Ως χρονιά της Θεσσαλίας, χαρακτηρίζει το 2019 ο περιφερειάρχης Κώστας Αγοραστός εκφράζοντας την αισιοδοξία του ότι το Κέντρο Καινοτόμου Νεανικής Επιχειρηματικότητας το οποίο σχεδιάζεται σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο και το ΤΕΙ Θεσσαλίας, μπορεί να έχει πολλαπλασιαστικά οφέλη για την τοπική κοινωνία.
Παράλληλα, όπως σημειώνει, οι σύγχρονες υποδομές και οι επενδύσεις που ολοκληρώθηκαν την τελευταία 8ετία σε συνδυασμό με τα υπό εξέλιξη έργα δημιουργούν ένα σταθερό «οικοσύστημα» ανάπτυξης στη Θεσσαλία και προετοιμάζουν το έδαφος για την παραγωγική επανάσταση που προσδοκά σήμερα η χώρα.
Καλωσορίζοντας μας στο γραφείο του, δείχνει με έκδηλη ικανοποίηση το βραβείο της «Επιχειρηματικής Περιφέρειας 2019». Ακριβώς δίπλα, σ’ ένα ανοιχτό σημειωματάριο, διακρίνονται οι σημειώσεις που κρατά διαβάζοντας δεκάδες σελίδες από εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς έχει οριστεί εισηγητής της Επιτροπής των Περιφερειών για το νέο επενδυτικό πρόγραμμα 2021-27 της Ε.Ε., «InvestEU».
Όμως πάντα και πάνω απ’ όλα παραμένει πανεπιστημιακός. Γι’ αυτό και το γραφείο του στο κτίριο της περιφέρειας δεν διαφέρει και πολύ από το γραφείο του στο πανεπιστήμιο Μακεδονίας: μελέτες, αριθμοί, διαγράμματα. Ούτε είναι εύκολο να αντιληφθείς πότε μιλά ο περιφερειάρχης και πότε ο οικονομολόγος. Το απέδειξε και στη συνέντευξή του στις «Θ.Ε.».
Συνέντευξη: Ζωή Παρμάκη
Φωτογραφίες: Βασίλης Ντάμπλης
Aνάπτυξη: από τη θεωρία στην πράξη. Ποια είναι η άποψή σας ως οικονομολόγου και ποια ως περιφερειάρχη;
Ταυτόσημες οι απόψεις. Δυο λέξεις μόνο: Παραγωγική επανάσταση. Η πατρίδα μας χρειάζεται να παράξει, να αυξήσει το εισόδημά της, να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας. Τώρα, όχι στο αόριστο μέλλον. Κινδυνεύουν να απαξιωθούν μια – δυο γενιές. Αυτός είναι εθνικός στόχος και θα έπρεπε να είναι η βασική προτεραιότητα όλων μας, καθημερινά. Και φυσικά πρέπει να προχωρήσουμε τολμηρά, ανατρεπτικά, με άλματα.
Στον σύγχρονο κόσμο των επιχειρήσεων η ταχύτητα θεωρείται το νέο «νόμισμα» και το ελληνικό κράτος βρίσκεται ακόμη στην εποχή του αραμπά… Ελπίζω, πάντως, να μην έχουν κάποιοι την αυταπάτη ότι ο πλανήτης θα κόψει ταχύτητα ή θα σταματήσει να «τρέχει» και θα περιμένει πότε η Ελλάδα θα γίνει τόπος ελκυστικός στις επενδύσεις, με λογικούς συντελεστές στο φορολογικό και ασφαλιστικό σύστημα, με ταχεία απονομή δικαιοσύνης, με αντιμετώπιση της γραφειοκρατίας, της κακονομίας και της πολυνομίας, με αποκέντρωση. Όλα αυτά και πολλά περισσότερα, έπρεπε να γίνουν χθες…
Σήμερα τι μπορεί να γίνει; Οι Περιφέρειες τι μπορούν να κάνουν; H Περιφέρεια Θεσσαλίας;
Ένα άλμα μεγαλύτερο από τη φθορά, για να θυμηθώ τον Οδυσσέα Ελύτη. Οι Περιφέρειες είναι ο κατ’ εξοχήν ανθρωποκεντρικός θεσμός, έχοντας στο DNA τους την ανάπτυξη και την παραγωγή. Έχουμε καταθέσει πλήρως τεκμηριωμένη πρόταση στο κεντρικό κράτος να αναλάβουν οι περιφέρειες το σύνολο των αρμοδιοτήτων που αφορούν τις επενδύσεις και τις επιχειρήσεις. Διότι έχουμε την έξωθεν καλή μαρτυρία, εν αντιθέσει με το δυσκίνητο και συνήθως αναποτελεσματικό κεντρικό κράτος, ξέρουμε να συνεργαζόμαστε και να ερ- γαζόμαστε μαζί με την τοπική κοινωνία και τους παραγωγικούς φορείς, έχουμε αποδείξει τον υπερκομματικό πατριωτισμό μας.
