«Εγώ πάντα προσπαθώ να πείσω τους ηγέτες να διαπραγματεύονται με αριθμούς, νόμους και εγγυήσεις, και όχι με συναισθήματα».
Ντόναλντ Τουσκ. Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Ο άνθρωπος που ετοιμάζεται να καταθέσει πρόταση εγκλωβισμού εξαθλιωμένων ανθρώπων σε χώρες όπως η Ελλάδα και η Ιταλία, αφαιρώντας το μέτρο της ποσόστωσης στην κατανομή ανθρώπων που θέλουν να ζήσουν και όχι να πεθάνουν. Εδώ δε μιλάμε για ψυχρά νούμερα, μα για πρόσφυγες, οι οποίοι χτυπήθηκαν από την απειλή αφανισμού της ζωής τους και «τολμούν» να προσπαθούν να επιβιώσουν. Μα ο Ντόναλντ Τουσκ, ένα καθαρό παράδειγμα ορθολογικού τρόμου, δε συγκινείται απ’ αυτά τα πράγματα. Η Αγία Τριάδα του δόγματος του είναι μία, ομοούσιος και αδιαίρετη: Αριθμοί, Νόμοι και Ευγγυήσεις. Τα συναισθήματα, όπως η συμπόνοια για τον τσακισμένο και βοήθεια προς αυτόν μέχρι να ορθοποδήσει και πάλι, είναι μάλλον του… Σατανά.
Μπορεί το κατάπτυστο σχέδιο Τουσκ για το προσφυγικό να έχει προκαλέσει αντιδράσεις, αλλά οι ευρωπαϊκοί θεσμοί δεν τολμούν καν να θέσουν αίτημα αποχώρησης του από την προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Αλλά γιατί να συγκινηθούν; Για τον Τουσκ, ο πρόσφυγας, ο φτωχός, ο τσακισμένος από την εφιαλτική λιτότητα είναι ένας πολίτης που έχει υποστεί τον λεγόμενο «αστικό θάνατο»: Δε χρειάζεται να φροντίζουμε έτσι ώστε να βγάζει τα προς το ζην. Το μόνο που χρειάζεται είναι να μη δίνουμε δεκάρα γι’ αυτόν και να τον ωθήσουμε στην πολιτική αφωνία. Όποιος δε μπορεί να επιβιώσει από μόνος του, πρέπει να οδηγηθεί στη λεγόμενη «απογυμνωμένη ζωή». Μια ζωή μηχανιστικής αναπνοής και πορείας, μέχρι να τη διακόψει ο θάνατος.
Η απέχθεια του Τουσκ για τους τσακισμένους πρόσφυγες είναι η ίδια με την απέχθεια του για τους τσακισμένους Έλληνες. Ποιος μπορεί να ξεχάσει τη θέση του σε μία από τις συνόδους κορυφής το 2015, όταν είπε στον Αλέξη Τσίπρα ότι «το παιχνίδι έχει τελειώσει» . Η αντίληψη του Τουσκ είναι η τυπική, παραδοσιακή συντηρητική άποψη που θέλει αυτούς που μειονεκτούν να «φταίνε» για τη μειονεξία τους. Ο Τουσκ, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ενσαρκώνει τον καθαρό, κρυστάλλινο νεοφιλελευθερισμό: Τα πάντα υπολογίζονται με βάση τη λογική κέρδος/ζημιά και την ελαχιστοποίηση των κινδύνων για την ελάττωση των κερδών των ισχυρών. Δεν υπάρχει κανένα περιθώριο για πολιτικές προστασίας των ευπαθών κοινωνικών ομάδων, ούτε περιθώριο επενδύσεων με στόχο τη μέγιστη δυνατή ευημερία των πολλών.
Ο πολιτικός κόσμος του Τουσκ είναι ένας κόσμος αποκλεισμών. Αυτή η τάση έχει ισχύ και πέραση στη σημερινή Ευρώπη, με αποτέλεσμα να πυροβολεί στα πόδια το Ευρωπαϊκό οικοδόμημα.
Δεν είναι λίγες οι φορές που οι άκριτοι υπερασπιστές της σημερινής Ευρωπαϊκής Ένωσης τονίζουν ότι το να κριτικάρει κανείς την Ένωση αποτελεί λαϊκισμό. Μα, οι μισανθρωπικές πολιτικές κινήσεις ανθρώπων όπως ο Ντόναλντ Τουσκ θυμίζουν τους ήρωες του θεατρικού έργου «Κεκλεισμένων των θυρών» του Ζαν Πολ Σαρτρ: Εχθρός της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν είναι οι αντίθετοι άλλοι, αλλά ο ίδιος ο εαυτός της με την πολιτική τάση αποκτήνωσης που έχει επιλέξει να στηρίζει κυνικά.
Δημήτρης Σταράκης
