Όταν οι ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης μετατρέπονται σε επίδομα διαβίωσης
Όταν ο αριθμός των εγγεγραμμένων ανέργων σύμφωνα με τα στοιχεία Νοεμβρίου 2022 είναι 1.055.979 άτομα καθηλωμένος σε αρκετά υψηλά επίπεδα και ας πέφτουν τα ποσοστά της στατιστικής ανεργίας, η κυβέρνηση επιλέγει την εφαρμογή της δοκιμασμένης και αποτυχημένης πολιτικής υπερκατάρτισης στο εργατικό δυναμικό της χώρας μας σαν λύση στη αποκλιμάκωση της ανεργίας. Κατευθύνει έτσι υπέρογκους πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης (Τ.Α.Α) – πάνω από 1 δισεκατομμύριο ευρώ – σε δράσεις κατάρτισης τουλάχιστον 250.000 εργαζόμενων και ανέργων με στόχο αυτός ο αριθμός να φτάσει στους 500.000.
Η κατάρτιση ως ενεργητική πολιτική απασχόλησης ( ωφέλιμη για ένα ποσοστό του εργατικού δυναμικού) μετατρέπεται σε εμπόρευμα και προσφέρεται μέσα από διάφορους ευφάνταστους (με όρους marketing) τίτλους όπως ‘’πάω μπροστά’’ κλπ για να προσελκύσει πελάτες.
Γίνεται όμως αναποτελεσματική ως προς την επίτευξη των στόχων της επειδή:
είναι μονοθεματική (αφορά αποκλειστικά την εκπαίδευση σε ψηφιακές και πράσινες δεξιότητες)
παρέχεται χωρίς κανένα κριτήριο, (μια απλή ηλεκτρονική αίτηση του ωφελούμενου είναι αρκετή),
ενώ προέρχεται από τον ΟΑΕΔ, ενα μαγικό χέρι έχει αποκλείσει τον ΟΑΕΔ από την απαραίτητη διαμεσολάβηση σε σχέση με:
α) το ανθρώπινο δυναμικό του που θα επιχειρούσε την διάγνωση των αναγκών του ανέργου και θα αναδείκνυε σε πιο αντικείμενο και σε πιο βαθμό βρίσκεται η αναντιστοιχία των δεξιοτήτων του ωφελούμενου με τις θέσεις εργασίας που αναζητά.
β) αλλά έχει αποκλείσει και την υπάρχουσα τεχνογνωσία και τα εργαλεία που χρησιμοποιεί εδώ και χρόνια για την διάγνωση και την κατηγοριοποίηση των αναγκών των ανέργων.
Τα αποτελέσματα αυτής της στρεβλής διαδικασίας είναι τα αναμενόμενα και ήδη ορατά. Άνεργοι και εργαζόμενοι εκπαιδεύονται ξανά και ξανά από τα τριάντα τους έως στα εξήντα τους στα ίδια θεματικά αντικείμενα εδώ και δεκαετίες και πιστοποιούνται ξανά και ξανά στις ίδιες δεξιότητες που δεν έχουν καμία σχέση με τις ανάγκες τους.
Παρακολουθούμε για μια ακόμη φορά πόρους ‘’για την καταπολέμηση της ανεργίας’’ να τροφοδοτούν μια συγκεκριμένη βιομηχανία παροχής καταρτίσεων και το περίσσευμα αυτών των ποσών να παραχωρείται ως επίδομα διαβίωσης σε ανέργους και εργαζόμενους χωρίς όμως κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα για την αλλαγή της εργασιακής τους κατάστασης.