Διότι εμείς μιλάμε με το έργο μας, όχι με λόγια. Μόνο στην Περιφέρεια Θεσσαλίας έχουν δρομολογηθεί και ολοκληρωθεί τα τελευταία χρόνια πάνω από 2.000 έργα και προγράμματα συνολικού προϋπολογισμού 2,2 δις ευρώ κι έχουν προχωρήσει περισσότερες από 2.540 επενδύσεις, από υφιστάμενες και καινούργιες επιχειρήσεις, συνολικού ύψους 670 εκατομμυρίων ευρώ, με αποτέλεσμα να συγκρατηθούν ή να δημιουργηθούν χιλιάδες θέσεις εργασίας.
Υπολογίστε πόσο αποτελεσματικότεροι θα ήμαστε, αν το κεντρικό κράτος μεταβίβαζε στις Περιφέρειες, τις 939 εκτελεστικές αρμοδιότητες που σήμερα διακρατούνται από τα Υπουργεία κι αφορούν στην αδειοδότηση, στην πιστοποίηση των διαδικασιών και στην παρακολούθηση της καλής λειτουργίας των επιχειρήσεων στους βασικούς αναπτυξιακούς τομείς της χώρας.
Ακόμη και σ’ αυτό το περιοριστικό πλαίσιο πάντως, καταφέραμε και διαμορφώσαμε και ενισχύουμε καθημερινά ένα θετικό περιβάλλον για το επιχειρείν. Καταφέραμε να πετύχουμε τη δημιουργική ανατροπή χρονοβόρων διαδικασιών, οι οποίες ήταν τροχοπέδη για την επιχειρηματικότητα, ενώ δεν επιτρέψαμε να μείνει ανεξόφλητη καμία επένδυση που εντάχθηκε στον επενδυτικό νόμο της Περιφέρειας Θεσσαλίας. Επενδύσεις, σύγχρονες υποδομές, θετικό επιχειρηματικό περιβάλλον και εξωστρέφεια συνετέλεσαν στο να αυξηθούν οι εξαγωγές κατά 500% τα τελευταία χρόνια.
Επιχειρηματική Περιφέρεια της Ευρώπης το 2019 η Θεσσαλία. Τι σχεδιάζετε; Τι σημαίνει για τις τοπικές επιχειρήσεις αλλά και την τοπική κοινωνία;
Υπενθυμίζω τα λόγια του προέδρου της Επιτροπής των Περιφερειών της ΕΕ Καρλ – Χάινζ Λαμπέρτζ όταν μας απένειμε το βραβείο πριν μερικές εβδομάδες στις Βρυξέλλες: «Απονέμουμε τον τίτλο της «Επιχειρηματικής Περιφέρειας της Ευρώπης» στη Θεσσαλία γιατί μας έπεισε ότι με συντονισμένη, συλλογική δράση και στρατηγικό σχέδιο μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά οικονομικές δυσκολίες που επιμένουν».
