Το Μεταξοχώρι είναι γνωστό και ως το χωριό των καλλιτεχνών καθώς απέκτησαν σπίτια συγγραφείς, μουσικοί και ηθοποιοί όπως η Κάτια Αντωνοπούλου, ο Παντελής Καλιότσος, η Άννα Καλιότσου, ο Γιάννης Κοντός, η Άννα Βαγενά, ο Λουκιανός Κηλαηδόνης, ο Γιάννης Μποσταντζόγλου, η Ρένα Αγγουρίδου, η Μάρθα Φριντζήλα και ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου.
Tης Ρένας Ζήση
Η γραφικότητα του μαγευτικού τοπίου σε απόλυτη εναρμόνιση με τα αρώματα και τους ήχους της φύσης που σαν συναυλία συμφωνικής ορχήστρας κατακλύζουν τις αισθήσεις κι απελευθερώνουν τη φαντασία, την οποία δύσκολα θα μπορούσε άλλωστε να τιθασεύσει κανείς, όταν περιδιαβαίνει τα εναπομείναντα καλντερίμια, πλάι στη μεγάλη ρεματιά του ποταμού Αμυρού, στο «χείμαρρο» με τα βαθύσκιωτα πλατάνια, ανάμεσα σε αρχοντόσπιτα που σε ταξιδεύουν στην αίγλη μιας άλλης εποχής, περασμένης, που έχει αφήσει όμως ανεξίτηλα τα σημάδια της στο τόπο και το χρόνο, συναρπάζουν τον ταξιδιώτη και τον «παγιδεύουν» σε έναν αδιάλειπτο κύκλο επισκέψεων. Το ιδιαίτερο κλίμα, η πλούσια ιστορία και οι φιλόξενοι κάτοικοι είναι ακόμη μερικά από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα που αναδεικνύουν το Μεταξοχώρι της Αγιάς σε σημαντικό πόλο έλξης και σημείο αναφοράς, χαρίζοντάς του επάξια μια θέση στο χάρτη των δημοφιλών προορισμών, ενώ ταυτόχρονα το φέρνουν στις πρώτες επιλογές όσων επιθυμούν να «αποδράσουν» από το ασφυκτικό αστικό περιβάλλον και τους έντονους ρυθμούς της καθημερινότητας μεταφέροντας τη βάση τους κοντά στη γαλήνη της φύσης που αναμφισβήτητα κρύβει πολλές ευχάριστες εκπλήξεις και επιφυλάσσει συγκινήσεις.
Σε έναν τόπο όπου η φυσική ομορφιά περισσεύει, κάτω από τη σκιά του κατάφυτου Κισσάβου και μόλις λίγα χιλιόμετρα μακριά από την αγκαλιά με τα καταγάλανα νερά του Αιγαίου, χτισμένο αμφιθεατρικά σε υψόμετρο 300 μέτρων βρίσκεται το Μεταξοχώρι. Εύκολα προσβάσιμο από την πόλη της Λάρισας, αφού δεν απέχει περισσότερα από 36 χιλιόμετρα, αποτελεί έναν από τους πέντε παραδοσιακούς οικισμούς, τον αρχαιότερο στην επαρχία της Αγιάς, ο οποίος έχει μετατραπεί σε έναν σύγχρονο προορισμό που η ιστορία του όμως αποκαλύπτεται στους μισογκρεμισμένους τοίχους παλιών αρχοντικών, στις βυζαντινές του εκκλησίες και στα αμέτρητα ευρήματα των ελληνιστικών, ρωμαϊκών και παλαιοχριστιανικών χρόνων.
