Τι προβλέπει το νομοσχέδιο που θα κατατεθεί προς ψήφιση στην Ολομέλεια της Βουλής τον Ιούνιο ● Αντιδράσεις από συνδικαλιστικούς εκπροσώπους που αναφέρουν ότι το προωθούμενο νομοσχέδιο «μεταφέρει και πάλι την ευθύνη για τη λειτουργία του υποστελεχωμένου και υποχρηματοδοτούμενου δημοσίου τομέα στους εργαζόμενους» οι οποίοι θα αξιολογούνται ακόμα και από αξιολογητές που δεν έχουν κριθεί ● Ακόμη και μετακλητοί-προϊστάμενοι έχουν ισχυρό «διευθυντικό δικαίωμα» πάνω στους υφισταμένους τους υπαλλήλους ● Οι «τιμωρίες» και τα μπόνους.
Δύο διακριτές διαδικασίες αξιολόγησης, μία για προϊσταμένους και μία για απλούς υπαλλήλους, και η χορήγηση μπόνους επίτευξης στόχων, συνολικού ύψους έως 46 εκατ. ευρώ, σε τέσσερις κατηγορίες εργαζομένων στο Δημόσιο, σε ένα γενικότερο πνεύμα εμβάθυνσης της ιεραρχικής δομής στην ελληνική Δημόσια Διοίκηση, είναι τα βασικά σημεία που προωθεί το νομοσχέδιο του υπουργού Εσωτερικών, Μ. Βορίδη, το οποίο αναρτήθηκε χθες προς δημόσια διαβούλευση (opengov.gr) και υπολογίζεται να κατατεθεί προς ψήφιση στην Ολομέλεια της Βουλής εντός του Ιουνίου.
Η αξιολόγηση με βαθμολογία «φεύγει» από τους απλούς υπαλλήλους και επικεντρώνεται στους προϊσταμένους, οι οποίοι ενώ θεωρητικά μπαίνουν σε πιο «σφιχτό» αξιολογητικό έλεγχο, αποκτούν (ακόμη και ως μετακλητοί) ισχυρό «διευθυντικό δικαίωμα» πάνω στους υφισταμένους τους υπαλλήλους, στον ορισμό στόχων προς επίτευξη, στην αξιολόγηση, στα μπόνους και κατ’ επέκταση στη γενικότερη επαγγελματική τους εξέλιξη.
Αντιδράσεις διατυπώνονται από συνδικαλιστικούς εκπροσώπους των δημοσίων υπαλλήλων που αναφέρουν στην «Εφ.Συν.» ότι το προωθούμενο νομοσχέδιο «μεταφέρει και πάλι την ευθύνη για τη λειτουργία του υποστελεχωμένου και υποχρηματοδοτούμενου δημοσίου τομέα στους εργαζόμενους» οι οποίοι θα αξιολογούνται ακόμα και από αξιολογητές που δεν έχουν κριθεί, ενώ σχετικά με τη χορήγηση μπόνους επισημαίνουν ότι δεν μπορεί να ανακουφίσει την οικονομική κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι δημόσιοι υπάλληλοι «με παγωμένο μισθό επί 11 χρόνια και σε συνθήκες με πληθωρισμό άνω του 10%».
Βασικός άξονας των προτεινόμενων αλλαγών είναι η σύνδεση της αξιολόγησης με τους προς επίτευξη στόχους που τίθενται για κάθε υπηρεσία μέσω των ετήσιων σχεδίων δράσης των υπουργείων που εγκρίνονται στο τέλος κάθε έτους από το υπουργικό συμβούλιο. Η εξειδίκευση και ο επιμερισμός των στόχων σε κάθε ιεραρχικό επίπεδο θα συμφωνούνται μεταξύ προϊσταμένων (προϊσταμένου-αξιολογούμενου και προϊσταμένου-αξιολογητή, ο οποίος θα είναι ο άμεσα ιεραρχικά προϊστάμενος του πρώτου), κατηγορία στην οποία εμπίπτουν και οι μετακλητοί, όπως αναφέρει το νομοσχέδιο.
Οι χαμηλά αξιολογούμενοι προϊστάμενοι είναι αντιμέτωποι με ποινές: αν στο τέλος του αξιολογητικού έτους κάποιος έχει συγκεντρώσει από 2 βαθμούς και κάτω (με άριστα το 5) σωρευτικά στη συνολική του βαθμολογία, στην επιμέρους βαθμολογία επίτευξης στόχων και στην επιμέρους βαθμολογία των δεξιοτήτων του, τότε, σύμφωνα με το νομοσχέδιο, υφίσταται «σοβαρός υπηρεσιακός λόγος απαλλαγής του προϊσταμένου από τα καθήκοντά του».
Αντιθέτως, «τιμωρητικές» διαθέσεις δεν υπάρχουν για τους απλούς υπαλλήλους: αν κάποιος λάβει κακή αξιολόγηση από τον προϊστάμενό του θα πρέπει να ακολουθήσει ένα «σχέδιο ανάπτυξης», το οποίο αποσκοπεί στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων του και θα συμφωνηθεί από κοινού με τον αξιολογητή του. Σε αμφότερες τις διαδικασίες αξιολόγησης ο αξιολογούμενος έχει δικαίωμα ένστασης. Το νέο πλαίσιο αξιολόγησης θα τεθεί σε εφαρμογή από 1/1/2023.
