Μάνος Χωριανόπουλος: Σήμερα θα σας πω μια μικρή ιστορία, που θα μπορούσε να γράψει ο καθένας από σας, από τη σκοπιά του και ανάλογα με τις εμπειρίες του. Αλλάζουν τα ονόματα, οι μήνες και οι περιοχές, αλλά μένει ίδιο το αίσθημα της αδικίας ή από την άλλη πλευρά το αίσθημα της ανακούφισης.
Αφορμή για την εξιστόρηση, το νομοσχέδιο για τις μεταθέσεις που φιλοδοξεί να βάλει τέλος στα “βύσματα” στο στρατό και τα ρουσφέτια, που δημιουργούν στρατιώτες δύο ταχυτήτων. Οι έχοντες γνωστό, συγχωριανό, στρατηγό ή πολιτικό και οι άλλοι, που πάνε στα σύνορα. Οι αντιδράσεις σας στα σχόλια ξεκινούσαν από την δυσπιστία και τελείωναν στη δυσπιστία. “Τα έχουμε ξανακούσει”, “δεν θα γίνει ποτέ” και άλλα πολλά.
Πριν αρκετά χρόνια, ένας νεαρός περίμενε οκλαδόν μαζί με άλλους ψάρακες στο Κέντρο Εκπαίδευσης Μεσολογγίου να ακούσει τη μετάθεσή του. Δεν γνώριζε από πριν που θα πάει, κάτι που σημαίνει ότι δεν είχε πάρει τα μέτρα του και είχε αφεθεί στην τύχη και την αξιοκρατία. “Σάμος” του ανακοίνωσαν. Μισή ώρα αργότερα όμως, ένας λοχαγός τον κάλεσε και του είπε ότι τελικά ο προορισμός άλλαξε. Τον πήρε μάλιστα στον χάρτη για να του δείξει πού θα πήγαινε. Η Σάμος, είχε γίνει Καστελόριζο. Ίσως κάποιος, που δεν αφήνει τα πράγματα στην τύχη του, δεν ήθελε να πάει Καστελόριζο, οπότε ο απρόσεκτος νεαρός κατέληξε στη Μεγίστη. Το πώς ήταν η θητεία του δεν έχει σημασία. Καλή ή κακή. Όλοι έχουν τις ιστορίες τους από τον στρατό. Το θέμα είναι πώς είχε καταλήξει εκεί.
Βυσματώνω: Χρησιμοποιώ πλάγια μέσα για να αποκτήσω μια θέση ή προνόμια με αποτέλεσμα να τα στερηθεί κάποιος άλλος
Ο ελληνικός στρατός είναι να παράδειγμα του πώς καλλιεργείται μια νοοτροπία, που όχι μόνο οδηγεί στην καταστροφή (εφόσον δεχθούμε ότι κατοικούμε πια σε μια ηθικά και οικονομικά χρεοκοπημένη χώρα), αλλά που σου δίνει και ελαφρυντικά. Αυτό το τελευταίο είναι το χειρότερο. Να παραμυθιάζεσαι δηλαδή ότι δεν τρέχει και τίποτα.
Είμαι από αυτούς που πιστεύουν ότι η θητεία έπρεπε να είναι 3 μήνες πραγματικής εκπαίδευσης και όχι το χάσιμο χρόνου ενός έτους ή εννέα μηνών. Κάποιος πρέπει να σκουπίζει ή να αναζωογονεί οικονομικά διάφορες περιοχές της χώρας θα μου πεις. Βεβαίως. Αλλά όχι υποχρεωτικά.
Έχουμε ήδη μια παραδοχή. Ο στρατός, στο μεγαλύτερο μέρος του, είναι χάσιμο χρόνου με μεγάλες δόσεις παραλογισμού.
Επίσης, το αν θα υπηρετήσεις στον Έβρο και το Καστελόριζο ή στα σύνορα της Κατεχάκη, εξαρτάται από τις γνωριμίες σου.
Δεύτερη παραδοχή. Ή θα αδικήσεις ή θα αδικηθείς.
Έχεις δύο λόγους για να μην είσαι σωστός και δίκαιος. Άρα, που είναι το κακό στο να χρησιμοποιήσεις ένα μέσον για να μη χάσεις το χρόνο σου, τη στιγμή μάλιστα που ξέρεις ότι και άλλοι το έκαναν πριν από σένα, κάποιοι θα το κάνουν κατά τη διάρκεια της θητείας σου, και αμέτρητοι άλλοι μετά;
Και δεν είναι μόνο το θέμα της μετάθεσης. Αν έχεις μέσον περνάς καλά και κατά τη διάρκεια της θητείας σου.
