Και, ξαφνικά, μέσα σε όλες τις λεπτομέρειες του νέου Μνημονίου ξεχώρισε μία για την οποία ο αν. υπουργός Πολιτισμού Νίκος Ξυδάκης δεν είχε την ευαισθησία να προϊδεάσει τους άμεσα ενδιαφερόμενους ή να εκφράσει ανησυχία για τις επιπτώσεις της. Ενα από τα προαπαιτούμενα μέτρα είναι η κατάργηση του ειδικού φόρου για τον κινηματογράφο. Ακόμη και ο πιο στυγνός νεοφιλελεύθερος θα τον πρόσεχε ως κόρη οφθαλμού.
Διότι χάρη σ΄ αυτόν τον ειδικό φόρο «για την ανάπτυξη της κινηματογραφίας», που πρώτη επέβαλε η Μελίνα Μερκούρη και στο πέρασμα του χρόνου εξελίχθηκε και εξειδικεύτηκε, ζει στην κυριολεξία ο ελληνικός κινηματογράφος. Αν τον κόψεις, του βάζεις αυτόματα ταφόπλακα.
Τι είναι αυτός ο ειδικός φόρος; Ενα μέρος του εισιτηρίου, που πληρώνει ο κάθε θεατής για να δει μια ταινία, ελληνική ή ξένη, (το 8% σε επαρχία, το 12% σε αστικό κέντρο) επιστρέφει στον ελληνικό κινηματογράφο. Με διάφορους τρόπους. Ενα μικρό μέρος στους ίδιους τους παραγωγούς, αλλά και στους αιθουσάρχες. Το μεγαλύτερο κομμάτι κατευθείαν στο Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου και από κει στην παραγωγή ταινιών. Και το υπόλοιπο μένει στη διάθεση του ίδιου του ΥΠΠΟ για την κινηματογραφική του πολιτική, τα φεστιβάλ, ας πούμε.
Για πολλά χρόνια, το κυμαινόμενο αυτό ποσόν -αφού το ύψος του εξαρτάται από το αν είναι καλή ή κακή η χρονιά στις αίθουσες- ήταν ο μοναδικός σίγουρος πόρος για το ελληνικό σινεμά. Αργησε πολύ, βλέπετε, ο κινηματογράφος να αποκτήσει δικό του κωδικό στον τακτικό προϋπολογισμό του ΥΠΠΟ. Κι όταν απέκτησε επιτέλους (επί Γιώργου Βουλγαράκη) ώστε να μην μπορεί ο κάθε υπουργός να τον αγνοεί, τα κονδύλια ποτέ δεν ξεπερνούσαν τα 3 εκατ. ευρώ.
Ε, από τον ειδικό φόρο, στη χειρότερη χρονιά θα πάνε στο ΕΚΚ γύρω στο 1,5 εκατ. ευρώ, στην καλύτερη γύρω στα 2 εκατ. Το κράτος προσθέτει άλλα 1,6 εκατ. το πολύ. Σε περίπτωση κρίσης, όπως αυτή που περνάμε με τα παντελώς άδεια ταμεία του υπουργείου Πολιτισμού, είναι φανερό ότι χωρίς τον ειδικό φόρο δεν θα υπάρχει ούτε ένα ευρώ για το σινεμά.
Αξίζει να τονιστεί ότι ανάλογοι «ειδικοί φόροι» υπάρχουν στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, με πρωτοπόρο, φυσικά, τη Γαλλία. Γι΄ αυτό και η αντίδραση του χώρου είναι έντονη. Η Ενωση Σκηνοθετών Παραγωγών Ελληνικού Κινηματογράφου (ΕΣΠΕΚ) χαρακτηρίζει την κατάργηση του ειδικού φόρου «ένα προμελετημένο εν ψυχρώ έγκλημα, που αν δεν το αποτρέψουμε θα έχει μοιραίες και ολέθριες συνέπειες για τον σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό».
Και ζητά από Τσίπρα-Ξυδάκη να κατατεθεί αμέσως «τροπολογία απόσυρσης της επίμαχης διάταξης από το υπό ψήφιση νομοσχέδιο», αλλιώς «θα συνδέσουν ανεξίτηλα το όνομά τους με τον ξαφνικό θάνατο του ελληνικού κινηματογράφου».
Στην ίδια ακριβώς γραμμή και ο Σύνδεσμος Ανεξάρτητων Παραγωγών Οπτικοακουστικών Εργων (ΣΑΠΟΕ). Τονίζει σε ανακοίνωσή του ότι «η κατάργηση του ειδικού φόρου θα επιφέρει ένα συντριπτικό πλήγμα στην ελληνική κινηματογραφία» και ελπίζει ότι το υπουργείο Πολιτισμού «γνωρίζει το ζήτημα και έχει σχέδιο αντίδρασης». Χθες, πάντως, η μόνη ενημέρωση που ήρθε αφορούσε αυτοψίες του Νίκου Ξυδάκη στο αρχαιολογικό μουσείο της ιδιαίτερης πατρίδας του, της Μυκόνου. Και της απέναντι Δήλου.
Ο Γρηγόρης Καραντινάκης, ο άνθρωπος που επέβαλε ο κινηματογραφικός κόσμος (και τον στήριξε ο Νίκος Ξυδάκης) στο τιμόνι του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, δεν κρύβει την απογοήτευσή του. «Σ΄ αυτές τις δύσκολες εποχές για την ανθοφορία οραμάτων, αυτή τη στιγμή στο διεθνές Φεστιβάλ του Λοκάρνο ο ελληνικός κινηματογράφος συνεχίζει να υπάρχει», μας λέει.
«Μοιάζει, λοιπόν, οξύμωρο σχήμα από τη μία να γίνονται διεργασίες ώστε να γίνει πράξη η περιβόητη προσέλκυση ξένων παραγωγών, επειδή η πολιτεία αναγνωρίζει την αναπτυξιακή δυναμική του κινηματογράφου, και από την άλλη να καταργείται ο ειδικός φόρος των εισιτηρίων, που ΔΕΝ είναι κρατικά χρήματα, αλλά χρήματα των σινεφίλ, και αποτελεί το οξυγόνο της ελληνικής κινηματογραφικής πολιτικής. Κάτι σαν “ευτυχισμένος θάνατος”, δηλαδή».
Από κοντά με αιχμηρή ανακοίνωσή του και το (διορισμένο από Ξυδάκη) Δ.Σ. του ΕΚΚ. Αλλά και η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου, που ζητά από τον υπουργό Πολιτισμού να εφαρμόσει τον νόμο 32905/2010, που ορίζει ρητά ότι «το κράτος υποχρεώνεται να ενισχύει την ελληνική κινηματογραφική τέχνη».
