Ο αιθήρ των κοινωνικών σχέσεων -στην παραλληλότητα της μετά- επέκεινα εποχής*

Γράφει η Ελένη Πανάγου

MSc¹ Hons και Πτυχιούχος² Hons, Πολιτισμικός Πληροφορικός του Πανεπιστημίου Αιγαίου ¹¬² –  Ειδικός Ψηφιακής Κληρονομιάς

Συνιδρυτής προ-νεοφυούς πρότζεκτ ARWEN LANNEL LABS – Ψηφιακή Διπλωματία και Ελληνικός Πολιτισμός  https://arwenlannellabs.eu

Στην ιδιαιτέρως πρωτότυπη επιστημονική μελέτη των Μεσί, Ταμίρ και Χίεκερεν (Meshi, Tamir, and Heekeren 2015) με τον χαρακτηριστικό τίτλο “η αναδυόμενη Νευροεπιστήμη των Κοινωνικών Μέσων” όπως προέκυψε από την κοινή τους συνεργασία των δυο πανεπιστήμιων, του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Βερολίνου (Freie Universität) και του Πανεπιστημίου Πρίνστον (Princeton University) κρούεται δίχως καμία άλλη επικίνδυνη καθυστέρηση, ο κώδων της Ανησυχίας και της Άμεσης Πρόληψης σε θέματα Εθισμού στο Διαδίκτυο – καθώς και από τα πρόσφατα σημαντικά ερευνητικά αποτελέσματα για την Ελλάδα της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης της Διαταραχής Εθισμού στο Διαδίκτυο, δείτε περισσότερα στο (Δρ. Σιώμος and Ελληνική Εταιρεία Μελέτης της Διαταραχής Εθισμού στο Διαδίκτυο (ΕΕΜΔΕΔ) 2018).

Ενώ οι ανατρεπτικοί, Άννα Μπρόϊντο και Άάρον Κλώσετ (Broido and Clauset 2018) με την πρόταση τους και την αποδεικτική τους γραμμή ξεπερνούν εύστοχα τον εώς τώρα αδιαμφισβήτητο, σύγχρονο γκουρού της Ανάλυσης των Κοινωνικών Δικτύων (Social Networks Analysis) Νικόλα Χρηστάκη (Christakis and Fowler 2010) σε πολύ σοβαρά θέματα που αφορούν στην μη συχνότητα ιεραρχικών δομών στην τοπολογία των κοινωνικών δικτύων.

Ας ιδωθεί το θέμα μας από την αρχή. Τα κοινωνικά δίκτυα αποτελούν παραδεκτώς έναν πολύ σημαντικό τρόπο αυτοβελτίωσης του ατόμου, ίσως ένας από τους πιο σημαντικούς. Στην μετα- επέκεινα εποχή της παραλληλότητας της ψηφιακής ζωής κάθε ένα ψηφιακό τεχνούργημα ωθείται από μια πληροφορική δομή και από μια λογική αποτύπωση. Επίσης, κάθε ένα ψηφιακό τεχνούργημα όπως ρητά αναφέρεται στους όρους προϋπόθεσης και συμφωνίας χρήσης διατελεί προς ένα τέλος και έναν ενδιάμεσο σκοπό. Τότε, εάν το ψηφιακό τεχνούργημα χαρακτηρίζεται κυρίως από εμπορικότητα τότε η ίδια η αλληλεπίδραση του ατόμου με το ψηφιακό τεχνούργημα αποτελεί τον καθαυτό πόρο προς κερδοφόρα συναλλαγή μα και προς τον σκοπό της εμπορικής εκμετάλλευσης, όπως το έχει σχεδιάσει η εκάστοτε εταιρεία και το έχει συμφωνήσει και το άτομο με την έγκριση του. Πχ. Οι διαφημίσεις που παρεμβάλλονται σε πασίγνωστο -εμπορικό τω σκοπώ- ηλεκτρονικό κοινωνικό μέσο δίκτωσης αποφέρουν κέρδη επειδή τα άτομα που έχουν συμφωνήσει να χαίρουν τις τεχνολογικές υπηρεσίες του, έχουν ήδη εγκρίνει (στους όρους προϋπόθεσης και συμφωνίας χρήσης) την αυτόματη ανάλυση της αλληλεπίδρασης τους με τις συμφωνηθείσες τεχνολογικές υπηρεσίες που τους παρέχονται, διαμέσω των πανίσχυρων υπολογιστικών κέντρων του εμπορικού διαδικτυακού κοινωνικού μέσου.

