Τώρα που έκλεισαν τα σχολεία και οι εκπαιδευτικοί κάνουμε τον απολογισμό της χρονιάς, η μνήμη μου εστίασε σε μια συναυλία σταθμό του Μουσικού Σχολείου Τρικάλων σε συνεργασία με το Τμήμα Λαϊκής και Παραδοσιακής Μουσικής του ΤΕΙ Ηπείρου, η οποία έλαβε χώρα στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου στα μέσα Μαΐου. Οι υποχρεώσεις των εξετάσεων καθυστέρησαν τη δημόσια αναφορά μας σε αυτήν, όμως η καθυστέρηση είχε και μια θετική συμβολή. Πρόσφερε τη δυνατότητα να μεσολαβήσει ο απαραίτητος για αποστασιοποιημένο αναστοχασμό χρόνος, ούτως ώστε τώρα να είναι πιο ώριμη η στιγμή για να κατατεθούν ορισμένες σκέψεις για αυτή τη σπουδαία εκδήλωση, η οποία εκφράστηκε μεν με μια συναυλία την οποία διεκπεραίωσαν δύο φορείς, όμως το πλαίσιό της ήταν ευρύτερο και οι συντελεστές της περισσότεροι.
Αν λοιπόν οι δύο πλευρές της αιχμής του δόρατος υπήρξαν δύο εκπαιδευτικοί φορείς διαφορετικών βαθμίδων, το Μουσικό Σχολείο Τρικάλων (Γυμνάσιο-Λύκειο) και το Τμήμα Λαϊκής και Παραδοσιακής Μουσικής του ΤΕΙ Ηπείρου (μέσω του μουσικού συνόλου Νarda), σημαντικό ρόλο διαδραμάτισαν η Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Τρικάλων και ο Δήμος Τρικκαίων. Αφήνω για το τέλος τον διακριτό ρόλο της οικογένειας του συμπολίτη Αλέξανδρου Χονδρού, η οποία με την πολύτιμη δωρεά των πολλών σε αριθμό και ανεκτίμητης οικονομικής και συναισθηματικής αξίας μουσικών οργάνων του αείμνηστου γιου και αδελφού Θανάση Α. Χονδρού, επί έτη καθηγητή στο Μουσικό Σχολείο Τρικάλων, έδωσε αιτία και αφορμή συνάμα για την εκδήλωση.
«Φίλοι μ’ καλώς ορίσατε, φίλοι μ’ κι αγαπημένοι», ήταν ο τίτλος της εκδήλωσης, ιδιαιτέρως εύστοχος, αν σκεφτεί κανείς ότι είχε ακριβώς τον χαρακτήρα μιας συνάντησης φίλων της μουσικής τέχνης και της μουσικής εκπαίδευσης, φίλων της ιδέας ότι η μουσική καλλιεργεί, παρηγορεί, ενθουσιάζει, συνδέει τους ανθρώπους, τους μετασχηματίζει από «ξένους» με τη νεοελληνική σημασία της λέξης σε «ξένους»-φίλους από φιλοξενία, κάνοντας ένα άλμα εννοιολογικό προς το αρχαιοελληνικό παρελθόν. Την αιτία και την αφορμή την έδωσε η ολοκλήρωση της αρκετά μακρόχρονης διαδικασίας προετοιμασίας και παράδοσης στο Μουσικό Σχολείο Τρικάλων της δωρεάς της συλλογής μουσικών οργάνων του καθηγητή Θανάση Α. Χονδρού, όπως προαναφέρθηκε.
Σε αυτή τη διαδικασία, η ευεργετική προσφορά εκ μέρους της οικογένειας Αλέξανδρου Χονδρού, η οποία συνίσταται στη δωρεά των οργάνων και της μεγάλης καλλιτεχνικής αξίας κατάλληλης προθήκης για τη φύλαξή τους, καθώς και στην ες αεί συντήρησή τους ώστε να χρησιμοποιούνται από τους μαθητές του σχολείου για εκπαιδευτικούς σκοπούς, συνάντησε την πρόθυμη ανταπόκριση της Διεύθυνσης του Μουσικού Σχολείου, της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και του Δήμου Τρικκαίων, αρχές οι οποίες, καθεμιά με τον τρόπο της, συνέβαλαν στην υλοποίηση της δωρεάς.
Το πρώτο μέρος της εκδήλωσης αφιερώθηκε σε ομιλίες εκπροσώπων των φορέων διοργάνωσής της. Στην προσωπικότητα του Θανάση Α. Χονδρού καθώς και στη σημασία, το μέγεθος, την αξία και την ουσία της δωρεάς αναφέρθηκε με γλαφυρότητα και ακρίβεια η έχουσα την πρωτοβουλία και τη γενική επιμέλεια της διοργάνωσης Διευθύντρια του Μουσικού Σχολείου Τρικάλων κ. Βασιλική Λύτρα, κατορθώνοντας με λόγια αυτό που κανονικά μόνο η αυτοψία μπορεί να επιτύχει.
