Το 2023 θα μείνει στη μνήμη όλων σαν έτος των καταστροφών από καιρικά φαινόμενα . Πρώτα είχαμε τις πυρκαγιές σε Ρόδο και Έβρο με ανυπολόγιστες ζημιές και ανθρώπινα θύματα για να ακολουθήσουν οι πλημμύρες στη Θεσσαλία επιφέροντας βαρύτατο πλήγμα στις ζωές των κατοίκων και σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις
Οι ζημιές είναι πολύ σημαντικές, αφού δεν πρόκειται μόνο για την απώλεια της φετινής σοδιάς και των αποθηκευμένων προϊόντων, αλλά και για την καταστροφή των γεωργικών και κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων, μέρος των οποίων θα χρειασθεί μεγάλο χρονικό διάστημα για να επανέλθουν σε λειτουργία.
Σε ότι αφορά τις επιπτώσεις στον πρωτογενή τομέα, αρκεί κανείς να αναλογισθεί το μέγεθος της συμμετοχής συγκεκριμένων προϊόντων στο σύνολο της εθνικής παραγωγής : προϊόντα όπως, κρέας, γάλα, σκληρό σιτάρι, βαμβάκι, όσπρια,, βιομηχανική ντομάτα, αμύγδαλα, κάστανα, καρύδια, μήλα, λαχανικά, ζωοτροφές κ.α. συμμετέχουν με ποσοστά από 10% έως 80% στο σύνολο της εθνικής παραγωγής. Έτσι, μετά την καταστροφή των προϊόντων στα χωράφια ή στις αποθήκες, θα υπάρξουν ελλείψεις στην αγορά , οι οποίες είναι βέβαιο ότι θα επιφέρουν ανατιμήσεις και αυξημένες εισαγωγές με το άμεσο κόστος περίπου στα 1,5 δις Ευρώ.
Μεγάλες θα είναι επίσης οι μεσοπρόθεσμες οικονομικές ζημιές, οι οποίες απαιτούν την αποκατάσταση τόσο των υποδομών που καταστράφηκαν, όπως και την αποζημίωση των πληγέντων. Καταστροφές σε κατοικίες, αντιπλημμυρικά έργα, δίκτυα ύδρευσης, δρόμους, γέφυρες, ζωικό κεφάλαιο, κτίρια και πρώτες ύλες για τη λειτουργία τους. Η αποκατάσταση όλων αυτών αποτελούν βασική προϋπόθεση για την επαναφορά της ζωής και της οικονομίας σε κανονικούς ρυθμούς.
Μέσα στο πλαίσιο αυτό της αποκατάστασης των πληγέντων προβάλει και το θέμα της αναζήτησης ενός νέου μοντέλου ανάπτυξης για τη Θεσσαλία διαφορετικό από αυτό που επικράτησε τα προηγούμενα χρόνια και εφάρμοσε κατά κόρον η προηγούμενη Περιφερειακή διοίκηση αλλά και η κυβέρνηση της ΝΔ : ένα μοντέλο με λίγες παραγωγικές επενδύσεις , πολλή κατανάλωση , ακόμη λιγότερη επέκταση και εκσυγχρονισμό των υποδομών με κύρια αιχμή το real estate , τους χαμηλούς μισθούς των εργαζομένων , την αύξηση των κοινωνικών ανισοτήτων , την επιδείνωση του εμπορικού ισοζυγίου και την αύξηση του δημόσιου και ιδιωτικού χρέους .