Όλα αυτά τα μεγάλα σύνολα δεδομένων όπως προκύπτουν από την συμφωνημένη αλληπίδραση του Ατόμου με τις κατ’επίφαση δωρεάν, εμπορικές τεχνολογικές υπηρεσίες, για την Επιστήμη των Υπολογιστών (την Εφαρμοσμένη Πληροφορική: Εκπαιδευτική Τεχνολογία, Πολιτισμική Τεχνολογία, Κυβερνητική και Νευρομορφική Υπολογιστική) και για τις Επιστήμες της Υγείας του Ανθρώπου (την Νευροεπιστήμη, Ψυχιατρική, τις Νευρο-Γνωσιακές Επιστήμες, και την Ψυχολογία) δεν αποτελούν ένα ακόμη πεδίο δόξης λαμπρό, αλλά αποτελούν μια νέα κοινωνική πραγματικότητα, με νέες ατομικές και συλλογικές συμπεριφορές.

Με νέες απαιτήσεις και με νέο προσανατολισμό και με απαρέγκλιτο στόχο αυτόν της ευόδωσης του κοινού καλού και της κοινωνικής συνοχής, της ψυχικής υγείας ως ύψιστο αγαθό και ως πρώτη προτεραιότητα. Εμφατικά, αποτελούν μια νέα πρόκληση κοινωνικής διαπραγμάτευσης όσον αφορά στις διαχωριστικές γραμμές που θέτει η ηθική και η ευαίσθητη δεοντολογία της Επιστήμης (Hoven 2015) απέναντι στην οποιαδήποτε εμπορευματοποίηση της ίδιας της αλληλεπίδρασης Ανθρώπου – Υπολογιστή.

Larissa.net

ΣΧΕΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Broido, Anna D., and Aaron Clauset. 2018. “Scale-Free Networks Are Rare.” ARXIV Database Cornell University, Eprint ArXiv:1801.03400, Open Access, , September, 1–14. https://arxiv.org/abs/1801.03400.

Christakis, Nicholas A, and James H Fowler. 2010. Συνδεδεμένοι : Η εκπληκτική δύναμη των κοινωνικών δικτύων και πώς αυτά διαμορφώνουν τη ζωή μας. ΑΘΗΝΑ: Κάτοπτρο.

Hoven, Jeroen van den, ed. 2015. Handbook of Ethics, Values, and Technological Design: Sources, Theory, Values and Application Domains. Springer Reference. Dordrecht: Springer.

Meshi, Dar, Diana I. Tamir, and Hauke R. Heekeren. 2015. “The Emerging Neuroscience of Social Media.” Trends in Cognitive Sciences 19 (12): 771–82. https://doi.org/10.1016/j.tics.2015.09.004.

Δρ. Σιώμος, Κωνσταντίνος, and Ελληνική Εταιρεία Μελέτης της Διαταραχής Εθισμού στο Διαδίκτυο (ΕΕΜΔΕΔ). 2018. “Η Ελλάδα Δεύτερη Χώρα Στην Ευρώπη Σε Εθισμό Στο Διαδίκτυο [Έρευνητικά Αποτελέσματα Της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Της Διαταραχής Εθισμού Στο Διαδίκτυο (ΕΕΜΔΕΔ)].” ΑΘΗΝΑΪΚΟ – ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΙΔΗΣΕΩΝ (ΑΠΕ-ΜΠΕ), October 20, 2018. http://www.amna.gr/home/article/303013/I-Ellada-deuteri-chora-stin-Europi-se-ethismo-sto-diadiktuo.