Ακολούθως ο Δήμαρχος του Δήμου Τρικκαίων, κ. Δημήτρης Παπαστεργίου με περιεκτική συντομία επισήμανε ανάγλυφα και με ενσυναίσθηση τη σημασία της δωρεάς και την αξία της μουσικής και του Μουσικού Σχολείου της πόλης μας, το οποίο την υπηρετεί εκπαιδευτικά και δημιουργικά. Εξέφρασε δε την ελπίδα ότι και άλλοι συμπολίτες θα σπεύσουν να υιοθετήσουν το παράδειγμα και θα δωρίσουν μουσικά όργανα στο Μουσικό Σχολείο.
Η κ. Βασιλική Κάκλα, Διευθύντρια Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Τρικάλων, επισήμανε αρχικά ότι για πρώτη φορά συνεργάζεται στην πόλη μας με τέτοιον τρόπο ένα σχολείο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με ένα πανεπιστημιακό ίδρυμα, εστίασε δε στη συνέχεια, με λογική κι ευαισθησία, στη σημασία της δωρεάς, επισημαίνοντας ότι «η σκόνη του χρόνου δεν θα επικαθήσει σε αυτά τα όργανα», αλλά θα παράσχουν μουσική παιδεία και χαρά στους μαθητές του Μουσικού Σχολείου, την ποιότητα των οποίων υπογράμμισε με ζέση. Σε αυτό το σημείο αξίζει να αναφερθεί ότι οι ομιλητές εξέπεμψαν με τις ομιλίες τους ένα ήθος το οποίο γεννά ελπίδα για το μέλλον του τόπου και της δημόσιας εκπαίδευσης.
Ο λόγος δόθηκε στη συνέχεια στον εκλεκτό φίλο κ. Αλέξανδρο Χονδρό, του οποίου την ομιλία, αν ο γράφων είχε την πρακτική δυνατότητα, θα την παρέθετε ολόκληρη, ως ένα υπόδειγμα, όπου η επιθυμία για προσφορά κατορθώνει να τιθασεύσει σε γεωδαιτημένο ορθό λόγο όσα η συναισθηματική φόρτιση με την σχεδόν ανυπέρβλητη δύναμή της συνήθως εμποδίζει. Χαρακτήρισε καταρχάς γενναιόδωρη την εκδήλωση –η οποία σημειωτέον έγινε με αφορμή τη γενναιοδωρία εκείνου και της οικογένειάς του– ευχαριστώντας όσους συνέβαλαν στην αποδοχή της δωρεάς και στην υλοποίηση της μουσικής εκδήλωσης. Χαρακτήρισε τη συνεργασία του ΤΕΙ Ηπείρου με το Μουσικό Σχολείο Τρικάλων μουσικό και εκπαιδευτικό γεγονός, για το οποίο εξέφρασε την ελπίδα της συνέχειας στο χρόνο, δεδομένου μάλιστα ότι η συνεργασία μεταξύ των δύο εκπαιδευτικών ιδρυμάτων αποτελούσε μόνιμο προσανατολισμό του γιου του, Θανάση Χονδρού, ο οποίος εργάστηκε συστηματικά σε αυτή την κατεύθυνση και συνέβαλε καθοριστικά στην εξασφάλιση των εργασιακών δικαιωμάτων των αποφοίτων του Τμήματος Λαϊκής και Παραδοσιακής Μουσικής του προαναφερθέντος ΤΕΙ στα Μουσικά Σχολεία, πράγμα το οποίο συμβάλλει στην αναβάθμιση των παρεχόμενων σπουδών, καθώς μεταφέρουν τις γνώσεις ενός ιδρύματος της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης το οποίο συνδυάζει τη διδασκαλία της οργανογνωσίας με συστηματικές γνώσεις εθνομουσικολογίας. Ιδιαιτέρως σημαντική ήταν η παράθεση μιας άποψης του Θανάση, η οποία διέπει, νομίζω, την ίδια τη δωρεά: «τα μουσικά όργανα δεν είναι επιπλάκια για να διακοσμούν το σαλόνι. Είναι εργαλεία τέχνης και ο ρόλος τους είναι, στα χέρια επιδέξιων μουσικών να σκορπίζουν τον ήχο τους σε όσους αγαπούν τη μουσική.» Κλείνοντας την ομιλία του ο κ. Αλέξανδρος Χονδρός φρόντισε να ελαφρύνει το βάρος της συγκίνησης στην ψυχή του κοινού, συνοδεύοντας την απομάκρυνσή του από το βήμα με την προσφορά διεξόδου: «Η μουσική δεν είναι μόνο μια δύσκολη και απαιτητική επιστήμη, δεν είναι μόνο τέχνη και ταλέντο, είναι και χαρά της ζωής. Γι’ αυτή τη χαρά της ζωής είμαστε σήμερα εδώ» είπε, πριν τον διαδεχθεί στο βήμα ο καθηγητής του ΤΕΙ Ηπείρου κ. Μάρκος Σκούλιος, καθηγητής του Θανάση Χονδρού και υπεύθυνος για τη μουσική συνεισφορά στην εκδήλωση εκ μέρους των φοιτητών που εκπροσωπούσε. Ο μειλίχιος κ. Σκούλιος με ταιριαστή σε μουσικό λακωνικότητα μίλησε κυρίως για την πολύπλευρη εξέχουσα προσωπικότητα του φοιτητή Θανάση Χονδρού, ενώ διεξοδικότερη σε έκφραση μηνυμάτων και συναισθημάτων ήταν η μουσική συνεισφορά και η στάση του στη σκηνή.