Από την άλλη η κυβέρνηση πιστή στο ιδεολόγημα της ότι δεν μπορεί να υπάρχει κρατική (μέσα από ένα δημόσιο οργανισμό) πολιτική κινήτρων για την δημιουργία άμεσα νέων θέσεων εργασίας και ουσιαστικής υποβοήθησης της αγοράς εργασίας, υποβαθμίζει αργά αργά αλλά με συνέπεια τις ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης. Έτσι από το Ταμείο Ανάκαμψης πόροι για προγράμματα απασχόλησης υπολείπονται κατά πολλών εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ αυτών των δράσεων κατάρτισης, ενώ επίσης ο προϋπολογισμός του ΟΑΕΔ για προγράμματα απασχόλησης για το 2023 είναι μειωμένος σε σχέση με το 2022 κατά 200.000.000 ευρώ
Είναι φανερό ότι τα νέα ανακοινωθέντα προγράμματα απασχόλησης δεν καλύπτουν τις ανάγκες των ανέργων π.χ για νέους ηλικιακά ανέργους 18-29 ετών προσφέρονται αποκλειστικά και μόνο προγράμματα ‘’προεργασίας’’ 7μηνης απασχόλησης και όχι εργασίας.
Οι διοικούντες την ΔΥΠΑ παράλληλα απαξιώνουν συνεχώς την δυναμική αλλά κυρίως την αποτελεσματικότητα των υπαρχόντων αλλά και των προηγούμενων προγραμμάτων απασχόλησης, μετατρέποντάς τα από κίνητρα δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας σε αυτοσκοπό για τις επιχειρήσεις σε μέσο για την απόκτηση δωρεάν εργατικού δυναμικού ευκαιριακά και για σύντομο χρονικό διάστημα.
Παρουσιάζουν μάλιστα ‘’κουτοπόνηρα’’ και με μεγάλο θράσος την αύξηση του αριθμού των προσλήψεων (θεωρώντας το μάλιστα και ως αξιολόγηση) που επέφεραν τα προγράμματα απασχόλησης κατά την διάρκεια της δικής τους θητείας ως μεγάλη επιτυχία, όταν και ο τελευταίος εργοδότης γνωρίζει ότι με την αύξηση των ποσών της επιδότησης σχεδόν στο 100% είναι πλέον ‘’δωρεάν’’ η πρόσληψη.
Κάτω από αυτές τις συνθήκες είναι κάτι παραπάνω από επιβεβλημένη η επαναδιαπραγμάτευση σε κεντρικό επίπεδο των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης που κατευθύνονται στον ΟΑΕΔ, έτσι ώστε να γίνει ο απαραίτητος εξορθολογισμός της κατανομής τους με κατεύθυνση τις ανάγκες της αγοράς εργασίας την δημιουργία ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης που δημιουργούν θέσεις εργασίας και σε μικρότερο βαθμό προς την κατάρτιση.
Παράλληλα ο ΟΑΕΔ θα πρέπει έχοντας ως στόχο την δημιουργία κινήτρων για την δημιουργία νέων θέσεων εργασίας να εναρμονιστεί με τις ανάγκες των ανέργων και της αγοράς εργασίας έχοντας συνεχώς ανοιχτά προγράμματα απασχόλησης με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις για όλες τις κατηγορίες των ανέργων. Έτσι θα σταματήσουν τα προγράμματα απασχόλησης να παρουσιάζονται ως ‘’δώρα’’ και να γίνονται αντικείμενα εκμετάλλευσης διοικητών και υπουργών για την προσωπική τους προβολή.
Τα προγράμματα απασχόλησης για τον οργανισμό θα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως εργαλεία σύζευξης μέσα από τα οποία ο κάθε άνεργος σε συνεργασία με το ανθρώπινο δυναμικό του οργανισμού εξατομικευμένα σύμφωνα με τις ανάγκες του θα βρίσκει η και θα δημιουργεί ο ίδιος θέσεις εργασίας που θα επιτυγχάνουν την πρόσληψή του και κυρίως την διατήρησή του σε μια θέση εργασίας η οποία θα καλύπτει τις προσδοκίες του.
Μπαζιάνας Γεώργιος
Αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας Υπαλλήλων ΟΑΕΔ