Στα ίχνη του μεταξοσκώληκα
Οι 500 περίπου μόνιμοι κάτοικοι του Μεταξοχωρίου, στην πλειοψηφία τους αγρότες, ασχολούνται κυρίως με την καλλιέργεια της γης, ειδικότερα με τη δενδροκαλλιέργεια και την παραγωγή αχλαδιών, ροδάκινων και φουντουκιών που ευδοκιμούν στην περιοχή, αλλά κυρίως με την παραγωγή μήλων και κερασιών, εξάγοντας μάλιστα σημαντικό ποσοστό της συγκομιδής τους. Παράλληλα, το οικονομικό αδιέξοδο που αντιμετωπίζουν τα τελευταία χρόνια οι διαμένοντες στα αστικά κέντρα, διαμόρφωσε μια μεγάλη τάση επιστροφής και ενασχόλησης πολλών νέων με τη γεωργία, ένα επάγγελμα απαξιωμένο μέχρι πρότινος, γεγονός που δίνει εκ νέου ζωή στον οικισμό και δημιουργεί νέα δεδομένα για τον τόπο και τους κατοίκους του. Το Μεταξοχώρι άλλωστε γνώρισε ιδιαίτερη οικονομική άνθιση χάρη στα εύφορα χώματά του.
Η ευμάρεια όμως και η οικονομική ευρωστία χαρακτήριζε ανέκαθεν την περιοχή και τους κατοίκους της. Ήδη από τις αρχές του 18ου αιώνα είχαν αναπτυχθεί και λειτουργούσαν οι πρώτες οικιακές βιοτεχνίες, οι γνωστές συντροφιές που ασχολούνταν με την παραγωγή βαμβακερών νημάτων και μεταξιού, η ανάμειξη των οποίων είχε σαν αποτέλεσμα την κατασκευή των περίφημων τσικμέδων, των τσιβρέδων και των χρυσογαϊτανιών που κάλυπταν όχι μόνο τις οικιακές τους ανάγκες, αλλά αποτελούσαν και είδος εμπορεύσιμο. Ουσιασιστικά όμως η ενασχόληση των κατοίκων του Μεταξοχωρίου με την εκτροφή του μεταξοσκώληκα ήταν αυτή που έδωσε ώθηση στην οικονομική άνθιση του οικισμού και διεύρυνε τις εμπορικές δραστηριότητες όσων κατείχαν υπό τον έλεγχό τους την παραγωγή και διάθεση του προϊόντος με τα μεγάλα εμπορικά κέντρα του εξωτερικού. Η χρυσή εποχή μάλιστα της σηροτροφίας εντοπίζεται κατά τη διάρκεια των ετών 1850 – 1920 και η φήμη που απέκτησε τότε το μετάξι της περιοχής χάρη στην εξαιρετική ποιότητά του ήταν μεγάλη, ενώ παράλληλα σημειώθηκαν σοβαρές προσπάθειες για την παραγωγή μεταξόσπορου. Σταδιακά όμως η σηροτροφία αντικαταστάθηκε από τη δενδροκαλλιέργεια.
Αρχιτεκτονική κληρονομιά
Χαρακτηριστικά δείγματα αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, τα οποία καθόρισαν και την αρχιτεκτονική φυσιογνωμία της περιοχής αποτελούν οι αρχοντικοί οίκοι. Διάσπαρτοι στους δρόμους του οικισμού, στέκουν επιβλητικοί κι αντιστέκονται στη φθορά που ο χρόνος αμείλικτος προκαλεί, για να θυμίζουν στους νεότερους τη μακρά ιστορία του τόπου, αποτελώντας ταυτόχρονα πειστήρια αίγλης και πλούτου. Πετρόκτιστα οικήματα κατασκευασμένα από Ηπειρώτες μαστόρους, ξεχωρίζουν ακόμη και σήμερα για το μέγεθός τους. Διαρθρωμένα σε τρία επίπεδα φιλοξενούσαν στο υπόγειό τους τα ζώα της οικογένειας, το ισόγειο αποτελούσε το κατάλυμα των ιδιοκτητών, ενώ ο πρώτος όροφος λειτουργούσε ως αποθηκευτικός χώρος ή χρησίμευε για την εκτροφή του μεταξοσκώληκα.
