Ιστορική προβολή, ιστορική ταινία, και το μεγαλείο του κινηματογράφου
Με μεγάλη υπερηφάνεια η Κινηματογραφική λέσχη Τρικάλων προβάλλει την ερχόμενη Δευτέρα 2 Μαρτίου 2015,(93 ακριβώς χρόνια μετά την πρώτη της προβολή) μια από τις πλέον εμβληματικές, ιστορικές, σημαντικές και πρωτοπόρες ταινίες όλων των εποχών. Το Νοσφεράτου. Για την ακρίβεια, ο τίτλος είναι «Νοσφεράτου, μια συμφωνία τρόμου».
Υπόθεση
Στη Βρέμη της Γερμανίας, ο κτηματομεσίτης Κνόκ αναθέτει στο νεαρό υπάλληλό του Χούτερ να ταξιδέψει στα Καρπάθια όρη, για να παραδώσει κάποια συμβόλαια στο μυστηριώδη Κόμη Ορλοκ, ο οποίος ψάχνει για σπίτι στην γερμανική πόλη. Πριν ακόμη φτάσει στο κάστρο του Κόμη, ο Χούτερ αντιλαμβάνεται τον τρόμο των κατοίκων του κοντινού χωριού. Κρυφά του δίνουν ένα βιβλίο σχετικά με τους βρικόλακες, που αρχικά βρίσκει διασκεδαστικό. Κάποια στιγμή θα συναντήσει τον Κόμη, που στην εμφάνιση δεν έχει μεγάλη σχέση με το ανθρώπινο είδος, ο οποίος μάλιστα όταν θα δει το φυλακτό του Χούτερ με τη φωτογραφία της όμορφης συζύγου του, της Ελεν, θα υπογράψει αμέσως το συμβόλαιο. Σύντομα ο Χούτερ ανακαλύπτει ότι με το συμβόλαιο αυτό άνοιξε τον δρόμο στον ίδιο τον Τρόμο να έρθει στην πόλη του…
ΑΠΟΨΗ
Αρχετυπική ταινία της μυθολογίας τρόμου, ο Νοσφεράτου (Nosferatu) του Μουρνάου (F. W. Murnau), είναι μια κλασική ταινία: οι σκοτεινές της εικόνες, η φιγούρα του βαμπίρ, ο ερεβώδης ρομαντισμός της, η μελαγχολική υποβλητική ατμόσφαιρά της διατηρούνται αλώβητες από την φθορά του χρόνου. Όμως ο Νοσφεράτου του Μουρνάου, είναι επίσης και μια ταινία σημαδιακή για την ιστορία του κινηματογράφου: δημιούργησε ένα ολόκληρο είδος αυτό με κεντρικό ήρωα τον Απέθαντο. Όλες οι ταινίες Δράκουλα που ακολούθησαν κατάγονται απ’ αυτήν την βουβή γερμανική ταινία του 1922. Ωστόσο η μυθολογία της ταινίας επεκτείνεται και πέρα από την ιστορία που αφηγείται ή την αισθητική της. Όπως μας δείχνει και η ταινία Shadow of the vampire, τα ίδια τα γυρίσματά του Νοσφεράτου είναι η αφορμή αλλά και το θέμα για μια ακόμη κινηματογραφική ταινία.
ΕΞΠΡΕΣΙΟΝΙΣΜΟΣ
Η ταινία-ορόσημο του κινήματος του γερμανικού εξπρεσιονισμού, που βγάζει τους πρωταγωνιστές έξω από τα στούντιο και συνδυάζει τα επιτηδευμένα οξυκόρυφα σκηνικά με τα φυσικά ντεκόρ. Η υποβλητική ατμόσφαιρα, οι απόκοσμες φιγούρες και η αριστουργηματική φωτογραφία καθιστούν το Νοσφεράτου μια από τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών. Από το αρκετά βαρετό μυθιστόρημα του Μπραμ Στόκερ «Δράκουλας» του 1897, ο Μουρνάου και ο σεναριογράφος του Χέρνικ Γκαλέεν έβγαλαν τον πιο τρομερό εφιάλτη του κινηματογράφου. Το απόκοσμο εμφανίζεται κάτω από τον φανταστικό και σαστισμένα νιώθουμε ότι η αληθινή ζωή και η τρομακτική της πλευρά φωτίζεται μπροστά μας.
