Σωτήρης Γοργογέτας. Ο άνθρωπος που όχι μόνο δεν χρειάζεται συστάσεις, αλλά αν δημοσιεύαμε το βιογραφικό του θα ήταν μεγαλύτερο από την συνέντευξη. Συγγραφέας, ερασιτέχνης φωτογράφος, αρθρογράφος, τραγουδιστής, αλλά κυρίως ο άνθρωπος που με την ανιδιοτελή προσφορά του έχει σώσει ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της δημοτικής παράδοσης στο νομό Τρικάλων. Εξάλλου σήμερα μόνο αυτή την πτυχή του θα αγγίξουμε, που αφορά στο δημοτικό μας τραγούδι και το μέλλον του.
Συνέντευξη στον Χρήστο Κοντό
εφημερίδα ΕΝΕΡΓΟΣ ΠΟΛΙΤΗΣ
- Κ. Γοργογέτα, χρόνια τώρα στο δημοτικό τραγούδι, θεματοφύλακάς του θα έλεγα, μπορεί μεν ερασιτεχνικά, όπως σας αρέσει ο ίδιος να λέτε, αλλά συνεργαστήκατε με τους μεγαλύτερους επαγγελματίες του χώρου (Καρακώστα, Πέτρο Λούκα και πολλούς άλλους). Πόσο έχουν αλλάξει τα πράγματα από το χθες στο σήμερα στο δημοτικό μας τραγούδι;
Σήμερα το δημοτικό τραγούδι δεν έχει πλέον τη θέση και τη διάδοση που είχε μέχρι και την δεκαετία του ’70, όταν η ύπαιθρος διατηρούσε ακόμα πολλά στοιχεία του παραδοσιακού τρόπου ζωής. Στη σύγχρονη εποχή το δημοτικό τραγούδι επιβιώνει, αλλά όχι ως οργανικό στοιχείο του τρόπου ζωής των ανθρώπων, αλλά ως μια ακόμα επιλογή μουσικής έκφρασης ανάμεσα στις πολλές, που είναι πλέον διαθέσιμες στον καθένα. Μπορούμε να πούμε ότι το δημοτικό τραγούδι συναντάται σήμερα με τις ακόλουθες μορφές:
α) Αναπαραγωγή με προσήλωση κατά το δυνατόν στην παράδοση ή με αλλοίωση της παραδοσιακής μορφής.
β) Νέο-δημοτικά ή «δημοτικοφανή» τραγούδια επώνυμων δημιουργών.
γ) Ως αφετηρία για δημιουργία νέων μουσικών προτάσεων.
- Στις περισσότερες εμφανίσεις σας τελευταία, σας βλέπω σε σχήματα με νέα παιδιά. Είναι το ίδιο καλοί μουσικοί με τους παλιότερους;
-Τα τελευταία χρόνια έχω συνεργαστεί με παλιούς και με νέους καλλιτέχνες του δημοτικού τραγουδιού. Οι νέοι καλλιτέχνες είναι όλοι απόφοιτοι Μουσικών Σχολών και Πανεπιστημίων. Είναι άριστοι μουσικοί, αλλά χωρίς παλιά βιώματα του δημοτικού τραγουδιού. Η συνεργασία τους με τους παλιούς μουσικούς τους έκανε να γνωρίσουν το παλιό αυθεντικό δημοτικό τραγούδι. Θα αναφέρω μερικούς νέους καλλιτέχνες του Ν. Τρικάλων: Γιώργος Κολτσίδας (κλαρίνο), Γρηγόρης Χατζηλομπέρης (κλαρίνο), Νεκτάριος Παπαγεωργίου (κλαρίνο), Ηλίας Τζερεμές (κλαρίνο), Γιάννης Μπάος (κλαρίνο), Δημήτρης Καραβίδας (κλαρίνο), Γιάννης Σούλτης (βιολί), Περικλής Ζήσης (λαούτο), Κώστας Γκότζιας (λαούτο), Αλέκος Αραπογιάννης (ακορντεόν), Γιώργος Ντίνας (κρουστά), Δήμητρα Καλλιάρα (τραγούδι – καννονάκι), και άλλοι.
- Υπάρχει μέλλον στο καλό δημοτικό τραγούδι;
-Η αναπαραγωγή των παλιών αυθεντικών δημοτικών τραγουδιών θα συνεχιστεί και στο ορατό μέλλον, αφού, χωρίς να είναι πλέον «σήμα κατατεθέν» της λαϊκής κουλτούρας, τα δημοτικά τραγούδια είναι οργανικά ενταγμένα στον νέο-ελληνικό τρόπο ζωής και διατηρούν τον δικό τους ρόλο. Ένα παράδειγμα, οι καθιερωμένες «επιστροφές» στα γενέθλια χωριά, τα καλοκαίρια, συνοδευόμενες πάντοτε από μια θρησκευτική πανήγυρη και ένα λαϊκό πανηγύρι, όπου τα δημοτικά τραγούδια και οι χοροί έχουν αυτονόητα την πρωτοκαθεδρία, λειτουργώντας και ως κοινοί κώδικες επαφής και συνομιλίας μεταξύ των γενεών.
Δημοτικά τραγούδια σε εκτελέσεις κάθε είδους και ποιότητας υπάρχουν στο Διαδίκτυο, ενώ πολλά επαρχιακά τηλεοπτικά δίκτυα και ραδιοφωνικοί σταθμοί τα εντάσσουν στο πρόγραμμά τους. Σημαντικό ρόλο στο σύγχρονο άκουσμα των δημοτικών τραγουδιών παίζουν τα μουσικά σχολεία και οι αμέτρητοι πολιτιστικοί σύλλογοι που διαθέτουν τμήματα παραδοσιακών χορών. Σήμερα τα «αλλοιωμένα» δημοτικά τραγούδια εντάσσονται συνήθως στη γενικότερη αισθητική του εμπορικού τραγουδιού.
