Κάποτε, τα βιβλία ιστορίας θα καταγράψουν τούτη την εποχή. Θα γράψουν για τη Γάζα. Θα γράψουν για μια θάλασσα αίματος, για παιδιά χωρίς μέλλον, για οικογένειες διαλυμένες, για μια ανθρωπότητα που κοίταζε αλλού. Θα γράψουν, αλλά θα είναι πολύ αργά. Γιατί δεν υπάρχει ιστορική καταγραφή που να μπορεί να ξεπλύνει το αίμα από τα χέρια της σιωπής.
Η Γάζα δεν είναι απλώς μια γεωγραφική περιοχή. Είναι ένας τάφος εν εξελίξει. Ένας τόπος όπου το διεθνές δίκαιο κατέρρευσε μαζί με τα κτήρια. Όπου τα ανθρώπινα δικαιώματα έγιναν σκόνη και στάχτη μέσα στα χαλάσματα. Κι όμως, η διεθνής κοινότητα συνεχίζει να μιλά με όρους «ανησυχίας», «ισορροπίας», «δικαιώματος στην αυτοάμυνα». Όταν όμως η λέξη «αυτοάμυνα» χρησιμοποιείται για να δικαιολογήσει την ισοπέδωση ολόκληρων νοσοκομείων και την εξόντωση δεκάδων χιλιάδων αμάχων, τότε κάτι έχει σαπίσει στο θεμέλιο της παγκόσμιας συνείδησης.
Ο Νετανιάχου και η κυβέρνησή του έχουν επιλέξει μια στρατηγική τιμωρητικής εξόντωσης. Κάθε βόμβα στη Γάζα είναι ένα μήνυμα: δεν θα μείνει τίποτα όρθιο. Ούτε οι ζωές, ούτε οι ελπίδες. Και οι εικόνες που φτάνουν –όσες φτάνουν– είναι τόσο φρικιαστικές, που θα έπρεπε να προκαλούν παγκόσμια εξέγερση συνείδησης. Αντ’ αυτού, αντιμετωπίζονται με σιωπή, σχετική αδιαφορία ή διπλωματικά ευχολόγια. Η γενοκτονία δεν είναι απλώς ένα έγκλημα. Είναι η απόλυτη κατάρρευση της ηθικής. Και στη Γάζα, αυτό ακριβώς συμβαίνει. Ένα κράτος με απόλυτη στρατιωτική υπεροχή εξοντώνει έναν παγιδευμένο πληθυσμό.
Οι αριθμοί μιλούν μόνοι τους: δεκάδες χιλιάδες νεκροί, οι μισοί παιδιά. Πείνα, δίψα, αρρώστιες. Καταστροφή υποδομών. Εκατομμύρια εγκλωβισμένοι άνθρωποι. Και η Δύση; Κοιτάει. Η σιωπή δεν είναι ουδετερότητα. Η σιωπή είναι συνένοχη. Όταν οι ισχυροί του πλανήτη επιλέγουν να συνεχίσουν να εξοπλίζουν το Ισραήλ, όταν αποκλείουν λέξεις όπως «κατάπαυση του πυρός» από επίσημα ανακοινωθέντα, όταν τιμωρούν φωνές διαμαρτυρίας ως «αντισημιτικές», τότε συντηρούν τον κύκλο του αίματος.
Ο ΟΗΕ μοιάζει απονευρωμένος. Η Ε.Ε. μιλά με τη γλώσσα των ισορροπιών. Οι ΗΠΑ προσφέρουν διπλωματική και στρατιωτική κάλυψη. Και οι λαοί; Βγαίνουν στους δρόμους, αλλά οι κραυγές τους δεν φτάνουν ως τα αυτιά των ηγετών. Η εξουσία έχει επιλέξει πλευρά, και αυτή δεν είναι των παιδιών που θάβονται σε μαζικούς τάφους. Κάποτε, θα ερωτηθούμε: Τι κάναμε τότε; Όταν η γενοκτονία εξελισσόταν μπροστά στα μάτια μας, όταν τα social media έδειχναν σε πραγματικό χρόνο την εξόντωση ενός λαού, τι κάναμε; Θα πρέπει να απαντήσουμε. Και η απάντηση –αν συνεχιστεί αυτή η σιωπή– δεν θα είναι τίποτα λιγότερο από ντροπιαστική.
Η Ιστορία δεν ξεχνά τους δήμιους. Αλλά δεν ξεχνά ούτε αυτούς που σώπασαν. Ούτε εκείνους που δικαιολόγησαν, ούτε εκείνους που απέστρεψαν το βλέμμα. Η σιωπή μας θα καταγραφεί δίπλα στις πράξεις των δραστών. Και ίσως, πιο βαριά ακόμα, γιατί έγινε με πλήρη επίγνωση. Σήμερα είναι η Γάζα. Αύριο ποιος; Η λογική του «ανεκτού κόστους» στον αφανισμό αμάχων ανοίγει επικίνδυνα μονοπάτια. Αν επιτρέψουμε σε μια τέτοια φρίκη να περάσει χωρίς διεθνή καταδίκη, τότε καταλύεται κάθε έννοια δικαίου, κάθε ελπίδα για ειρήνη, κάθε βάση για έναν πολιτισμένο κόσμο. Δεν υπάρχει ουδέτερη θέση απέναντι στη γενοκτονία.
Όποιος σωπαίνει, συναινεί. Κι όποιος συναινεί, γίνεται κομμάτι της ντροπής. Η ανθρώπινη αξιοπρέπεια δεν μπορεί να είναι επιλεκτική. Δεν μπορεί να συγκινείται μόνο όταν συμφέρει πολιτικά ή γεωστρατηγικά. Ας το πούμε καθαρά: όποιος βλέπει τη Γάζα και δεν φωνάζει, όποιος μετρά τις ζωές με διπλά μέτρα και σταθμά, όποιος δικαιολογεί ή σιωπά, έχει ήδη πάρει θέση. Και αυτή η θέση θα μείνει καταγεγραμμένη στη συλλογική μνήμη της ανθρωπότητας ως ένα από τα μεγαλύτερα ηθικά ναυάγια της εποχής μας. Κάποτε, η σιωπή μας θα είναι η ντροπή της ανθρωπότητας. Κι ίσως τότε να είναι πια αργά για συγγνώμες.