Συλλογική δράση, δηλαδή συλλογική ηγεσία όπως έχουμε καθιερώσει από την πρώτη ημέρα της θητείας μας και στρατηγικό σχέδιο: όραμα, προγραμματισμός, συγκεκριμένες δράσεις και πρωτοβουλίες. Στόχος μας είναι να αξιοποιήσουμε την «Επιχειρηματική Περιφέρεια της Ευρώπης» για να προβάλλουμε την περιοχή μας – απ’ όλες τις πλευρές – στην Ευρωπαϊκή Ένωση, να ενθαρρύνουμε τις επιχειρήσεις να γνωρίσουν νέες αγορές και να έλθουν σε επαφή με επιχειρηματίες από άλλες χώρες, να προσελκύσουμε επενδύσεις, να υιοθετήσουμε καλές πρακτικές από άλλες προηγμένες χώρες. Και ναι, αυτή η προσπάθεια αφορά όλους τους Θεσσαλούς διότι κάθε ένα προϊόν που εξάγεται σημαίνει πρόσθετο εισόδημα στον τόπο μας και νέες θέσεις εργασίας.
Πάνω απ’ όλα όμως, στόχος μας είναι να γίνει το 2019 η χρονιά των νέων της Θεσσαλίας με εργαλείο το Κέντρο Καινοτόμου Νεανικής Επιχειρηματικότητας, το οποίο σχεδιάζουμε μαζί με το Πανεπιστήμιο και το ΤΕΙ Θεσσαλίας.
Τι θα κάνει αυτό το κέντρο και σε ποιους θα απευθύνεται;
Σ’ όλες τις νέες και τους νέους της Θεσσαλίας που έχουν μια πρωτοποριακή, μια καινοτόμο ιδέα. «Έλα να την κάνουμε πράξη μαζί», είναι το μήνυμα που τους στέλνουμε. Σχεδιάζουμε να δημιουργήσουμε ένα «οικοσύστημα ανάπτυξης» και να σταθούμε έμπρακτα στο πλευρό ταλαντούχων νέων – κι είμαι σε θέση να γνωρίζω ότι είναι πάρα πολλοί, με εκπληκτικές ιδέες και εξαιρετικές σπουδές. Είμαστε στο στάδιο της μελέτης για το πώς μπορούμε να τους ενθαρρύνουμε και να τους στηρίξουμε ώστε να κάνουν πράξη τα όνειρά τους. Να δημιουργήσουν μια επιχείρηση ώστε να βρουν και οι ίδιοι επαγγελματική διέξοδο στον τόπο μας αλλά και να δώσουν δουλειά σε άλλους νέους πτυχιούχους. Πεποίθησή μας είναι ότι αυτό το εγχείρημα, με τη συνεργασία και ενεργοποίηση όλων των τοπικών παραγωγικών φορέων, μπορεί να έχει πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα στην τοπική οικονομία.
Ποια έργα έχετε βάλει στόχο ότι πρέπει να ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος της θητείας σας;
Εργαζόμαστε για να κερδίσουμε τον χρόνο διότι είμαστε ακράδαντα πεπεισμένοι ότι ο χρόνος είναι χρήμα, είναι παραγωγή, είναι θέσεις εργασίας, είναι εισόδημα. Δυστυχώς, το υπερσυγκεντρωτικό κεντρικό κράτος δεν εμφορείται από την ίδια αντίληψη. Σκεφτείτε ότι απαιτείται ένας ολόκληρος χρόνος -κυριολεκτώ- από την ημέρα που ένα έργο εντάσσεται σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα μέχρι την ημέρα που ξεκινά να υλοποιείται. Δεν το χωρά ο νους του ανθρώπου. Με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση, με έργα ώριμα από πλευράς μελετών και αδειοδοτήσεων που εν τέλει καταλήγουν να ξεκινούν μετά από 12 μήνες.