Το νέο υπόδειγμα ανασυγκρότησης θα πρέπει να δίνει έμφαση στην αύξηση της παραγωγικότητας του αγροτικού τομέα , τη δημιουργία νέων υποδομών κι όχι την αποκατάσταση των ήδη υπαρχόντων που έχουν καταστραφεί , τη δημιουργία ενός ασφαλούς οικιστικού πλαισίου για τους κατοίκους της περιοχής . Συγκεκριμένα θα πρέπει να έχει σαν άξονες :
Α )Αύξηση της προστιθέμενης αξίας των προϊόντων αγροτοδιατροφής με αυξημένη καθετοποίηση της παραγωγής , μεταποίηση αγροτικών προϊόντων , μείωση του κόστους παραγωγής μέσω της άρδευσης με επιφανειακά νερά που θα προκύψουν από τοπικά φράγματα και λιμενοδεξαμενές αποθήκευσης νερού αντί για τις επιβλαβείς για το υπέδαφος γεωτρήσεις που ανεβάζουν το κόστος αγροτικής .
Β) Κατασκευή από την αρχή νέων οικισμών για όλους τους πληγέντες και με όλες τις σύγχρονες προδιαγραφές ασφάλειας, ενέργειας και λειτουργικότητας αντί για την αποκατάσταση των πλημμυρισμένων χωριών που σε μια νέα κακοκαιρία θα υποστούν τις ίδιες καταστροφές . Σαν πρότυπο θα ληφθούν οι οικισμοί που δημιούργησε η ΔΕΗ δίπλα σε φράγματα και ορυχεία ( βλ. άρθρο Νίκου Χριστοδουλάκη , ΒΗΜΑ 27/09/23) .
Γ) Επανασχεδιασμός όλων των υποδομών που κατέρρευσαν μετά τις πλημμύρες ( πχ γέφυρες , φράγματα , οδικό δίκτυο ) με νέες προδιαγραφές αντοχής κι όχι να εφαρμοστεί το σύνηθες μοντέλο της επιδιόρθωσης των παλαιών υποδομών που σε μια νέα πλημμύρα θα καταστραφούν εκ νέου . Άλλωστε υπάρχουν έργα υποδομής πχ γέφυρες που έχουν κατασκευαστεί πριν 50 χρόνια με προδιαγραφές αντοχής και λειτουργίας που δεν ανταποκρίνονται με τις τωρινές συνθήκες καταπόνησης και λειτουργίας .
Δ] Εφαρμογή αρχών πολυεπίπεδης διακυβέρνησης με έμφαση το σωστό συντονισμό των εμπλεκομένων υπηρεσιών του δημοσίου τομέα , τη θέσπιση ενιαίων κανόνων για την κατανομή αρμοδιοτήτων μεταξύ των φορέων , ώστε να υπάρχει ενιαία πολιτική σε όλες τις βαθμίδες διοίκησης και να αποφεύγονται οι ασάφειες και οι επικαλύψεις αρμοδιοτήτων μεταξύ Υπουργείων , Δήμων και Περιφέρειας που δημιουργούν αδράνεια στη λήψη αποφάσεων για την αντιμετώπιση έκτακτων κινδύνων .
Ακόμη να σημειωθεί ότι στο προσχέδιο του φετινού Προϋπολογισμού που θα καταθέσει η κυβέρνηση της ΝΔ , το κονδύλιο που αφορά την αντιμετώπιση των οικονομικών συνεπειών των φυσικών καταστροφών είναι 600 εκατομμύρια για όλη την Ελλάδα , όταν μόνο για τη Θεσσαλία οι ζημιές εκτιμώνται στα 2 δισεκατομμύρια ! Είναι προφανές ότι πρέπει η νέα Περιφερειακή Διοίκηση αλλά και οι τοπικοί βουλευτές και φορείς να επιδιώξουν την αύξηση του ποσού αυτού .
Θα κλείσω με την αισιόδοξη εκτίμηση ότι οι επενδύσεις που θα γίνουν στη Θεσσαλία για την αποκατάσταση των ζημιών που προέκυψαν από τις πλημμύρες θα έχουν πολλαπλασιαστική επίδραση στην αύξηση του εισοδήματος όλης της Περιφέρειας αναπληρώνοντας ένα μέρος από την απώλεια εισοδήματος λόγω καταστροφής της αγροτικής παραγωγής , του ζωικού κεφαλαίου και των υποδομών.