Κατανοώ γιατί επικράτησε αυτή η λογική. Την κατανοώ, αλλά παρά τον παραλογισμό του να καθαρίζεις τουαλέτες μέχρι να παλιώσεις ή να αποτελείς το ηρεμιστικό κάποιου αξιωματικού, που και αυτός βρίσκεται μακριά από το σπίτι του, το να βάλεις βύσμα, παραμένει μια πρακτική για την οποία θα έπρεπε να ντρέπεται κάποιος.
Όχι απέναντι σε αυτόν που “έχωσε” για να γλυτώσει ο ίδιος, ούτε απέναντι στον στρατό, αλλά απέναντι στον εαυτό του. Όλα ξεκινούν από εκεί. Αυτός είναι ο κριτής και όταν αυτός χαλαρώνει, τότε όλα επιτρέπονται.
Ας μην κοροϊδευόμαστε. Πάντα υπάρχει ένα άλλοθι για να μην είσαι σωστός και να θολώνεις τις “κόκκινες γραμμές” σου πιο εύκολα και από κυβέρνηση σε διαπραγμάτευση.
Η κοινωνία που σε αδικεί, η ανάγκη σου, οι φίλοι σου που σε λένε μ@λ@κ@ επειδή δεν χρησιμοποίησες τον γνωστό σου, η οικονομική κρίση. Ας βρούμε ένα όνομα στις δικαιολογίες μας, αλλά ας παραδεχτούμε, πως όταν βάζεις βύσμα, έστω και για να γλυτώσεις από μια παράλογη κατάσταση, δεν παραμένεις το ίδιο καθαρός με πριν.
Ο στρατός ως μικρογραφία της κοινωνίας, σου φωνάζει με 1000 τρόπους να μην είσαι σωστός. Το ίδιο συνέβαινε στην καθημερινότητά μας επί δεκαετίες και τα αποτελέσματα τα “απολαμβάνουμε” όλοι μαζί εδώ και 5 χρόνια.
Όσοι δικαίως εξοργίζονται με τη λογική του “βύσματος” στο στρατό, καλό είναι να θυμούνται ότι οι εξυπηρετήσεις γίνονται, επειδή κάποιος τις ζητά. Για να κάνει κάποιος χάρη, πρέπει κάποιος άλλος να τη ζητήσει, με τον ίδιο τρόπο που η ζήτηση για λευκή σάρκα, δημιουργεί το συγκεκριμένο εμπόριο. Ο πελάτης έχει την ίδια ευθύνη με τον προαγωγό.
Το βύσμα στο στρατό, το γρηγορόσημο στην ουρά, η κλήση που σβήνεται γιατί τα πρόστιμα είναι υπερβολικά. Ξεκινώντας από τα πιο μικρά, πράγματα, τις “δικαιολογημένες” παρεκκλίσεις φτάνεις είτε να ξεχνάς την ατομική σου ευθύνη ή είτε στο τέλος της ημέρας να μισείς τον εαυτό σου, που φέρθηκε σωστά. Είναι πιο εύκολο να μην είσαι κολλημένος με τις αρχές σου, αφού καταλάβεις ποιες είναι αυτές. Θα ζήσεις καλύτερα, ανέντιμα βέβαια, αλλά σίγουρα πιο άνετα.
Αυτό έγινε στην Ελλάδα σε τόσο μεγάλο βαθμό, ώστε όταν χρεοκοπήσαμε, αναρωτιόμασταν αν φταίμε εμείς το ίδιο με αυτούς που έπαιρναν εγκληματικές αποφάσεις. Εκεί είχαμε φτάσει. Κανείς δεν ήταν απόλυτα καθαρός απέναντι στον εαυτό του και όταν μας σήκωσαν το δάχτυλο, αυτοί που έφτιαξαν και γιγάντωσαν αυτές τις νοοτροπίες, είχαμε όλοι τις αμφιβολίες μας.
Δίπλα στον νεαρό της ιστορίας μας, που αντί για Σάμο, πήγε Καστελόριζο, καθόταν ένας άλλος νεαρός, ο οποίος ήταν αθλητής. Λίγες μέρες πριν ανακοινωθούν οι μεταθέσεις, του είχε πει ότι θα πάει στην Κω, επειδή τα είχε με ένα μοντέλο στην Τουρκία και θα ήταν πιο εύκολο να τη βλέπει. Μπορεί η ιστορία με το μοντέλο να ήταν ψεύτικη, διότι αν στην εθνική ψευτών, σέντερ φορ παίζει ένας κυνηγός και δεκάρι ένας ψαράς, στα στόπερ σίγουρα έχεις φαντάρους. Ο αθλητής πάντως, όπως το είχε προβλέψει, συνέχισε τη θητεία του στην Κω. Κάτι ήξερε παραπάνω.
*Ο Μάνος Χωριανόπουλος είναι δημοσιογράφος. Σπούδασε Επικοινωνία και ΜΜΕ στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Από τον Μάιο του 2007 βρίσκεται στην 24 Μedia και είναι Διευθυντής Σύνταξης του News247.gr
