Tο 2016, τουλάχιστον για την Ελλάδα, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ως καρκινική χρονιά – διαβάζεται, χονδρικά, το ίδιο είτε από την αρχή είτε από το τέλος της, όπως οι επιγραφές «νίψον ανομήματα μη μόναν όψιν» στις κρήνες του Βυζαντίου. Θυμίζω πως ξεκίνησε το ελληνικό και πολιτικό 2016, με έναν πρωθυπουργό – θερινή μεταγραφή στο στρατόπεδο του νεοφιλελευθερισμού και της ΤΙΝΑ, ο οποίος πήγαινε να δώσει το πρώτο, μεγάλο, διεθνές ματς του εντός του Μπερναμπέου των πολιτικών, οικονομικών και τραπεζικών ελίτ του πλανήτη, το παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός.
Ο Τσίπρας αφίχθη στο Νταβός με την οίηση να ξεχειλίζει από τα μπατζάκια του, προσπαθώντας να μεταδώσει επικοινωνιακά το μήνυμα ότι «και αν πάει Νταβός, κόσμε της εργασίας, μην τον φοβάσαι»…
Στο Νταβός όμως το θερινό, μεταγραφικό απόκτημα έπρεπε να παίξει την μπάλα που περίμενε ο βασικός μάνατζερ να παίξει και να εφαρμόσει το σύστημα, που ο μάνατζερ είχε αυστηρά εκπονήσει.
Κάπως έτσι, η φαινομενική «αναμέτρηση» ανάμεσα στη νέα, πολιτική ντίβα με το όνομα Αλέξης Τσίπρας και την «αλεπού των ευρωπαϊκών πάγκων», Βόλφγκανγκ Σόιμπλε έληξε με έναν μεγαλοπρεπέστατο αφορισμό από τον δεύτερο που δεν σήκωνε πολλές αντιρρήσεις ούτε και πολλές παρερμηνείες.
«Είναι η εφαρμογή του προγράμματος, ανόητε!» εκστόμισε στο Νταβός ο γερμανός υπουργός Οικονομικών, την ώρα που ο Τσίπρας ίδρωνε και ξεΐδρωνε να δώσει δείγματα «αντίστασης στη λιτότητα», με αποτέλεσμα η ψυχρολουσία στο συριζανελλίτικο, κυβερνητικό στρατόπεδο δύσκολα κρυβόταν. Για να κρατηθεί ένα στοιχειώδες πολιτικό τακτ, δόθηκαν οι τυπικά πρέπουσες εξηγήσεις, «όχι, δεν ήθελε να τον προσβάλει, όχι, το “ανόητος’’ ήταν τρόπος του λέγειν, όχι, δεν επηρεάζονται οι μεταξύ τους σχέσεις, ενόψει και της ολοκλήρωσης της πρώτης αξιολόγησης» κτλ.
Το στίγμα όμως έμεινε και όχι μόνο έμεινε αλλά καταδίωξε τον Τσίπρα στη διάρκεια ολόκληρου του 2016, καθιστώντας την προσφώνηση του Σόιμπλε την πραγματική λέξη της χρονιάς τουλάχιστον για τα ελληνικά, πολιτικά πράγματα – και σε αυτό θα επανέλθω παρακάτω.
Πώς κλείνει η χρονιά; Καρκινικά και από την ανάποδη. Εκεί που εκκρεμούσε η πρώτη, τώρα εκκρεμεί η δεύτερη αξιολόγηση. Εκεί που ο Τσίπρας έπρεπε να δώσει τα δικά του ισχυρά διαπιστευτήρια για την προσήλωση και την ταύτιση του με το τρίτο (ολόδικο του) μνημόνιο, τώρα εκ μέρους του στέλνει επιστολές συμμόρφωσης και υποταγής στις επιταγές του προγράμματος, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος.
