Η απόφαση του Αλέξη Τσίπρα για δημοψήφισμα την επόμενη Κυριακή 5 Ιουλίου είναι μια κίνηση υψηλού πολιτικού ρίσκου – είναι όμως και η μόνη καθαρή πολιτική απάντηση μετά τον ανοιχτό εκβιασμό του τελευταίου 48ώρου στις Βρυξέλλες και την πρόταση ρήξης που κατέθεσαν τελεσιγραφικά οι δανειστές.
«Εάν δεν πηγαίναμε σε δημοψήφισμα η κυβέρνηση θα πήγαινε σε νέες Κάνες κι η χώρα ολοταχώς σε νέο Μνημόνιο», ήταν το χαρακτηριστικό σχόλιο υψηλόβαθμου κυβερνητικού παράγοντα χθες τη νύχτα.
Ήταν μια απόφαση που άρχισε να δρομολογείται το βράδυ της Τετάρτης, μετά την εξάωρη συνάντηση Τσίπρα – Γιούνκερ – Λαγκάρντ και Ντράγκι, όταν είχε ήδη διαφανεί η επικράτηση της σκληρής “γραμμής ΔΝΤ” στις τάξεις των πιστωτών. Συζητήθηκε σε βάθος στην σύσκεψη του ελληνικού κυβερνητικού επιτελείου στις Βρυξέλλες και από τους πλέον σθεναρούς υποστηρικτές της ήταν ο υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης.
Ο πρωθυπουργός ενημέρωσε τον υπουργό Άμυνας Πάνος Καμμένο στη συνάντηση που είχαν στη βελγική πρωτεύουσα, ενώ την Πέμπτη έγινε και η πρώτη συζήτηση με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο στην τηλεφωνική επικοινωνία που είχε μαζί του ο Αλέξης Τσίπρας.
Ο κύβος ερρίφθη, όμως, χθες το πρωί, μετά και την τελευταία άκαρπη προσπάθεια που έκανε ο πρωθυπουργός να τεθεί ξανά το ελληνικό ζήτημα σε πολιτική διαπραγμάτευση κορυφής – προσπάθεια που απέκρουσαν κατηγορηματικά Άνγκελα Μέρκελ και Φρανσουά Ολάντ παραπέμποντας στους «θεσμούς» και τη γνωστή πρόταση συμφωνίας που λίγες ώρες αργότερα απέρριπτε ως «παντελώς ανεπαρκή» το Μαξίμου.
Είναι η, κατά Σόιμπλε, «γενναιόδωρη πρόταση», η οποία θα τεθεί πλέον στο δημοψήφισμα της επόμενης Κυριακής, αν και σύμφωνα με τις πληροφορίες που ήρθαν τα ξημερώματα από τις Βρυξέλλες οι δανειστές σε μια νέα ντρίπλα προς την ελληνική κυβέρνηση σκοπεύουν να την αποσύρουν από το τραπέζι κατά τη σημερινή συνεδρίαση του Eurogroup.
Προφανής τους στόχος είναι να ακυρώσουν το ερώτημα του δημοψηφίσματος «ναι ή όχι στην προτεινόμενη συμφωνία» και να το μετατρέψουν ντε φάκτο στο δίλημμα «ναι ή όχι στο ευρώ».
Είναι ένα δίλημμα που ο Αλέξης Τσίπρας και η κυβέρνηση απέρριψαν κατηγορηματικά χθες το βράδυ, έσπευσε όμως να το υιοθετήσει ακαριαία το εγχώριο «μέτωπο της λογικής» ΝΔ, Ποταμιού και ΠΑΣΟΚ. Οι πολεμικοί τόνοι της χθεσινής νύχτας, άλλωστε, και η ρελάνς των δανειστών δίνουν και το στίγμα των 7 πολύ δύσκολων και σκληρών ημερών που θα διανύσει η Ελλάδα ως την επόμενη Κυριακή.
Ευρωπαίοι αξιωματούχοι επιβεβαίωναν τα ξημερώματα ότι το Eurogroup, αντί της «γενναιόδωρης πρότασης», θα συζητήσει το μεσημέρι το περίφημο plan B με τα capital controls στις τράπεζες, βουλευτές της αντιπολίτευσης προέτρεπαν τη νύχτα τον κόσμο μέσω social media, να τρέξει στα ΑΤΜs, ο Ευάγγελος Βενιζέλος (των γνωστών… Καννών) κατήγγειλε πραξικόπημα και οι επίσης γνωστοί μας πια “διεθνείς αναλυτές” – Νίξον, Ντίξον κ.λ.π. – προανήγγειλαν κατά κύματα νέους Αρμαγεδδώνες.
Μπροστά σ’ αυτήν την καταιγίδα του – προαναγγελθέντος – τρόμου, ο πρωθυπουργός κάλεσε στο διάγγελμά του σε ψυχραιμία και ζήτησε από τους πολίτες μήνυμα αξιοπρέπειας. Η ύπαρξη αυτής της ψυχραιμίας και οι αντιστάσεις στις σειρήνες του νέου διχασμού ίσως θα είναι κι εκείνες που θα κρίνουν εν τέλει την τύχη της χώρας στον πιο μεγάλο και δύσκολο σταθμό της μεταπολιτευτικής ιστορίας της. Μαζί, θα κριθεί κι ο δεσμός της Ευρώπης με τις – πάλαι ποτέ – ιδρυτικές της αρχές, εκείνες της δημοκρατίας και της αλληλεγγύης.
