«Στη γωνία των οδών Χατζηπέτρου και Υψηλάντου, στην πιο υποβαθμισμένη και δακτυλοδεικτούμενη κοινωνικά τότε περιοχή, στις παρυφές του Βαρουσιού, στάθηκε η αφορμή για το πρόωρο ξύπνημα της εφηβείας μου. Καθώς, δυο τρεις πόρτες πιο πέρα απ΄το μαγαζί ήταν το μπορδέλο της Νίνας, απέναντι της Κούλας, πιο πέρα της Αλίκης και γύρω-γύρω σ΄όλη την περιοχή οι «οίκοι ανοχής» των Τρικάλων».

Θύμιος Γρ. Λώλης

Στα μέσα της περιόδου του Μεσοπολέμου οι ενορίες της Αγίας Φανερωμένης(της Παναγίας Φανερωμένης είναι ο αντίστοιχος ναός της ενορίας) και του Αγίου Στεφάνου ήταν παλιότερα δυο πολύβουες συνοικίες και κατοικούνταν στην πλειοψηφία τους από κατοίκους όλων των επαγγελματιών και κοινωνικών τάξεων. Συνόρευαν με την πρώτη αγορά των στεγασμένων καταστημάτων των Τρικάλων και τη λαϊκή αγορά της, η οποία εκτείνονταν κατά μήκος της 25^ης Μαρτίου(Πλατεία ΟΤΕ). Οι παλιές Εκκλησίες των δυο ενοριών, ιδιαίτερα των Αγίων Αναργύρων συγκέντρωναν πολύ κόσμο και πολλούς πιστούς χριστιανούς που κοιμόνταν για πολλές μέρες μέσα στο ναό  για θεραπευτικούς κυρίους λόγους. Αν προσμετρήσει κανείς τα θαύματα που γινόταν τακτικά, σύμφωνα με τις διηγήσεις των ασθενών ήταν ένας πρόσθετος λόγος που προσήλκυε εκατοντάδες και χιλιάδες πιστούς κάθε χρόνο.

Τα στενά της Αγίας Φανερωμένης άρχιζαν από την οδό Σαράφη και την εκκλησία του Αγίου Στεφάνου και συνεχίζονταν μέχρι το ναό της Παναγίας Επισκέψεως, το εκκλησάκι του Αγίου Δημητρίου και της Αγίας Μαρίνας και ήταν γνωστά σε όλους τους Τρικαλινούς. Από εκείνα τα στενά ανέβαιναν στο άλσος του Προφήτη Ηλία. Σε κάθε γιορτή Αγίου και ναού στα Τρίκαλα και όχι μόνο, στηνόταν πάντα ένα μικρό πανηγυράκι μέσα στα στενά. Ειδικά των Αγίων Αναργύρων που ήταν οι δυο Άγιοι θεραπευτές πάσης νόσου και θλίψεως των φτωχών.

Όλες οι ενορίες των Τρικάλων ήταν ενταγμένες μέσα στον οικιστικό ιστό της πόλης και η κάθε μια είχε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της. Η ενορία της Αγίας Φανερωμένης (Παλιά Τρίκαλα τη λέγανε πολλοί) ήταν γνωστή για τη παλιά σχέση που είχε με την πόλη και για τα στενά της και όχι για τον παραδοσιακό χαρακτήρα των σπιτιών της, γιατί ο ίδιος παραδοσιακός χαρακτήρας των σπιτιών υπήρχε και σε άλλες ενορίες των Τρικάλων. Στην Αγία Μονή το μεγαλύτερο μέρος της ενορίας του Αγίου Αθανασίου οικιστικά αποτελούσε έναν παραδοσιακό οικισμό οχυρωματικής αρχιτεκτονικής, τα Κουτσουμήλια επίσης, των Σαραγίων κ.ά.

Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της ενορίας της Αγίας Φανερωμένης ήταν τα στενά της και είχε γίνει συνείδηση στους περισσότερους Τρικαλινούς αυτή η ιδιαιτερότητά της, και σωστά συνέδεσαν το τραγούδι του Βασίλη Τσιτσάνη, ακούγοντάς το μετά το τραγούδι του στα «Τρίκαλα στα δυο στενά σκοτώσανε τον Σακαφλιά».