ΚΡΙΤΙΚΗ
Ο Μουρνάου, ωστόσο, γύρισε τον Νοσφεράτου με τα ελάχιστα μέσα που είχε στην διάθεση του, για αυτό φρόντισε να πάρει από την φύση όλα όσα είχε να του προσφέρει για να φτιάξει υπέροχες εικόνες. Φίλμαρει την εύθραυστη μορφή ενός άσπρο σύννεφου που τρέχει πάνω από τους αμμόλοφους, ενώ ο αέρας από την βαλτική παίζει ανάμεσα στα λιγοστά πλατιά φύλλα της χλόης. Η κάμερα του αργοδιαβαίνει μια σειρά από κλαδιά που ξεχωρίζουν κοντά στο ανοιξιάτικο ουρανό την ωρα που σουρουπώνει. Μας κάνει να νιώσουμε την φρεσκάδα του λιβαδιού, με τα υπέροχα άλογα που καλπάζουν ολόγυρα ελαφριά σαν τον άνεμο.
Η φύση συμμετέχει στην δράση της ταινίας. Το ευαίσθητο κάνει τα εκτινασσόμενα κύματα να προβλέπουν τον ερχομό του βρικόλακα την επικείμενη καταστροφή της πόλης.Πάνω από ολα αυτά τα τοπία -σκοτεινή λόφοι, αδιαπέραστα δάση, σύννεφα στον ουρανό που προμηνύουν θύελλες -πλανάται που αυτό ο Μπάλαζ αποκαλεί “Υπέροχη σκιά του υπερφυσικού “.
Ο Μουρνάου ωστόσο, δημιουργεί αυτήν την ατμόσφαιρα, φρίκης και τρόμου, βάζοντας τους ηθοποιούς του να κινούνται προς την κάμερα. Η απαίσια μορφή του βρικόλακα πλησιάζει με μια εξοργιστική βραδύτητα από το μακρινό βάθος ενός πλάνου προς ένα άλλο, όπου παίρνει ξαφνικά τεράστιες διαστάσεις.
(ΛΟΤΕ ΑΪΣΝΕΡ, Η ΔΑΙΜΟΝΙΚΗ ΟΘΟΝΗ, ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ 1987)
Tips
Υπάρχουν διάφορες θεωρίες σχετικά με την ετυμολογία του ονόματος “Νοσφεράτου”. Μία από αυτές υποστηρίζει ότι το όνομα προέρχεται από το ελληνικό “νοσοφόρος” (στην ταινία ο Νοσφεράτου φέρνει μαζί του και την πανούκλα στην Βρέμη). Ενώ ο χαρακτήρας του Νοσφεράτου βασίζεται άμεσα στον Δράκουλα, το όνομα αυτό δεν αναφέρεται πουθενά στην ταινία επειδή η χήρα του Μπραμ Στόκερ αρνήθηκε να δώσει τα δικαιώματα στον Μουρνάου. Κατόπιν αυτός απλά άλλαξε το όνομα του βρικόλακα, έκανε κάποιες αλλαγές στην ιστορία και γύρισε την ταινία δίχως την άδεια των κληρονόμων του Στόκερ. Έτσι πχ ο φόβος των βρικολάκων από το φως της ημέρας εμφανίζεται για πρώτη φορά στην ταινία του Μουρνάου, ενώ δεν αναφέρεται στο πρότυπο του Στόκερ. Η Φλόρενς Στόκερ στράφηκε δικαστικώς κατά του σκηνοθέτη και η απόφαση διέταξε να κατασχεθεί το αρνητικό και όλα τα αντίγραφα να καταστραφούν. Ωστόσο, διατηρήθηκαν μερικά αντίγραφα και η ταινία σώζεται μέχρι σήμερα.
INFO
NOSFERATU, EINE SYMPHONIE DES GRAUENS
Σκηνοθεσία: Φρίντριχ Μουρνάου
Σενάριο: Μπραμ Στόκερ, Χένρικ Γκάλεεν
Πρωταγωνιστούν: Μαξ Σρεκ, Γκούσταβ Φον Βανγκενχάιμ, Γκρέτα Σρέντερ, Αλεξ Γκράναχ
Είδος: Τρόμου
Χρώμα: Ασπρόμαυρη
Διάρκεια: 94′
Γλώσσα: Βουβή ταινία
Παραγωγή: Γερμανική
Χρονολογία παραγωγής: 1922
Πρώτη προβολή: 4 Μαρτίου 1922
Πηγή: athensmagazine.gr, cinephilia.gr
ΠΟΥ, ΠΟΤΕ, ΠΟΣΟ
Δευτέρα 2 Μαρτίου 2015, στον δημοτικό κινηματογράφο, μύλος Ματσόπουλου.
Ωρα έναρξης 21.45
Εισιτήρια: Κάρτα μέλους 20 ευρώ (10 ευρώ για άνεργους/φοιτητές) συν 2 ευρώ ανά ταινία. Μη μέλη 5 ευρώ.
Μπορείτε να δείτε το τρέιλερ της ταινίας στο youtube στη διεύθυνση:
http://www.youtube.com/watch?v=pr4lfgrAgEM