Όσον αφορά στον χρονικό ορίζοντα που ρωτάτε, ένα από τα έργα που ολοκληρώνεται σε αυτό το διάστημα είναι αυτό της Κάρλας, το μεγαλύτερο περιβαλλοντικό στην Ευρώπη. Επιπρόσθετα, εργαζόμαστε για την ολοκλήρωση του περιφερειακού από την Αβερώφειο στη ΔΕΥΑΛ, ενώ για τα δύο τμήματα της λεωφόρου Καραμανλή η εκτίμηση είναι ότι θα βρίσκονται στο τελικό στάδιο ολοκλήρωσης.
Από την άλλη πλευρά η ηλεκτροκίνηση του σιδηροδρόμου στη Θεσσαλία όπως και η ολοκλήρωση του δρόμου Λάρισας – Καρδίτσας, που έχουν ήδη ξεκινήσει, δεν αποκλείεται να καθυστερήσουν τόσο εξαιτίας των προβλεπόμενων γραφειοκρατικών διαδικασιών (σχεδιασμός, ένταξη, δημοπράτηση) όσο και τεχνικών δυσκολιών.
Εμείς, πάντως, θεωρούμε αναγκαία την επίσπευσή τους και πιέζουμε προς αυτήν την κατεύθυνση.
Θα μπορούσατε να κάνετε μια σύγκριση της Θεσσαλίας που παραλάβατε και της Θεσσαλίας που παραδίδετε; Ποια είναι η εικόνα που έχει ο περιφερειάρχης;
Παραλάβαμε μια Θεσσαλία χωρίς πυξίδα, με ημιτελή έργα, χωρίς οδικούς άξονες, χωρίς ηλεκτρικό σιδηρόδρομο, με κτηριακές ελλείψεις, με ένα Πανεπιστήμιο που προσπαθούσε να βρει τον βηματισμό του. Παρ’ όλο που η περίοδος πριν την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση ήταν περίοδος «παχιών αγελάδων», δηλαδή άφθονης χρηματοδότησης. Εμείς ανταποκριθήκαμε με επιτυχία στην πρόκληση να κάνουμε πολλά με λίγα και όχι λίγα με πολλά. Ολοκληρώσαμε 980 έργα στον τομέα των συγκοινωνιών, 125 έργα στον τομέα της εκπαίδευσης, 126 έργα στον αγροτικό τομέα, 108 έργα στον τομέα του τουρισμού και του πολιτισμού, 211 έργα στον τομέα του περιβάλλοντος, 112 έργα στον τομέα της ύδρευσης, 121 έργα στον τομέα της υγείας, της πρόνοιας και της κοινωνικής συνοχής, 62 έργα στον τομέα του αθλητισμού, συνολικού προϋπολογισμού 2,2 δις ευρώ.
Επίσης, έχουμε δρομολογήσει έργα στον τομέα του περιβάλλοντος – ενέργειας, εκπαίδευσης, επιχειρηματικότητας – έρευνας, μεταφορών, υγείας, πολιτισμού-τουρισμού, πρόνοιας, κοινωνικής συνοχής, απασχόλησης και τεχνικής βοήθειας με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση συνολικού ύψους 620 εκατομμυρίων ευρώ από το ΕΣΠΑ, το ΕΣΠΑ Θεσσαλίας και το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.
Για την Περιφέρειά μας ανοίγεται ένα μεγάλο παράθυρο ευκαιρίας μετά το 2019 όταν το εν εξελίξει ΕΣΠΑ θα εισέρχεται στην τελική ευθεία και θα ξεκινά το καινούργιο. Με βάση το -κατά κοινή ομολογία- πρωτόγνωρο έργο που έγινε αυτήν την 8ετία κι έχοντας μια σειρά νέων ώριμων πλέον έργων, θεωρούμε ότι μαζί με όλους τους Θεσσαλούς μπορούμε να ανταποκριθούμε σ’ αυτή τη μεγάλη πρόκληση:
-ολοκληρώνοντας τα εν εξελίξει έργα κατά τον πλέον πρόσφορο τρόπο,
-αξιοποιώντας πρόσθετους πόρους για πρόσθετα έργα από το αποθεματικό επίδοσης, τα χρήματα δηλαδή που δίνονται στις περιφέρειες με τη μεγαλύτερη απορροφητικότητα όπως είναι η Θεσσαλία,
-εξασφαλίζοντας χρηματοδότηση για να ξεκινήσουμε νέα έργα και δράσεις.
