"Δημοσιογραφία είναι να δημοσιεύεις αυτά που κάποιος άλλος δεν θέλει να δημοσιευθούν." - Τζορτζ Όργουελ

13.2 C
Trikala

Η εξέγερση του 1821 στην Πόρτα

lafarm

Σχετικά άρθρα

Με ευκαιρία την επέτειο της 25ης Μαρτίου 1821, μια αναφορά για τα επαναστατικά γεγονότα που σημάδεψαν κατά την περίοδο εκείνη τον τόπο μας, έχει το ενδιαφέρον της.

“Στις 5 Ιουλίου του 1821 κηρύσσεται η επανάσταση στον Ασπροπόταμο. Τα στενά της Πόρτας ως στρατηγικής σημασίας πέρασμα έπρεπε να κρατήσουν τους τούρκους μακριά από τα 67 επαναστατημένα χωριά της Πίνδου.

Ο Νικολός Στουρνάρας αναλαμβάνει τη γενική αρχηγεία της επιχείρησης και στις αρχές Ιουλίου μαζί με τους οπλαρχηγούς: Χριστόδουλο Χατζηπέτρο, Νάσιο Μάνταλο, Γρηγόρη Λιακατά και Γεωργάκη Βελή, εκστρατεύει με 3000 άνδρες κατά των Τούρκων της περιοχής.

Η πρώτη τους ενέργεια ήταν να σκοτώσουν -αναίτια- 66 Τούρκους, που βρίσκονταν διασκορπισμένοι στα γύρω χωριά. Στη συνέχεια, ετοιμάστηκαν να επιτεθούν στα Τρίκαλα και ζήτησαν τη βοήθεια του οπλαρχηγού των Αγράφων, Σταμούλη Γάτσου. Ο Γάτσος όμως συνθηκολόγησε με τους Τούρκους και πρόδωσε τα σχέδια του Στουρνάρα. Ήταν μάλιστα προετοιμασμένος να χτυπήσει τους επαναστάτες πισώπλατα. Οι αρματολοί των Αγράφων, υποταγμένοι στον Σουλτάνο, ενώθηκαν με ένα σώμα Αλβανών και εξαναγκάζουν τους εξεγερμένους Ασπροποταμίτες να ακινητοποιηθούν.


Οι Τούρκοι αποφασίζουν να επιτεθούν στην Πόρτα που ήταν οχυρωμένος ο Στουρνάρας με τους άνδρες του και στον Πρόδρομο και τον Κλεινοβό, που ήταν οι Χατζηπέτρος και Λιακατάς. Οι αλλεπάλληλες επιθέσεις αποκρούσθηκαν με επιτυχία. Στις 29 Ιουλίου, οι Τούρκοι ενισχύονται με 2000 στρατιώτες, με ιππικό και με 2 κανόνια.

Οι τουρκικές ενισχύσεις ήρθαν από τα χωριά Καλαρύτες και Συρράκο, τα οποία είχαν καταστρέψει νωρίτερα. Ο ηρωικός οπλαρχηγός πολέμησε με ανδρεία και κατάφερε να κρατήσει τα στενά της Πόρτας μία ολόκληρη μέρα.

Η ενίσχυση των Τούρκων, ανάγκασε τους άνδρες του Στουρνάρα να υποχωρήσουν στα κρησφύγετα της Πίνδου και την περιοχή Μαυροπούλι και Κόρπου. Γράφει ο Ν. Κασομούλης: «Ὁ Στορνάρης τοποθετημένος εἰς Πόρταν, <ἓτοιμος> νά ὁρμήση πρός τά Τρίκκαλα, μόλις ἠκούσθη ἡ φωνή τῶν κανονιῶν τῆς ἐκστρατείας τοῦ Δράμαλη καί ὁ χαλασμός τοῦ Καλαριοῦ, τόν ἄφησαν οἱ περισσότεροι καί πῆγαν νά σφαλίσουν ταίς οἰκογένειαίς των, στρατοπεδευμένος μέ ὀλίγους, δέν ἐδυνήθη νά βασταχθῇ καί ἀποσύρθη μέ κίνδυνον εἰς Κόρμπου, Περτουλιώτικα λειβάδια…».

Με την κατάληψη των στενών της Πόρτας, οι Ασπροποταμίτες βρέθηκαν κυκλωμένοι, καθώς ένα τμήμα του Ιμπραήμ Πρεμέτη που στάλθηκε από το στρατόπεδο του Χουρσίτ, έφτασε στις 12 Αυγούστου στην κοιλάδα του Ασπροποτάμου. Ακολούθησαν σφαγές, η καταστροφή της Πόρτας και άλλων ορεινών χωριών της Πίνδου. Τη νύχτα όμως, οι Τούρκοι αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν στην Πόρτα, επειδή φοβήθηκαν να διανυκτερεύσουν σε τέτοια στενοτόπια.

Η εξέγερση και η καταστροφή της Πόρτας, έγινε σημείο αναφοράς σε ενθυμήσεις της εποχής εκείνης: «1821 Ἰοὑλίου: 5: το ἐσικόσέ ὁ καπτανηκολός / στορναρής καί εσκότοσε τούς αρβανητής εις Ἰουλίου:14 / τον ανηκήσαν και έκαψαν πόρτα και δραμήζι / καί Τύρνα ὁ ελαχιστός ταπινος δουλους / δημήτρίος νήσας /». 
«μῆν δεκέμβρειος, ἔτος 1821 ἀφώντας εχάλασαν τον γώλον ἡ κωνάρι μην ἰουνίου καί μετεείστηρον ἐχάλασαν την πόρταν κ(αί) ἄγραφα καί ἔκαψαν τῆς νηβρόπολης τα χορία».

Η λαϊκή μούσα τραγούδησε τον ξεσηκωμό στην Πόρτα, όπως όπως αναφέρει και το παρακάτω παλιό δημοτικό τραγούδι, που προέρχεται από την Πόρτα Παναγιά.

Παιδιά απ’ τ’ Ασπροπόταμο 
κι από το Πόρτα Κόλι
Μην είδατε τον Νικολό
οι αγάδες τον γυρεύουν.
Εψές, προψές τον είδαμε 
Στις Παναγιάς τα μέρη
Να πολεμάει με το σπαθί 
το τούρκικο τ’ ασκέρι.

Οι εξεγερμένοι Έλληνες αναγκάστηκαν να συνθηκολογήσουν με τους Τούρκους. Στους όρους της συνθήκης, με τον δερβέναγα των Τρικάλων Σούλτσα Κόρτσα, προβλεπόταν τούρκικο ποδάρι να μην περάσει το ποτάμι της Σαλαβριάς (Πηνειός) προς Ασπροπόταμο και Άγραφα. Τα χωριά ανέλαβαν την υποχρέωση να πληρώνουν ετήσιο φόρο, στον Σουλτάνο. Τα χαράτσια όμως, θα τα μαζεύουν αυτοί και θα τα στέλνουν στα Τρίκαλα. Ακόμη, συμφωνήθηκε το αρματολίκι των Αγράφων να το αναλάβει ο Γ. Καραϊσκάκης που ήταν άνθρωπος ικανός”.

(Απόσπασμα από το βιβλίο του Βασίλη Πανάγου «Πύλη – Τρικάλων, Ο Τόπος – Η Ιστορία – Οι Άνθρωποι, σελ. 99-101).

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

Δείτε επίσης