"Δημοσιογραφία είναι να δημοσιεύεις αυτά που κάποιος άλλος δεν θέλει να δημοσιευθούν." - Τζορτζ Όργουελ

19.8 C
Trikala

Εκπαιδευτική μεταρρύθμιση: Πολλοί μύθοι και μερικές αλήθειες – του Βασίλη Παππά. εκπαιδευτικού

lafarm

Σχετικά άρθρα

thranio

Ερωτ. “Αν είχατε τη δυνατότητα να επιφέρετε μόνο μία σημαντική αλλαγή στην Παιδεία, ποια θα ήταν”;

Λευτέρης Παπαγιαννάκης+ “Η ανασυγκρότηση του Λυκείου, η αυτονόμησή του από όλα τα μετά” 2006 (καθηγητής στο ΕΜΠ)


του Βασίλη Παππά. εκπαιδευτικού 

Δέκα χρόνια μετά η συζήτηση για το δημόσιο σχολείο και δη για το σημερινό λύκειο ξανανοίγει. Προφανώς με δυσμενέστερους όρους, λόγω αποψίλωσης σε ανθρώπινο δυναμικό και οικονομικούς πόρους. Αλλά κυρίαρχα λόγω αποψίλωσης νέων ιδεών και διδακτικών πρακτικών, λόγω αποψίλωσης νέων οραμάτων και στόχων για το ρόλο της παιδείας και του σχολείου τον 21ο αιώνα.

Το σημερινό Λύκειο πελαγοδρομεί. Δεν έχει στόχους! Ή μάλλον έχει έναν στόχο. Να παράγει αποφοίτους, δυνατούς λύτες των θεμάτων των πανελληνίων εξετάσεων (το επιτυγχάνει πληρέστερα το φροντιστήριο), με γνώσεις που δεν θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ούτε στην παραγωγή, ούτε στον επιστημονικό πειραματισμό, ούτε σε διαδικασίες κριτικής αντιμετώπισης της ιστορίας και των προβλημάτων της χώρας. Στα δε τεχνικά λύκεια τα πράγματα είναι σαφώς εκρηκτικότερα. Καζάνι που βράζει η τεχνική εκπαίδευση. Οι «αμαθείς» απόφοιτοι του γενικού λυκείου συμπληρώνονται από τεχνολογικά «αγράμματους» σπουδαστές, με αβέβαιο και για τους μεν και για τους δε κοινωνικό μέλλον.

Η αριστερά που βρίσκεται σε όλα αυτά; Σχοινοβατεί μεταξύ μηδενιστικής και αφοριστικής λογικής και επαναστατικού βερμπαλισμού. Επανεισάγει εκπαιδευτικές πρακτικές που οδηγούν στην δεκαετία του 70.

Υποχρεωτική εκπαίδευση δεκατέσσερα χρόνια! Το φαντάζεστε; 14 χρόνια. Εκπαιδευτικός καταναγκασμός. Κατανοητή η δίχρονη προσχολική εκπαίδευση και η υποχρεωτική εκπαίδευση μέχρι το γυμνάσιο. Ας θεραπεύσουμε τη διαρροή των μαθητών του γυμνασίου και μετά βλέπουμε. Ας κάνουμε ελκυστικό το λύκειο γενικής παιδείας, ας ενισχύσουμε με σύγχρονα εργαστήρια τα τεχνικά λύκεια (έχουν εξαιρετικούς τόρνους από την Τσεχοσλοβακία), αλλά εργαστήρια φωτοβολταϊκών  δεν έχουν και τότε οι ίδιοι οι έφηβοι θα αποζητήσουν περισσότερες σπουδές.

Ενιαίο λύκειο θεωρίας και πράξης. Άλλη επαναστατική εκπαιδευτική μπαρούφα της αριστεράς. Εισάγει τη δομή του Πολυκλαδικού λυκείου χωρίς όμως τις αναγκαίες προς τούτο προϋποθέσεις. Προϋπόθεση πρώτη. Αξιολογήθηκε ποτέ η λειτουργία και το εκπαιδευτικό τους έργο; Ποια τα αποτελέσματα της αξιολόγησης αυτής; Υπήρξε σύνδεση του εκπαιδευτικού τους έργου με τις ανάγκες της κοινωνίας; Προϋπόθεση δεύτερη. Τα Πολυκλαδικά λύκεια στήθηκαν όχι μέσω του κρατικού προϋπολογισμού αλλά μέσω κοινοτικών προγραμμάτων και αριθμητικά ήταν λίγα σε κάθε νομό. Τώρα υπάρχουν οι δομές (κτηριακά συγκροτήματα), και τα χρήματα  ώστε να στηθούν δύο χιλιάδες λύκεια τέτοιας μορφής (θεωρίας και πράξης) ή παραπέμπει στις καλένδες της αδύνατης «εκπαιδευτικής επανάστασης»;

