, η στήριξη κι η ενδυνάμωση του «μέρους» για τη βέλτιστη, την ειρηνική, αρμονική, δημιουργική κι αλληλέγγυα συνύπαρξη του «όλου», κάνοντας πράξη το γνωστό ρητό «η ισχύς εν τη ενώσει». Ό,τι δεν μπορεί να καταφέρει κάποιος μόνος του, το καταφέρνει μαζί με άλλους. Άλλωστε στη συνεργασία (και στην εξειδίκευση) βασίζεται η σημερινή κοινωνία.

 

Η  κοινωνική  οικονομία περιλαμβάνει τις οικονομικές δραστηριότητες των επιχειρήσεων, κυρίως με τη μορφή  συνεταιρισμών, ενώσεων και συντεχνιών, όπου το στοιχείο της ηθικής  υποδηλώνεται μέσω των παρακάτω  αρχών και κανόνων

 λειτουργίας τους :

  • βασικός στόχος είναι η παροχή υπηρεσιών στα μέλη τους ή στην κοινότητα και όχι στην  αποκόμιση κέρδους ( επανεπενδυόμενο άλλωστε στην επιχείρηση)
  • αυτονομία στη διαχείριση δημοκρατικές και συμμετοχικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων
  • προτεραιότητα στο άτομο και την εργασία.

5) Υπάρχουν  παραδείγματα κοινωνικής επιχειρηματικότητας?

Πάρα πολλά. Αναφέρονται για οικονομία χώρου τα παρακάτω:

  1. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο πρώτος ελληνικός κοινωνικός συνεταιρισμός και μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα για όλους εμάς σήμερα. Τα Αμπελάκια ήταν ένας σκοτεινός και απομονωμένος λόφος και στερούνταν πλευστούς ποταμούς και εμπορικούς δρόμους όπου οι κάτοικοι του προσπαθούσαν να επιβιώσουν από την κτηνοτροφία, την οινοπαραγωγή μέσα σε ένα περιβάλλον αναρχίας και σκλαβιάς. Όμως οι Αμπελακιώτες κατάφεραν να ξεφύγουν από την μιζέρια, στην οποία τους είχαν ρίξει οι ιστορικές συγκυρίες. Πως το κατάφεραν αυτό; Σίγουρα όχι με την εσωστρέφεια και κατάθλιψη. Νίκησαν το τέρας της μιζέριας και της τότε κρίσης με τη δύναμη της συνεργασίας!( σύμφωνα με τον Παναγιώτη Κάρδαρη)

 

  1. Το δίκτυο Ashoka                                              
  2.  Το παγκόσμιο δίκτυο Ashoka έχει ως στόχο να φέρει σε επαφή μεγάλα σχήματα επιχειρήσεων με μικρούς επιχειρηματίες, ώστε να αναπτύξει κοινωνικές πολιτικές για το 16% του πληθυσμού της Ευρώπης που ζει κάτω από το όριο της φτώχειας. Ιδρυτής του Ashoka είναι ο Αμερικανός Bill Drayton, ο οποίος το ίδρυσε πριν από 30 χρόνια στην Ινδία και έκτοτε εξαπλώθηκε σε 86 χώρες. Κάθε χρόνο 160 νέοι επιχειρηματίες προστίθενται στο δίκτυο, το οποίο σήμερα αριθμεί 3.000 μέλη. Το δίκτυο, από το 1981 και μετά, επιλέγει τους πιο καινοτόμους επιχειρηματίες ανά τον κόσμο. Αυτοί, με την κατάλληλη νοοτροπία και θέληση, μετατρέπουν τα κοινωνικά και περιβαλλοντικά προβλήματα σε ευκαιρίες, στους τομείς της εκπαίδευσης, της υγείας, της καινοτομίας ή της απασχόλησης. Αυτή η πρωτότυπη διαδικασία ενδιαφέρει σήμερα τα μεγάλα group επιχειρήσεων, όπως οι Axa, KPMG, EADS, Vinci, Veolia, Air France, Danone, Schneider Electric, τα οποία εμπλέκονται σε προγράμματα κοινωνικής επιχειρηματικότητας. .                                                                       ( Κ. Ζοπουνίδης καθηγητής Χρηματοοικονομικής Πολυτεχνείου Κρήτης – ακαδημαϊκός, Βασιλική Ακαδημία της Ισπανίας)

                                                     

 

  • Ο καθηγητής Στρατηγικής στο Πανεπιστήμιο του Michigan, Coimbatore Krishnao, αναφέρει: οι επιχειρήσεις πρέπει να ενδιαφερθούν για 4 δισ. φτωχούς ανθρώπους και να τους προμηθεύσουν προϊόντα προσαρμοσμένα στις ανάγκες τους. Εκτιμάται μία αγορά 3,7 δισ. ευρώ, το κέρδος θα είναι μέτριο, αλλά θα αντισταθμιστεί από πωλήσεις σημαντικές σε ποσότητα.

 

6) Τι είναι η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση;

Η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση (Κοιν.Σ.Επ.) είναι αστικός συνεταιρισμός κοινωνικού σκοπού με περιορισμένη ευθύνη των μελών του και διαθέτει εκ του νόμου την εμπορική ιδιότητα.

Η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση (Κοιν.Σ.Επ.) είναι η επιχείρηση εκείνη, η οποία διοικείται ισότιμα από τα μέλη της και η λειτουργία της βασίζεται στην επιδίωξη συλλογικού οφέλους, ενώ το κέρδος της προκύπτει από δράσεις που εξυπηρετούν αποκλειστικά το κοινωνικό συμφέρον. Δηλαδή είναι μια επιχείρηση που δεν έχει σαν βασικό  σκοπό της το κέρδος  αλλά το συλλογικό όφελος.

Προσφέρουν τη δυνατότητα στους ανθρώπους να εργάζονται μαζί και να συστήνουν βιώσιμες επιχειρήσεις, οι οποίες δημιουργούν θέσεις εργασίας και προάγουν την ευημερία της κοινωνίας.

Με απλά λόγια

 

Τι είναι ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ;

Είναι όπως  ΤΟ ΔΕΝΤΡΟ με  ΤΟ ΔΑΣΟΣ

ΤΟ ΔΕΝΤΡΟ είναι κοινωνική επιχείρηση που παράγει αγαθά χωρίς κέρδος για τον επενδυτή αλλά με όφελος στην κοινωνία.

ΤΟ ΔΑΣΟΣ είναι η κοινωνική οικονομία,

το όλον της κοινωνικής επιχειρηματικότητας

που στις σημερινές συνθήκες προσφέρει οξυγόνο

στο σύνολο της οικονομίας… νέες θέσεις εργασίας..αντιμετώπιση της ακραίας φτώχειας..

Κοινωνικές υπηρεσίες εκεί που το ΚΡΑΤΟΣ αδυνατεί..

και η ΑΓΟΡΑ δεν δύναται να προσφέρει.

Η κοινωνική οικονομία Χρειάζεται ένα οικοσύστημα για αναπτυχθεί  αυτό το λέμε «κοινωνικό κεφάλαιο»                            Κοινωνική δικτύωση-εμπιστοσύνη-συνεργατισμό.

Έτσι ο συνεργατισμός  είναι το μήνυμα

και οι οργανώσεις της κοινωνίας πολιτών

το μέσον για να διαδοθεί.( “ΑΝΑΔΡΑΣΗ”)

 

 

 

 

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

Δείτε επίσης