Σε όλη τη θητεία σας συνεργαστήκατε με κυβερνήσεις όλων των ιδεολογικών και πολιτικών αποχρώσεων. Ποια η στρατηγική που ακολουθήσατε και με ποιους είχατε πιο αρμονική συνεργασία;
Βάλαμε στο χρονοντούλαπο της ιστορίας τον πολιτικό πρωτογονισμό που είναι η σκοτεινή αρχέγονη πλευρά της άρνησης του άλλου. Εμείς λειτουργούμε με την αρχή της συλλογικής ηγεσίας, δη- λαδή εκείνοι που καλούνται να υλοποιήσουν καλούνται και να αποφασίσουν. Έτσι προχωρήσαμε και έτσι προχωράμε. Χωρίς μυστικά και διακρίσεις. Χωρίς ταμπέλες. Κάνουμε πολλή δουλειά, έχουμε λόγο κι όχι λόγια και σχέσεις συνεργασίας. Δεν δαιμονοποιούμε το χθες, προσπαθούμε να χτίσουμε το αύριο.
Αν ήσασταν επιχειρηματίας και θέλατε να επενδύσετε στη Θεσσαλία τι θα ζητούσατε από τον περιφερειάρχη;
Να αλλάξουμε χθες. Αυτό το δουλοκτητικό κράτος κυοφορεί την καταστροφή μας: Εκεί που απαγορεύει, εκεί και επιτρέπει. Εκεί που απειλεί, εκεί και προστατεύει. Εκεί που ζητάει αποφάσεις, εκεί και αδρανοποιεί. Εκεί που βιάζεται, εκεί και ανακόπτει, Εκεί που τιμωρεί, εκεί και αθωώνει.
Κατά κοινή ομολογία, η Θεσσαλία προβάλλει ελκυστική στους επενδυτές όχι μόνο λόγω των συγκριτικών πλεονεκτημάτων και της κεντροβαρούς θέσης της αλλά και λόγω του θετικού επενδυτικού κλίματος που έχουμε οικοδομήσει ως Περιφέρεια και του σεβασμού που δείχνουμε σε κάθε ανθρώπινη προσπάθεια. Θα πρότεινα, συνεπώς, να αναλάβουν οι Περιφέρειες ως αποκλειστική αρμοδιότητα τις επενδύσεις ώστε όταν ένας επενδυτής αναζητά μια λύση, αυτή να βρίσκεται εδώ και να μπορεί να υλοποιηθεί εδώ. Κατ’ αυτόν τον τρόπο θα γλιτώναμε χρόνο, χρήμα, διαδικασίες και θα συγχρονιζόμαστε με τα όσα ισχύουν στις ώριμες δημοκρατίες και τις οικονομικά προηγμένες χώρες του πλανήτη.
Ακόμη, θα ζητούσα να μπορεί να πάρει η Περιφέρεια, η τοπική αρχή το μέλλον στα χέρια της, νομοθετώντας για τις το- πικές κοινωνίες και τις τοπικές υποθέσεις. Η Περιφερειακή Διακυβέρνηση είναι ένας υγιής κρίκος στην παραγωγική αλυσίδα. Αυτό είναι άλλωστε η περιφερειακή διακυβέρνηση, το γεγονός ότι εξασφαλίζεις στον επενδυτή ένα σταθερό περιβάλλον, έναν συνομιλητή, συγκεντρωμένες υπηρεσίες και ξεκάθαρη νομοθεσία, αντί να τον παραπέμπεις ανάμεσα σε υπουργεία και υπηρεσίες. Μόνο τότε και μόνο έτσι θα επέλθει η μεγάλη αλλαγή στη χώρα. Προς όφελος της εθνικής οικονομίας και της κοινωνίας.