Εκεί που ο Σόιμπλε έβλεπε «ανόητους» που δεν καταλαβαίνουν και δεν κατανοούν τις απαιτήσεις από τη στράτευση τους στον ευρωπαϊκό νεοφιλελευθερισμό, ο Τσίπρας βλέπει, παραμονές Χριστουγέννων, ανθρώπους με «προτεσταντικούς ψυχαναγκασμούς» και «βαθιά, άλυτα προβλήματα με την ψυχή τους», ένας συνδυασμός κακοχωνεμένων Βέμπερ και Φρόιντ για αρχάριους.
Η… άτυπη ρεβάνς του Νταβός δεν πέτυχε, εξάλλου η διάψευση από το Μέγαρο Μαξίμου πως «δεν εννοούσε τον γερμανό υπουργό Οικονομικών» είχε τη γεύση ξαναζεσταμένης και μπαγιάτικης σούπας, παντελώς ακατάλληλης για ευρεία κατανάλωση.
Το «τραύμα του Νταβός» πυορροούσε ολόκληρο το 2016 – και αυτό φαίνεται από δύο στοιχεία.
Πρώτον, από το γεγονός ότι ο Τσίπρας προσπάθησε να ρίξει πέπλο σιωπής και λήθης στην παρουσία του στην ελβετική πόλη, καθώς, ενώ δεν έχανε ευκαιρία να απαριθμεί ποιοι ξένοι ηγέτες και πολιτικοί επισκέφθηκαν την Ελλάδα μέσα στο 2016 – μια δήθεν «απόδειξη» του… αναβαθμισμένου ρόλου της χώρας επί των ημερών του – απέφευγε συστηματικά να αναφερθεί στις αντίστοιχες δικές του επισκέψεις στο εξωτερικό, με εξαίρεση ίσως την Κούβα για την κηδεία του Κάστρο – το «φάντασμα του Νταβός και του ‘’ανόητου’’» καραδοκούσε.
Και δεύτερον και πιο δηλωτικό της κατάστασης, ήταν το γεγονός ότι ο έλληνας πρωθυπουργός υιοθέτησε σχεδόν αμέσως τον αφορισμό και την υποτιμητική αναφορά του Σόιμπλε, προσπαθώντας ανεπιτυχώς αφενός να ξεφορτωθεί ο ίδιος το στίγμα και αφετέρου να πλήξει υπαρκτούς και φανταστικούς «εχθρούς» του ή κατά το μυαλό που κουβαλάει υποδεέστερους στις πολιτικές αντιλήψεις άλλοτε (συμ)παίκτες.
Τούτων δοθέντων, και πάντα κατά τον Τσίπρα, μέσα στο 2016 «ανόητος» υπήρξε ο πάλαι ποτέ «asset Varoufakis», «ανόητοι» και όσοι ίδρυσαν τη Λαϊκή Ενότητα, «ανόητοι» όσοι προέβλεπαν και προβλέπουν πρόωρες εκλογές, «ανόητοι» όσοι δυσπιστούσαν για το κλείσιμο της πρώτης αξιολόγησης χωρίς νέα, δυσβάστακτα μέτρα, «ανόητοι» όσοι διαπιστώνουν διάλυση του συνταξιοδοτικού συστήματος και λεηλασία των μισθοσυντήρητων, «ανόητοι» εκείνοι που κινδυνεύουν να χάσουν τα σπίτια τους σε πλειστηριασμούς, «ανόητοι» εκείνοι που βλέπουν τον ραγδαίο εκΠΑΣΟΚισμό του ΣΥΡΙΖΑ, «ανόητοι» όσοι δεν τσίμπησαν στα κυβερνητικά πυροτεχνήματα της συνταγματικής αναθεώρησης και της «μάχης κατά της διαπλοκής και της διαφθοράς», «ανόητοι» όσοι διέβλεπαν ανίερες συμμαχίες για να περάσει ο νέος εκλογικός νόμος της δήθεν απλής αναλογικής, και γενικώς «λένε ανοησίες» όσοι αντιστρατεύονται το κυρίαρχο, κυβερνητικό αφήγημα της εργατογδαρτικής αναπτυξιολογίας, των ψευδοπρονοιακών ψίχουλων, του εθισμού στην κοινωνική ήττα και υποχώρηση, του κυνισμού και του αμοραλιστικού κυβερνητισμού, της επικίνδυνης τροπής, που παίρνει για ανθρώπινες ζωές και δικαιώματα, η διαχειριστική «χομο-σακερική» πολιτική για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες.