Σε μια αποστροφή στην ομιλία του ο κ. Αλέξανδρος Χονδρός ανέφερε ότι οι απόφοιτοι του Τμήματος Λαϊκής και Παραδοσιακής Μουσικής του ΤΕΙ Ηπείρου μεταφέρουν στα σχολεία που διδάσκουν το ήθος και τη λάμψη της σχολής. Αυτό το ήθος το είδαμε με τη μεγαλύτερη έμφαση στους νεαρούς μουσικούς αλλά και στον καθηγητή και μαέστρο τους, ο οποίος έπαιξε δίπλα στους φοιτητές του αρχικά, ενώ στο δεύτερο μέρος της συναυλίας, στη σύμπραξη με το Μουσικό Σχολείο, εμπιστεύτηκε τη διεύθυνση στον παλιό φοιτητή της σχολής του κ. Γιώργο Αγγέλη, καθηγητή πλέον στο Μουσικό Σχολείο Τρικάλων, κι εκείνος παρέμεινε δίπλα στους φοιτητές του και τους μαθητές του δικού μας σχολείου. Στη μνήμη του γράφοντος αποτυπώθηκε η συγκλονιστική σκηνή, η οποία, νομίζω, θα μείνει κτήμα ες αεί των νεαρών μαθητών μας, όσο ψηλά κι αν φτάσουν στο μέλλον: μαθητές από την Α΄ Γυμνασίου μέχρι την Γ΄ Λυκείου, διευθυνόμενοι από τον καθηγητή τους, τον κ. Γιώργο Αγγέλη, συνέπραξαν μαζί με τη νοητή τους προέκταση, τους φοιτητές του ΤΕΙ Ηπείρου, παρουσιάζοντας παραδοσιακή μουσική, ενώ πολύ συγκινητικό ήταν και το γεγονός ότι ανάμεσα στους μουσικούς βρισκόταν και ο καθηγητής της σχολής, ο κ. Μ. Σκούλιος, διευθυνόμενος κι αυτός από τον πρώην φοιτητή και νυν άξιο καθηγητή μουσικής. Οι δε εκλεκτές καθηγήτριες του Μουσικού Σχολείου Τρικάλων, οι κυρίες Δήμητρα και Μαρία Κοσβύρα, οι οποίες μάλιστα πολύ σεμνά παρέμειναν εκτός σκηνής, διαθέτοντας αναρίθμητες ώρες εργασίας για διδασκαλία, πρόβες και γενική επιμέλεια, διοργάνωσαν αυτή τη μεγάλη συνεργατική συναυλία, ενώνοντας τόσες κατηγορίες-ηλικίες μουσικών, από τον καθηγητή πανεπιστημίου μέχρι τους μικρότερους μαθητές του Μουσικού Σχολείου Τρικάλων, δείχνοντας συνάμα με τη διακριτική στάση τους ότι οι αληθινοί λειτουργοί της τέχνης την τοποθετούν ψηλότερα από τον εαυτό τους.
Με αυτή την εξαιρετική εκδήλωση η θλίψη της απώλειας έδωσε τη θέση της στη χαρά της τέχνης και της ζωής, ενώ πραγματώθηκε συνάμα κάτι πολύ σημαντικό, το οποίο αγγίζει τα όρια του συμβολικού: για να χρησιμοποιήσουμε ακόμη μια φορά λόγια του κ. Αλέξανδρου Χονδρού, η μνήμη δεν αφέθηκε να εκπέσει σε ανάμνηση.
Δρ Αγαθοκλής Αζέλης