Η ενορία της Αγίας Φανερωμένης εκτός από πολύβουη, για τους λόγους που αναφέραμε παραπάνω, συνόρευε με την πρώτη αγορά της πόλης, με τα χάνια, τα καπηλειά της, τις υπόγειες ταβέρνες, τα εργαστήριά της και τους οίκους ανοχής (αναφέρεται από το τέλος του 19^ου αιώνα οι γυναίκες των ελευθερίων ηθών είχαν συγκεντρωθεί και είχαν μεταφερθεί στο κέντρο της πόλης). Εκεί ήταν το κέντρο της πόλης, πολύ κοντά και ο  λόφος του Προφήτη Ηλία καταφυγή των ερωτευμένων ζευγαριών, ένα κατάλληλο σκηνικό για να γίνει ή να εμπνευστεί ένας καλλιτέχνης ένα φονικό, όπως αυτό του Σακαφλιά που ήταν το πιο καλό δερβίσικο καλό παιδί…

Στα χρόνια της εφηβείας του Βασίλη Τσιτσάνη λαμβάνουν χώρα συχνά συμπλοκές και επεισόδια με τραυματισμούς, ξυλοδαρμούς και φόνους, από άτομα που είχαν εκδιωχθεί από την αστυνομία και εν ενεργεία άλλων αρχών και στρατιωτών και μπράβων, από κάθε καρυδιάς καρύδι πέριξ και στα στενά της ενορίας. Όταν τα νέα κυκλοφορούσαν, στην ερώτηση πού έγινε το περιστατικό, όλοι απαντούσαν στα στενά, στα παλιά Τρίκαλα. Στα στενά της Αγίας Φανερωμένης, στα στενά των Αγίων Αναργύρων, αυτή ήταν η απάντηση όλων των Τρικαλινών, αλλά και του καθημερινών εφημερίδων των Τρικάλων εκείνης της εποχής. Έτσι περιέγραφαν τα συμβάντα στα στενά της Αγίας Φανερωμένης. Αυτό το γνώριζε ο Τσιτσάνης από τα παιδικά του χρόνια και στην εφηβεία του και αυτά τα στενά κατέγραψε με το τραγούδι του.

Γιατί διάλεξε το όνομα Σακαφλιάς ; Για τον ίδιο λόγο που πολύ συγγραφείς και άλλοι δημιουργοί και στιχουργοί χρησιμοποιούν ονόματα ηχηρά και τίτλους για να τραβήξουν την προσοχή του κοινού. Το 1924  όταν ο Βασίλης Τσιτσάνης ήταν 9 χρόνων συνέβη ένα συγκλονιστικό γεγονός που αφορούσε μια δολοφονία ενός καπνεργάτη και όλης της οικογένειας του με το όνομα Καυλιάς. Άγριο έγκλημα(την ιστορία την έφερε στο φως ο  Δημήτρης Τσιγάρας που έχει κάνει τη μόνη σοβαρή έρευνα για το τραγούδι του Βασίλη Τσιτσάνη, φέρνοντας στο φως και αυτή την τραγική ιστορία). Στο χωριό Καλλιφώνι της Καρδίτσας που διοικητικά υπαγόταν στο νομό Τρικάλων έγινε το στυγερό και αποτρόπαιο έγκλημα που απασχόλησε την κοινή γνώμη και την προσοχή όλης της Δυτικής Θεσσαλίας και ιδιαίτερα την κοινωνία των Τρικάλων που γινόταν η δίκη του δολοφόνου. Ο δολοφόνος σκότωσε τον Καυλιά, τη γυναίκα του και τα δυο κορίτσια του 10 και 13 ετών. Ο τοπικός τύπος των Τρικάλων αφιέρωσε 5 σειρές ενός μονόστηλου (1924), προφανώς γιατί ήταν καπνεργάτης ίσως να ήταν και κουμουνιστής, ή αριστερός και αγροτοσυνδικαλιστής. Ο τύπος τον Αθηνών αφιέρωσε αρκετά τετράστηλα, φωτογραφίες και λεπτομέρειες του φονικού.

ΠΗΓΕΣ

«Ο Θρυλικός ΣΑΚΑΦΛΙΑΣ». Δημήτρη Τσιγάρα. Τρίκαλα 2008.

«ΕΝΑΣ ΑΙΩΝΑΣ έξη πρόσωπα». Θύμιος  Γρ. Λώλης. «Γένεσις».2001

«ΣΤΟ ΒΑΡΟΥΣΙ».Τάκης Τλούπας, Μαρούλα Κλιάφα, Φανή Τσαπάλα-Βαρδούλη. ΓΝΩΣΗ 1988.

https://www.sansimera.gr

http://sakaflias.blogspot.gr/

ΦΟΤΟ: «Ο Θρυλικός ΣΑΚΑΦΛΙΑΣ». Δημήτρη Τσιγάρα. Τρίκαλα 2008.

πηγή  Αγαπώ ΤΗΝ ΠΟΛΙΝ