Προϋπόθεση τρίτη και ουσιαστικότερη. Ποια  Αναλυτικά Προγράμματα θα καθορίσουν το είδος της εκπαιδευτικής πρακτικής και τον τρόπο διδασκαλίας των μαθημάτων; Ποια μαθήματα θα συγκροτούν το νέα γνωστικά αντικείμενα που θα διδάσκονται; Θα υπάρχει ένα βιβλίο (=ευαγγέλιο) ή θα καλύπτονται οι διδακτικές ανάγκες και από πολλαπλά βιβλία; Το εγχείρημα των πολλαπλώς βιβλίων επιχειρήθηκε και άλλοτε στις φυσικές επιστήμες αλλά πολεμήθηκε λυσσαλέα ακόμη και από τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς.

Ο λόγος της αριστεράς εξακολουθεί και είναι αμυντικός. Πέραν των διορισμών και τις κάλυψης των κενών (δίκαια), ο λόγος της είναι λειψός και χωρίς πνοή. Συγκροτείται γύρω από το ωράριο, το πλήθος των μαθητών, την αξιολόγηση. Αδυνατεί να προτάξει διδακτικές πρακτικές που θα αμβλύνουν τις κοινωνικές και ταξικές ανισότητες που αναπαράγονται στο σχολείο. Όλα ή σχεδόν όλα τα παραπέμπει για θα λυθούν, μετά την κατάληψη των χειμερινών ανακτόρων. Αδυνατεί να προτείνει κατάλληλους τρόπους και εύστοχες διδακτικές πρακτικές μέσα στο σχολείο, ώστε να επιδιώξει έμπρακτα στο όνομα της συνταγματικής ισοπολιτείας, ένα διαφορετικό αναπροσανατολισμό «καθιερωμένων» ή «αυτονόητων» παιδαγωγικών κατευθύνσεων. Θεωρεί πανάκεια του εκπαιδευτικού έργου την ελάττωση των μαθητών στην τάξη και όχι την ανεύρεση άλλων τρόπων διδακτικών πρακτικών που να συνεγείρουν το μαθητικό δυναμικό. Π.χ ομαδοσυνεργατική μάθηση.

Καταγγέλλει τους όποιους κυβερνητικούς χειρισμούς, και την ταξικότητα της παιδείας (υπαρκτή και αναμφισβήτητη), αλλά αρνείται στον μικρόκοσμο της τάξης να αξιοποιήσει τις εμπειρίες των μαθητών που προέρχονται από  κοινωνικά αδικημένες ομάδες και στρώματα μέσα από εκπαιδευτικές συλλογικότητες για την επίτευξη του στόχου της γνώσης.

Τις μαθητικές εμπειρίες και την νεανική τόλμη και επαναστατικότητα τις χρησιμοποιεί πολλές φορές προς ίδιον όφελος (βλ. καταλήψεις) απουσιάζοντας από αυτές με εκκωφαντική σιωπή, αφού είναι απούσα από τον τρόπο οικοδόμησης μιας άλλης γνώσης, είναι απούσα από αντιμαθήματα, από «άλλες» αναγνώσεις της ιστορίας, από άλλες εκπαιδευτικές πρακτικές. Το παράδειγμα του άλλου σχολείου, που θα προέλθει από τα κάτω είναι και επίκαιρο και ζητούμενο.

Τέτοια ερωτήματα δεν αφορούν μόνο τους εκπαιδευτικούς ή την αριστερά έξω από τη σχολική τάξη. Την αφορούν και εντός της τάξης μέσα από τα ασφυκτικά πλαίσια των αναλυτικών προγραμμάτων, μέσα από την «άλλη» ανάγνωση των σχολικών εγχειριδίων, μέσα από τις ρωγμές ενός εκπαιδευτικού συστήματος. Στο παρελθόν «χορτάσαμε» από τις ιδεολογικές γαλαζο-πράσινες φανφάρες περί ‘ποιότητας’ και ‘αναπτυξιακού και ανταγωνιστικού χαρακτήρα της εθνικής εκπαιδευτικής πολιτικής’. Τώρα αφήνοντας την επαναστατική ρητορική πρέπει να σκύψει πάνω στην εκπαίδευση να καταλάβει ότι η εκπαίδευση έχει και «παίδευση» κατά τον Γκράμσι και να στρίψει τη ρότα προς προοδευτική εκπαιδευτικά κατεύθυνση με ‘πρώτα ο μαθητής’ ο ταξικά αδύναμος!

Βασίλης Παππάς, εκπαιδευτικός,  Τρίκαλα

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

Δείτε επίσης