Τα Άγραφα γεννήθηκαν, λέει, από χοντράδια και πέτρες.
Ναι, δεν έχεις δει τίποτα πιο ορεινό… ∆εσποτικές, µεγαλοπρεπώς
σµιλεµένες κορυφές, µια αγριάδα που σε γαληνεύει, έρωτας!
Μια βουνίσια Εδέµ, φτιαγµένη για όσους µπορούν ακόµα να ερωτεύονται…
«Κόλασιν ορέων» χαρακτήριζε τα Άγραφα η εγκυκλοπαίδεια «Πυρσός» στα τέλη της δεκαετίας του ‘20. ”Κόλαση …ωραίων” θα την κάνουµε εµείς» θα µου πει αστειευόµενος ο Χρήστος πριν ξεκινήσουµε. Για τα Άγραφα είχα διαβάσει πολλά. Ό,τι όµως κι αν διαβάσεις για τον τόπο αυτό, δεν συγκρίνεται µε το βίωµα του να είσαι εκεί. Γιατί το ταξίδι στα Άγραφα µοιάζει τελικά µε ταξίδι σε έναν παράλληλο χωροχρόνο. Εκεί όπου η βαρύτητα της φύσης συναντά τον άνθρωπο –την ταπεινότητα της ψυχής– και γίνονται ένα. Το λες ποίηση, χορό, µουσική… Τέχνη φτιαγµένη από βουνό – θεού κι ανθρώπου…
Κι ενώ µέχρι και τις αρχές της δεκαετίας του ‘90 τα αγαθά του σύγχρονου κόσµου παρέµεναν µακριά, κι ενώ ακόµη και σήµερα σ’ ένα µεγάλο κοµµάτι τους τα Άγραφα παραµένουν δίχως ασφαλτόστρωση, χωρίς αγροτικούς γιατρούς, στο έλεος του χιονιού και της άγριας ορεινής φύσης που τα περιβάλλει, ωστόσο έχουν καταφέρει και κλείνουν µέσα τους την αυθεντική Ελλάδα. Αυτήν που κάποιοι κάποτε αποκάλεσαν ρωµιοσύνη. Και η ρωµιοσύνη έχει µέσα της τσαµπουκά κι αγνότητα, είναι «έξω καρδιά», αναπνέει ελευθερία…
Συνοδοιπόρος στο ταξίδι µας, οδηγός κι εµψυχωτής µας ο Θύµιος Μιχόπουλος. O Αντιδήµαρχος Πολιτικής Προστασίας, είναι επί της ουσίας ο άνθρωπος που τρέχει για όλους και για όλα γιατί, όπως και οι υπόλοιποι κάτοικοι των Αγράφων, νιώθει απόλυτα υποταγµένος στη γοητεία του τόπου.
Πριν πάρουµε τις χωµάτινες οδούς για… τα όρη τ’ άγρια βουνά, περιπλανιόµαστε στη γύρω περιοχή. Στην ιστορική παλιά Βίνιανη µια απόκοσµη ησυχία πλανιέται ολόγυρα. Πέρα από τα σιωπηλά σοκάκια, το παλιό σχολείο του χωριού µεταµορφώθηκε σε µουσείο για την Εθνική Αντίσταση. Εδώ, στις 10 Μαρτίου του ’44 συγκροτήθηκε η θρυλική «Κυβέρνηση του βουνού» υπό την προεδρία του Συνταγµατάρχη Ευριπίδη Μπακιρτζή και ολόκληρη η περιοχή θα αποτελέσει στο εξής το κέντρο του απελευθερωτικού αγώνα. «Τα θεµέλιά µου στα βουνά και τα βουνά σηκώνουν οι λαοί στους ώµους τους κι απάνω τους η µνήµη καίει άκαυτη βάτος», η επιγραφή µε τους στίχους του Άξιον Εστί χαραγµένη στο λιτό µνηµείο, δίπλα στις προτοµές των ανταρτών –του «υπουργικού συµβουλίου»– της αλλοτινής πρωτεύουσας της ελεύθερης Ελλάδας. Στο βάθος µακριά, ατενίζουµε το καταπληκτικό παλιό γεφύρι που περήφανα στολίζει τον Ταυρωπό και που θα επισκεφθούµε αµέσως µετά για να αποτυπώσουµε στο φακό και τις αισθήσεις µας.
κείμενο: Θάλεια Νουάρου | φωτογραφίες: Θάλεια Νουάρου, Χρήστος Κανατάς