- Οι νέοι μουσικοί – φίρμες που γράφουν σήμερα δημοτικό τραγούδι και μάλιστα γεμίζουν αίθουσες και γήπεδα στα χωριά, μάλλον προς το τσιφτετέλι το πάνε και κάθε άλλο παρά παράδοση θυμίζουν. Φοβάστε την αλλοίωση αυτού του τραγουδιού που ξέραμε;
-Στα πανηγύρια των χωριών της περιοχής Ασπροποτάμου κυριαρχεί το αυθεντικό δημοτικό τραγούδι. Στα καμποχώρια των Τρικάλων χορεύονται δημοτικοφανή τραγούδια και τσιφτετέλια.
Ως νέο-δημοτικά ή «δημοτικοφανή» τραγούδια μπορεί να χαρακτηριστούν οι έντεχνες και φυσικά επώνυμα μελωδικές συνθέσεις οι οποίες από μιμούνται παραδοσιακά μοτίβα. Στη σύγχρονη ελληνική μουσική παραγωγή η δημιουργία «δημοτικοφανών» τραγουδιών από νέους καλλιτέχνες έχει πάρει διαστάσεις, καθώς κυκλοφορούν, ακούγονται και χορεύονται σε πανηγύρια και γλέντια, τέτοια τραγούδια από την μια άκρη της Ελλάδας ως την άλλη. Το αυθεντικό δημοτικό τραγούδι όμως θα παραμείνει κυρίαρχο και στο μέλλον.
- Έχετε ζήσει τα μουσικά δρώμενα της πόλης για πολλές δεκαετίας τώρα, συμμετέχοντας μάλιστα ως τενόρος σε παγκοσμίου φήμης χορωδίες. Ποια εποχή θεωρείτε καλύτερη από μουσικής άποψης για τα Τρίκαλα;
-Η περίοδος 1950-1970 κατά τη γνώμη μου, είναι πολύ σημαντική και η καλύτερη για τη μουσική παράδοση των Τρικάλων. Το «ΤΡΙΟ ΤΡΙΚΚΗ» (Γιώργος Παπαστάθης, Γιάννης Μαυρομάτης, Μάρκος Γεωργίου, Γιώργος Κατσαρός), η χορωδία του Λυκείου «Γ. ΤΣΙΛΙΜΙΓΚΑΣ», η χορωδία Τσιουμπίκου, η χορωδία Τρικάλων (Τ. Παπαστεφάνου), η χορωδία Παπαστάθη, η χορωδία Τρικάλων (Τ. Κασσιώλα), η Δημοτική Χορωδία Τρικάλων, η Δημοτική Φιλαρμονική Τρικάλων, έκαναν γνωστά τα Τρίκαλα σε όλη την Ελλάδα. Όπως και η παγκοσμίου κλάσεως καλλιτέχνες Δημήτρης Καβράκος (βαθύφωνος) και Δημήτριος Σγούρος (πιανίστας).
Στο λαϊκό τραγούδι, ο Βασίλης Τσιτσάνης, ο Απόστολος Καλδάρας, ο Χρήστος Κολοκοτρώνης, ο Κώστας Βίρβος, ο Γιώργος Σαμολαδάς, ο Δημήτρης Μητροπάνος, εργάζονται και προσφέρουν απαράμιλλα έργα.
Στο δημοτικό τραγούδι μεγάλοι καλλιτέχνες του κλαρίνου όπως: ο Νίκος Καρακώστας, ο Αντώνης Λαβίδας, ο Γιώργος Βούκιας, ο Χρήστος Μπανιάκας, ο Σωτήρης Σγουρός, ο Κώστας Φιλίππου (Καρακώστας), ο Σπύρος Αναστασίου, με τους τραγουδιστές Χρήστο Ζυγοβίνα, Κώστα Ακρίβο, Βασίλη Τόγελο (βιολί), Δημοσθένη Βλαχαγγέλη, κ.α., κατεβαίνουν στην Αθήνα και ηχογραφούν σε δισκογραφικές εταιρείες σπάνια δημοτικά τραγούδια σε δίσκους 45 και 33 στροφών. Περισσότερα από 300 τραγούδια ηχογραφήθηκαν εκείνη την περίοδο.
- Μουσείο Τσιτσάνη κάναμε, μουσείο Τρικαλινών δημιουργών ετοιμάζουμε, πιστεύετε πως υπάρχει υλικό και πραγματικό πεδίο και για ένα μουσείο δημοτική μουσικής;
-Μέσα στο κτίριο που στεγάζεται το «Μουσείο Τσιτσάνη» μπορεί να δημιουργηθεί ένα Μουσείο Παραδοσιακής Μουσικής του νομού Τρικάλων. Υπάρχει άφθονο υλικό από το νομό Τρικάλων. Θα προτείνω να ονομαστεί «Μουσείο Παραδοσιακής Μουσικής ‘Σωτήρης Σγούρος’». Ο Σωτήρης Σγούρος είναι ο κορυφαίος καλλιτέχνης του κλαρίνου, με την μεγαλύτερη προσφορά στα Χορακικά του Δήμου Τρικάλων. Έχει ηχογραφήσει περισσότερα από 500 δημοτικά τραγούδια σε δίσκους 33, 45 στροφών, κασέτες, CD, DVD, ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές.
Τελειώνω με την επισήμανση ότι υπεύθυνοι στο δήμο Τρικκαίων δεν γνωρίζουν τη δημοτική παράδοση του τόπου μας.
Ευχαριστώ
