Πρόκειται για τον τρίποδα με τους όφεις, ύψους έξι μέτρων, του οποίου μόνον η λίθινη βάση έχει απομείνει στον αρχαιολογικό χώρο των Δελφών, ενώ ένα τμήμα του βρίσκεται στην Κωνσταντινούπολη.
Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο γνωμοδότησε ομόφωνα υπέρ της κατασκευής ενός αντιγράφου του στην ιερά οδό των Δελφών.
Σε όλη του την ιστορία, ο όφις των Δελφών ήταν ένα εμβληματικό μνημείο. Στήθηκε από όλους τους Ελληνες μετά την κρίσιμη και καθοριστική μάχη των Πλαταιών, το 479 π.Χ., αμέσως μετά τη ναυμαχία της Σαλαμίνας. Τριάντα μία ελληνικές πόλεις μνημόνευαν έτσι τη νίκη τους και τα ονόματά τους είχαν χαραχθεί στα σώματα των τριών όφεων που συγκρατούσαν το τρίποδο.
Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι τα λάφυρα της μάχης περισυνελέγησαν και το ένα δέκατο από αυτά αφιερώθηκε στον θεό Απόλλωνα στους Δελφούς.
Ετσι, κατασκευάστηκε αφιερωματικός τρίποδας χρυσός, με χάλκινο τρικέφαλο φίδι ως υποστήριγμα, πολύ κοντά στον βωμό του δελφικού ναού του Απόλλωνος. Ο χρυσός τρίποδας εξαφανίστηκε αργότερα, κατά τη διάρκεια του ιερού πολέμου που έπληξε το ιερό του Απόλλωνος. Τον έλιωσαν οι Φωκείς και έκοψαν νομίσματα.
Ο όφις έμεινε στη θέση του γυμνός και εντυπωσιακός. Ο Μέγας Κωνσταντίνος τον μετέφερε στην Κωνσταντινούπολη, «ως συμβολικό, αλλά πανίσχυρο θεμέλιο για τη νεοϊδρυθείσα πρωτεύουσα» όπως σημειώνει η έφορος Δελφών Νάνσυ Ψάλτη.
«Πρόκειται για το μοναδικό χάλκινο ανάθημα της ελληνικής αρχαιότητας, το οποίο έμεινε ορατό ανά τους αιώνες, χωρίς ποτέ να χαθεί, ες αεί σήμα της γενναιότητας και της ακτινοβολίας της κλασικής Ελλάδας»
Η πλατεία
Ο χάλκινος «τρικάρηνος όφις» στήθηκε στο μέσον του ιπποδρόμου και εκεί βρίσκεται ακόμη, αλλά σήμερα η περιοχή έχει αλλάξει και το μέρος αποτελεί μια πλατεία στο Σουλτάναχμετ. Οι επιγραφές έχουν σβήσει (ωστόσο στο αντίγραφο διατηρούνται) και οι κεφαλές έχουν αποκοπεί. Μονάχα μία φυλάσσεται στο Μουσείο της Πόλης. Το γύψινο εκμαγείο είχε την εξαιρετική, όπως φαίνεται τώρα, έμπνευση να βγάλει το 1976 ο τότε έφορος Δελφών Πέτρος Θέμελης.
Η εισήγηση υποστηρίχθηκε από την κ. Ψάλτη και τους διευθυντές Δ. Σβολόπουλο και Ελενα Κουντούρη. Την αρχιτεκτονική μελέτη έκανε ο Didier Laroche, μέλος της Γαλλικής Σχολής. Την επεξεργάστηκε ο Γ. Αντωνίου, αρχιτέκτων, ενώ η στατική μελέτη είναι της Μυρτούς Συνατσάκη.
Η Εφορεία Αρχαιοτήτων συνεργάστηκε με τη Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή για την πιθανή σχέση του οριχάλκινου αντίγραφου.
Επελέγη μια θέση που παρέχει «τις καλύτερες προϋποθέσεις για την ανάδειξη του αντιγράφου του μνημείου και για τη «συνομιλία» του με τις ήδη αναστηλωμένες βάσεις των άλλων μνημείων στην περιοχή».
ΚΡΑΜΑ ΧΑΛΚΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΚΕΡΑΥΝΟΥΣ
Η βάση θα είναι κωδωνόσχημη, αντίγραφο της θεωρούμενης ως αυθεντικής, και θα υπάρχει αντικεραυνική προστασία.
Το υλικό που επιλέχθηκε είναι ο ορείχαλκος (μπρούντζος), δηλαδή κράμα χαλκού και κασσίτερου σε ποσοστό 7-18%.
Το εκμαγείο της μεταλλικής στήλης χωρίζεται σε έξι, περίπου ισομήκη, τεμάχια και η χύτευση πραγματοποιείται σύμφωνα με την αρχαία τεχνική.
Κερί
Το κάθε τεμάχιο από το υπάρχον γύψινο αντίγραφο θα αλειφθεί με στρώση κεριού πάχους ίσου με το επιθυμητό πάχος του μετάλλου (5 χιλ.). Κατόπιν θα κατασκευαστεί με γύψο το αρνητικό εκμαγείο του καθενός ξεχωριστά και αφού στερεωθούν όλα μεταξύ τους, θα πραγματοποιηθεί η χύτευση του κράματος, το οποίο λόγω της υψηλής θερμοκρασίας θα πάρει τη θέση του κεριού. Τα τεμάχια θα συνδεθούν με ειδικές λάμες σύνδεσης, ενώ στις ενώσεις θα γίνει επεξεργασία, ώστε να μην είναι ορατές.
ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΩΤΤΗ
akotti@pegasus.gr
ethnos.gr
