Το πλυντήριο των Κωνσταντίνων

«Μαμά, είχαμε εμείς βασιλιά;» απορούσε ένας 16χρονος μαθητής λυκείου και ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα απαντούσε με μια πονηρή απορία: Τι ενδιαφέρει τώρα τους 15χρονους η δολοφονία Λαμπράκη;

Η ερώτηση του αφελούς εφήβου, που δεν διαβάζει ιστορία, προήλθε από τα ερεθίσματα στον περίγυρό του. Ρωτούσε να μάθει για όσα έβλεπε και άκουγε στην τηλεόραση και ξαφνικά ένιωθε την ένταση της πόλωσης να κυριαρχεί στον αέρα του δημόσιου λόγου.

Θα πείτε ότι η πλειοδοσία σε καλούς λόγους οφείλεται επειδή ο νεκρός δεδικαίωται. Το έργο το είχαμε δει όμως και όταν ο έκπτωτος και αμετανόητος μονάρχης ήταν εν ζωή και βρήκε «Βήμα» δύο φορές για να ξετυλίξει το δικό του αφήγημα για την Ιστορία. Ίδια πόλωση, σχεδόν όμοια επιχειρήματα. Προφανώς και θα αναφερθεί στην ιστορία του από τη δική του σκοπιά, είναι αυτονόητο και αποτελεί μαρτυρία.

Το κακό είναι ότι υπάρχουν δημόσια στηρίγματα που με μέθοδο επιχειρούν (με επιτυχία πολλές φορές) να λειάνουν τις λόγω νεότητας (!) απόλυτες ευθύνες του (λάθη τα λένε) στη θεσμική εκτροπή και στην κατάλυση της όποιας δημοκρατίας υπήρχε εν όσω βασίλευε.

Ποιος αναφέρεται σε πραγματικά περιστατικά που έφταναν μέχρι και σε δολοπλοκίες για την κατάλυση του πολιτεύματος, με τη δολοφονία μάλιστα του πρωθυπουργού, στα χρόνια της νεαρής και ευάλωτης μεταπολιτευτικής δημοκρατίας; Η δημοκρατία μπορεί να συγχωρέσει όσο και να τιμωρήσει τους εχθρούς της. Οι χρυσαυγίτες, π.χ., ανέφεραν ότι αξιοποιούσαν αυτό το status μέχρι να την καταλύσουν, και αυτό το brutal επιχείρημα ήταν πιο καθαρό από το ξέπλυμα των ανομημάτων.

Όποιος όμως θέλει να διαβάσει τις τάσεις στην κοινωνία γνωρίζει ότι υπάρχουν βαθύτερα αίτια και ιδεολογικοί μηχανισμοί που επιχειρούν να χειραγωγήσουν ή και να πάρουν ρεβάνς. Εξ ου και η προαναφερόμενη πρωθυπουργική δήλωση για τον 15χρονο που θέλει να βλέπει μπροστά χωρίς να γνωρίζει το παρελθόν.

Γιατί ο έφηβος αυτός θα είχε πειστεί με την απουσία αντίλογου στον καθημερινό δημόσιο λόγο ότι η βασιλεία ήταν κάτι καλό, κι ας είδαμε δύο δικτατορίες, πολλά κινήματα και ανελευθερίες, εμφύλιο πόλεμο, σπατάλη δημόσιου χρήματος κ.ά. σε μια εστεμμένη διαδρομή μόλις 50 χρόνων. Στην ίδια διαδρομή της μεταπολίτευσης θα ενέτασσε το τελευταίο μόνο.

Ο ίδιος έφηβος θα θεωρούσε τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη οραματιστή πρωθυπουργό, που διείδε όλα τα δεινά και επιχείρησε να συγυρίσει τη χώρα, αλλά δεν τον άφησαν να ολοκληρώσει το έργο του. Αποσιωπάται η αποστασία που οδήγησε στη δικτατορία, αποσιωπάται η λαϊκή βούληση και κοινωνική δυσαρέσκεια –τόση που έφερε το απαξιωμένο ΠΑΣΟΚ πάλι στην εξουσία–, αποσιωπάται ο δημοσιονομικός εκτροχιασμός και τα ρουσφέτια, το unfair και η πώληση κοψοχρονιά της κραταιάς ΑΓΕΤ Ηρακλής που πέρασε σε χέρια εμπλεκόμενων με τη μαφία, αποσιωπάται η πολιτική δολοφονία του καθηγητή Τεμπονέρα.

Αποσιωπούνται για να χτιστεί το αφήγημα ενός δήθεν κεντρώου πολιτικού που μηχανορραφούσε μέχρι τέλους. Έτσι αποσιωπάται και η έκπτωση του Κωνσταντίνου (δις, το 1973 και κυρίως το 1974) με συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού.

Θανάσης Καραμπάτσας