Και ξαφνικά, ανάμεσα στους Θεοτοκόπουλους και τους Παρθένηδες, δίπλα στον Τσαρούχη και τον Μόραλη, σε ένα φωτεινό τοίχο της Εθνικής Πινακοθήκης, λάμπει – τι σύμπτωση! – το πορτρέτο της Άννας Παναγιωταρέα!
Μια σύνθεση που ακτινοβολεί το μεγαλείο της νεοελληνικής καλλιτεχνικής ταυτότητας, της κρατικής μέριμνας για την τέχνη και, φυσικά, της Μενδώνειας φιλίας.
Αν Ρωσία έχει την Άννα Καρένινα, η Ελλάς, φέρει την Άννα Παναγιωταρέα!
Η εικονιζόμενη δεν στέκεται απλώς στο κάδρο. Εδραιώνεται. Όχι ως δημόσιο πρόσωπο, ούτε ως καλλιτεχνικό σύμβολο, αλλά ως το ένδοξο αποτύπωμα της αιώνιας διαπλοκής.
Χρησιμοποιείται ένας περιορισμένος χρωματικός κώδικας: καφέ, μαύρο, κίτρινο και το αξεπέραστο λευκό που συμβολίζει την αγνότητα του μοντέλου και της επιστήθιας φίλης της Υπουργού.
Τα χρώματα επιλέχθηκαν προσεκτικά ώστε να μην προκαλέσουν συγκίνηση, ένταση ή ενδιαφέρον, αλλά να εμπνεύσουν το αίσθημα της ελαφράς απόγνωσης.
Η τεχνοτροπία μετεωρίζεται ανάμεσα στον κυβισμό και τον μαγικό ρεαλισμό, με τον καλλιτέχνη να πετυχαίνει κάτι μοναδικό: όλοι να βλέπουν την Άννα Παναγιωταρέα αλλά να σκέφτονται τον Γιάτσεκ Γκμοχ.
Το βλέμμα της αυστηρό, αποφασισμένο, δωρικό. Είναι το βλέμμα της γυναικός που ξέρει ότι κανείς δεν μπορεί να την κουνήσει από τη θέση της. Όπως και την Υπουργό.
Το φόρεμα αρχαιοελληνικό, έμβλημα της τρισχιλιετούς ιστορίας μας – όσα ακριβώς και τα χρόνια που η εικονιζόμενη βρίσκεται στο πλευρό της Υπουργού και εκείνη στο Υπουργείο Πολιτισμού.
Η χρυσή κορνίζα – υπερβολικά διακοσμημένη, προκλητικά δυσαρμονική με την απλότητα της εσωτερικής απεικόνισης – λειτουργεί σαν οπτικός αστερίσκος:
«Ο Χρυσούς Αιών των Μενδώνη – Παναγιωταρέα»
Είναι αυτός ο πίνακας έργο τέχνης;
Ο ορισμός του έργου τέχνης κυρία μου!
Πορτρέτο: «Η Τελευταία Θεραπαινίς της Αριστείας», Λάδι σε καμβά.
Δ. Τσίρκας
Τώρα που θα πάνε οι ”άλλοι” να την αποκαθηλώσουν, να δούμε τι θα πει ο Νίκος Παπαδόπουλος.
Ήταν άνοιξη του 1970, όταν μας «πρότειναν» από το Γυμνάσιο να πάμε να δούμε στο Δημαρχείο την έκθεση ζωγραφικής ενός ντόπιου. Στο κεντρικό σημείο της δέσποζε ένας πίνακας, όπου κατέβαινε ο Θεός από ένα σύννεφο και έδινε μία μπάλα με ένα σταυρό άνωθεν, στον …Παπαδόπουλο. Και οι δύο, χαμογελούσαν ευτυχισμένοι. Και ο κόσμος στην έκθεση.
Πέρασαν 55 χρόνια και δεν τσουλάει τίποτα. Δε ..ρει, ρε Ηράκλειτε.
Ξέχασα: Ο Παπαδόπουλος φορούσε φράκο και ημίψηλο καπέλο. Δεν το έβγαλε ο χάχας, έμπροσθεν του Θεού.
Εμάς τη δεκαετία 80 μας πήγαν να δούμε μια έκθεση “συντρόφου” με διάφορους πίνακες σοσιαλιστικής προπαγάνδας.
Μάλιστα είχε και ένα πίνακα που υμνούσε τον Γκόρμπι και την Περεστρόικα…που να ήξεραν.
Και από τότε ψηφίζεις …Μητσοτάκη. Κατανοητόν.
Μόλις ομίλησε η Ομάδα Αληθείας…
Πήγε ο Stupid σε έκθεση ζωγραφικής…
Μία ημέρα λοιπόν, ο Τοτός ξεκίνησε για να…
(είναι μεγάλο, θα βαρεθείτε…)
Οι αυτοκόλλητες Μενδώνη Παναγιωταρέα να τις χερόμαστε.
Ο κ. Sakaflias, έχει το ακαταδίωκτο. Οπότε μην αρχίσετε τη γκρίνια για διακρίσεις.