Στο μεσοδιάστημα, υπήρξαν και δύο τουλάχιστον στάσεις στο «αδιανόητο»: Η πρώτη, αφορούσε την παραίτηση του Ντέιβιντ Κάμερον, μετά την επικράτηση του Brexit, καθώς ο Τσίπρας υποστήριζε στους διαδρόμους των Βρυξελλών, σκορπώντας θυμηδία στους ακροατές του για το υπονοούμενο ότι «είναι αδιανόητο ένας πρωθυπουργός να μην είναι προετοιμασμένος για κάθε αποτέλεσμα σε ένα δημοψήφισμα».
Και η δεύτερη, αφορούσε την απόφαση του ΣτΕ για τις τηλεοπτικές άδειες, εκεί που προδιαγεγραμμένα και αναμενόμενα η κυβέρνηση και προσωπικά ο ανερμάτιστος υπουργός τότε Επικρατείας, Νίκος Παππάς έσπασαν τα μούτρα τους και «έφαγαν χώμα», εξαιτίας της αρπακολλατζήδικης και παπατζήδικης απόπειρας τους να διαμορφώσουν ένα τηλεοπτικό τοπίο κομμένο και ραμμένο στα μέτρα συγκεκριμένων, επιχειρηματικών, εργολαβικών και εφοπλιστικών συμφερόντων «νέου… Τύπου».
Για τον Τσίπρα της συνέντευξης Τύπου στη ΔΕΘ, ήταν «αδύνατο» και «αδιανόητο» οι δικαστές να αποφασίσουν διαφορετικά από την κυβέρνηση και τον διαγωνισμό που δήθεν είχαν εξασφαλίσει περίπου 260 εκατομμύρια ευρώ στα κρατικά ταμεία – εν συνεχεία βέβαια, «ανόητοι» ήσαν και εκείνοι που είδαν περίεργες συναλλαγές με την ηγεσία της δικαιοσύνης, στην ενώπιον τηλεοπτικών καμερών συζήτηση για αυξήσεις στις απολαβές και το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης των ανώτατων δικαστικών…
Κλείνοντας η καρκινική χρονιά αφήνει έξω από το καλούπι της διπλής της ανάγνωσης τις δυνάμεις της πλατιάς, κοινωνικής και εργατικής πλειοψηφίας, τον κόσμο της εργασίας, αυτούς που φονταμενταλιστές τεχνοκράτες της καπιταλιστικής αγοράς και κυνικοί πολιτικοί ταγοί της κυβέρνησης συναντούν μόνο σε στατιστικές, σε πίνακες και σε αφ’υψηλού και εξ αποστάσεως αναλύσεις για τις «χαμένες γενιές» των 100, των 200 ή 400 ευρώ μηνιαίως.
Σε αυτούς δεν έχει σταλεί καμιά επιστολή συμμόρφωσης με τις ανάγκες τους, καμιά επιστολή ανακούφισης της φτώχειας τους, καμιά επιστολή άρσης της περιθωριοποίησής τους, καμιά επιστολή ταξικής και μεροληπτικής υπέρ τους και όχι σε βάρος τους πολιτικής.
Μεταξύ λοιπόν άδειων, αγιοβασιλιάτικων σάκων, ευχετήριων και ευαγγελικών, μνημονιακών επιστολών, και γελοίων ψυχοδραμάτων, το 2017 προβάλλει απαιτητικό για την εγρήγορση, την οργάνωση και τη στοχοπροσήλωση της ριζοσπαστικής Αριστεράς – ή αλλιώς όλων όσων συκοφαντούνται άλλοτε σαν «ανόητοι» και άλλοτε σαν «παλαβοί» επειδή επιμένουν και σε άλλους και σε εφικτούς κόσμους.
Γιάννης Νικολόπουλος