Μερικά δείγματα της αρχιτεκτονικής παράδοσης του τόπου, τα οποία έχουν αποκατασταθεί κι αναπαλαιωθεί από τους σημερινούς ιδιοκτήτες τους και μπορεί να θαυμάσει κανείς, αποτελούν το αρχοντικό των αδερφών Βαζιά, το οποίο χρονολογείται το 1871, το αρχοντικό του λόγιου Θεόδωρου Χατζημιχάλη, που σήμερα βρίσκεται στην ιδιοκτησία του δικηγόρου Δημήτρη Γεωργοβίτσα, αλλά και ο ξενώνας Θεόδωρου Σουλιώτη, ένα αναπαλαιωμένο οίκημα κατασκευασμένο το 1850.
Δυστυχώς όμως πολλά από αυτά τα αρχοντικά, έχουν εγκαταλειφθεί και παραδοθεί έρμαια των καιρικών συνθηκών και των αλλοιώσεων που ο χρόνος προκαλεί. Οι ετοιμόρροποι τοίχοι όσο κι αν αντιστέκονται, όταν η απαραίτητη φροντίδα εκλείπει, παραδίνονται και καταρρέουν. Τέτοιο παράδειγμα αποτελεί ο εντυπωσιακός μέχρι και σήμερα ο αρχοντικός οίκος του Ελβετού Ευγένιου Φάβρ, οποίος μαζί με τη Γαλλίδα σύζυγό του Στεφανία εγκαταστάθηκαν στο Μεταξοχώρι και έχτισαν το 1876 ένα εντυπωσιακό αρχοντικό που ο κάθε του όροφος έφτανε τα 300 τ.μ. Την ίδια τύχη είχαν κι άλλα κτίρια, ιδιαίτερα μετά τη δύσκολη οικονομική περίοδο των τελευταίων χρόνων που οι απόπειρες για αποκατάσταση είναι ελάχιστες.
Προορισμός για καλλιτέχνες
Η οικονομική ανάπτυξη, οι εμπορικές δραστηριότητες στο εξωτερικό, τα ταξίδια στα μεγάλα ευρωπαϊκά κέντρα διεύρυναν τους πνευματικούς ορίζοντες των Μεταξοχωριτών και διαμόρφωσαν τις συνθήκες για την ανάπτυξη των τεχνών και των γραμμάτων σε έναν τόπο κατά βάση αγροτικό, μετατρέποντας τον σε προορισμό ανθρώπων της διανόησης και του καλλιτεχνικού κόσμου. Ιδιαίτερα μετά την εγκατάσταση του Μέντη Μποσταντζόγλου, ο οποίος κατά την περίοδο της διακτατορίας κατέφυγε στην περιοχή, το Μεταξοχώρι μετατράπηκε σε καλλιτεχνική εστία. Έκτοτε πολλοί πνευματικοί άνθρωποι γνώρισαν, αγάπησαν και απέκτησαν δική τους κατοικία στην περιοχή. Ανάμεσά τους συγγραφείς, μουσικοί και ηθοποιοί όπως η Κάτια Αντωνοπούλου, ο Παντελής Καλιότσος, η Άννα Καλιότσου, ο Γιάννης Κοντός, η Άννα Βαγενά, ο Λουκιανός Κηλαηδόνης, ο Γιάννης Μποσταντζόγλου, η Ρένα Αγγουρίδου, η Μάρθα Φριντζήλα και ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου.
Στο Μεταξοχώρι μπορεί επίσης να επισκεφτεί κανείς το εκθετήριο των ΓΑΚ – Τοπικό Αρχείο, το Κηροπλαστείο Χατζημιχάλη που διατηρεί ακόμη στην οικία του ο Δημήτρης Γεωργοβίτσας και το παλιό Παρθεναγωγείο στο οποίο λειτουργεί και φιλοξενεί σημαντικά λαογραφικά εκθέματα το Πολιτιστικό Κέντρο.
Πηγή: 
Εντυπη «LARISSANET»