Μπόνους
Οσοι πετυχαίνουν στόχους των ετήσιων σχεδίων δράσης των υπουργείων θα δικαιούνται ανταμοιβή. Οι επιλέξιμοι υπάλληλοι για την καταβολή του μπόνους, που εμπλέκονται με την υλοποίηση των τιθέμενων στόχων, θα ορίζονται από τον προϊστάμενο κάθε διεύθυνσης.
Το σύστημα ανταμοιβής θεσμοθετείται μεν με το νομοσχέδιο, αλλά η πρώτη του εφαρμογή, σύμφωνα με το υπουργείο, θα είναι πιλοτική. Στο νομοσχέδιο προβλέπονται ετήσια μπόνους:
■ Εως 20 εκατ. ευρώ για πολιτικούς υπαλλήλους (και ένστολο προσωπικό) των υπουργείων που επιτυγχάνουν στόχους που έχουν αποτυπωθεί στα ετήσια σχέδια δράσης των υπουργείων.
■ Εως 10 εκατ. ευρώ για υπαλλήλους φορέων που εμπλέκονται με την υλοποίηση έργων που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης ή από άλλα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα (μεταξύ άλλων υπαλλήλων των υπουργείων, το συγκεκριμένο μπόνους αφορά και υπαλλήλους δημοτικών τεχνικών υπηρεσιών).
■ Εως 5 εκατ. ευρώ για υπαλλήλους οικονομικών υπηρεσιών που επιτυγχάνουν στόχους οι οποίοι συνοπτικά σχετίζονται με την άσκηση δημοσιονομικής πολιτικής.
Τα παραπάνω μπόνους δεν μπορούν να ξεπερνούν για κάθε υπάλληλο το 15% των ετήσιων αποδοχών του (βασικός μισθός και τυχόν επίδομα θέσης ευθύνης) και υπόκεινται σε ασφαλιστικές εισφορές και λοιπές κρατήσεις.
Στο συνολικό ποσό των 35 εκατ. ευρώ προστίθενται επιπλέον 11 εκατ. ευρώ ως «προσωρινό σύστημα ανταμοιβής» δικαστικών υπαλλήλων που πετυχαίνουν στόχους ταχύτερης απονομής δικαιοσύνης. Το μπόνους αυτό προβλέπεται να καταβληθεί στη διάρκεια της τριετίας 2023-2025. Οι ποσοτικοί στόχοι των δικαστηρίων ή των Εισαγγελιών, το ύψος της ανταμοιβής κάθε υπαλλήλου, ο χρόνος και ο τρόπος καταβολής του μπόνους παραπέμπονται βάσει του νομοσχεδίου σε νεότερη απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Δικαιοσύνης.
Κριτική από την ΑΔΕΔΥ
Ο αρμόδιος υπουργός, Μ. Βορίδης, είχε υποσχεθεί την παρουσίαση της τελικής εκδοχής του νομοσχεδίου σε συνάντηση με την ΑΔΕΔΥ – μια συνάντηση που δεν έγινε ποτέ, όπως αναφέρουν εκπρόσωποι του ανώτατου συνδικαλιστικού οργάνου των δημοσίων υπαλλήλων. Σχετικά με τις προτεινόμενες διατάξεις, η «Εφ.Συν.» ζήτησε ένα πρώτο σχόλιο από το μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΑΔΕΔΥ, Γ. Πετρόπουλο, σύμφωνα με τον οποίο: «Για άλλη μια φορά αντιμετωπίζονται ως πρόβλημα των δομών του Δημοσίου οι εργαζόμενοί του. Δεν υπάρχει καμία πρόνοια για να κατανοηθούν οι αδυναμίες του Δημοσίου ως ένα ζήτημα αποτίμησης των δομών και των υπηρεσιών του. Γιατί δεν πηγαίνουν καλά; Εμείς πιστεύουμε ότι υπάρχει υποστελέχωση και υποχρηματοδότηση, πολυνομία και γραφειοκρατικές αδυναμίες. Ομως τίποτε από άλλα αυτά, για άλλη μια φορά, δεν λύνεται ή δεν επιχειρείται να λυθεί. Απλά μεταφέρεται και πάλι η ευθύνη για τη λειτουργία του Δημοσίου στους εργαζόμενους».
«Κι εδώ υπάρχει κι ένα πρόβλημα: Πώς μπορεί να λειτουργήσει το νομοσχέδιο, που φιλοδοξεί να γίνει νόμος, στη διαρκή ιδιωτικοποίηση δομών και υπηρεσιών του Δημοσίου; Για παράδειγμα, στον ΕΦΚΑ –γιατί βλέπουμε να δίνεται διευθυντικό δικαίωμα στη διαμόρφωση στόχων και να συνδέεται και με ένα μπόνους– αυτού του τύπου την αξιολόγηση θα την κάνουν άνθρωποι οι οποίοι θα προσληφθούν με μισθούς 4.000-8.000 ευρώ και, χωρίς να έχουν κριθεί, θα αξιολογούν δημοσίους υπαλλήλους; Και πώς, σε τελική ανάλυση, μπορούμε να μιλάμε για αξιολόγηση σε αυτήν την πολιτική κατάσταση της διαρκούς απαξίωσης του Δημοσίου;» συμπληρώνει ο κ. Πετρόπουλος.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Εφ.Συν.», στις τάξεις της ΑΔΕΔΥ διαμορφώνεται πλειοψηφία κατά του προτεινόμενου νομοσχεδίου.
