Δεν είναι πολλοί εκείνοι που το όνομά τους μετατρέπεται στα χείλια των άλλων ανθρώπων σε βρισιά. Ένας απ’ αυτούς όμως είναι σίγουρα ο Σούρλας.
Επί δεκαετίες, όλος ο δημοκρατικός κόσμος όχι μόνο της Θεσσαλίας, αλλά ολόκληρης της Ελλάδας, προφέρει τ’ όνομά του – φτύνοντας – ως βρισιά, ως σύμβολο του πιο χυδαίου κι εγκληματικού ακροδεξιού παρακράτους της κατοχής και του εμφυλίου.
Κι όχι τυχαία. Ήταν τόσα και τόσο αποτρόπαια τα εγκλήματα του Σούρλα και της συμμορίας του που, ακόμα και το συντηρητικό μεταπολεμικό κράτος, δεν μπόρεσε να τα παραβλέψει, γι’ αυτό και επικηρύχθηκε ως δοσίλογος, για να σωθεί, ωστόσο, και να «αξιοποιηθεί» λίγο αργότερα από την εμφυλιακή Δεξιά, προκειμένου να «αντιμετωπίσει» με τις γνωστές μεθόδους του την Αριστερά.
Αμετανόητος και φασίστας παρέμεινε μέχρι το τέλος της (δυστυχώς) μακράς ζωής του. Έτσι τον θυμούνται πολλοί, ακόμα κι από τους νεότερους. Και αφηγούνται πώς κυκλοφορούσε μέχρι το τέλος του, με κουμπούρια και μπράβους στη «βόλτα» της πλατείας των Φαρσάλων. Ήξερε, μάλλον, πολύ καλά πως είχε άπειρους λόγους να φοβάται για το τομάρι του.
Το ότι σήμερα η σπορά των δοσίλογων και των ταγματ(ασφ)αλιτών – ο Κ. Πλεύρης, και οι συν αυτώ – βρίσκει στο πρόσωπο του Σούρλα έναν «ήρωα» να «τιμήσει» δεν αποτελεί είδηση. Αυτό που αποτελεί, όχι ακριβώς είδηση, αλλά σίγουρα ντροπή, είναι το γεγονός ότι από κάποιους (μεταξύ των οποίων – τυχαία; – και το«Πρώτο Θέμα», αλλά δυστυχώς και τοπικά ΜΜΕ) η πρόκληση αυτή αντιμετωπίζεται ως μια οποιαδήποτε παρουσίαση βιβλίου.
Τον τελευταίο λόγο, όμως, τον έχει η μεγάλη πλειοψηφία των κατοίκων της Θεσσαλίας. Οι απόγονοι αυτών που έχουν γράψει λαμπρές σελίδες αγώνα και δημιουργίας, των ανθρώπων της Θεσσαλίας του μόχθου, σε χωράφια, εργοστάσια και γραφεία, αυτών που ο Σούρλας κυνήγησε, τρομοκράτησε, έκλεψε, ξυλοκόπησε, βασάνισε, βίασε και σκότωσε.Κι είναι πολλοί αυτοί. Δεν εκδικούνται. Επέλεξαν να μην εκδικηθούν. Αλλά δεν ξεχνάνε. Κανείς δεν ξεχνάει.
Υ.Γ. (1) Η δύναμη που χρειάστηκε να μη γυρέψουν εκδίκηση, μετά τη μεταπολίτευση και την επιστροφή είτε από τις φυλακές και τα ξερονήσια είτε από την αναγκαστική ξενιτιά, όλοι εκείνοι που είχαν υποστεί οι ίδιοι κι οι οικογένειες που άφησαν πίσω τους ανείπωτες ταλαιπωρίες είναι κάτι που πάντα μου γεννούσε απορία και δέος. Αλλά αυτό είναι μια άλλη συζήτηση…
Υ.Γ. (2) Η γη της Θεσσαλίας γέννησε αρκετούς «καπετάνιους» και φιλοξένησε στα βουνά της ακόμα περισσότερους. Αντάρτες που κυνήγησαν κατά μέτωπο το θάνατο, γιατί αγαπούσαν πολύ τη ζωή. Ήρωες πραγματικούς, σαν τον καπετάν Μίμη Μπουκουβάλα, τον επικεφαλής του ιππικού του ΕΛΑΣ της περιοχής, που έμελλε να μπει πρώτος, «απελευθερωτής» στη Λάρισα στις 23 Οκτωβρίου του ’44. Ό,τι και να γράφουν οι απόγονοι των δοσίλογων, ο Σούρλας δεν θα γίνει ποτέ ένας από αυτούς. Θα μείνει απόβρασμα, ένας θρασύδειλος που έζησε πάντα στο πιο βαθύ σκοτάδι, το ίδιο που τον είχε γεννήσει.
Υ.Γ. (3) Δεν συνηθίζω να γράφω κείμενα μίσους. Αυτή τη φορά, έκανα μια εξαίρεση.
Δανάη Κολτσίδα
