Οι 30άρηδες στην Ελλάδα: Δίχως στέγη, δίχως μέλλον

Οι νεότερες γενιές στη χώρα μας, ηλικίας 30-45 χρονών (γενιά Υ ή Millennals), αλλά και όσοι είναι 14-29 ετών (γενιά Ζ ή Zoomers) μεγαλώνουν μέσα σε μια καθημερινότητα εντελώς διαφορετική από αυτή που μεγάλωσαν οι προηγούμενες γενιές. Οι νέοι σήμερα φαίνεται να αφήνουν πίσω τους τις κοινωνικές αξίες των παλιότερων η απόκτηση απογόνων αναβάλλεται για ένα πιο μακρινό μέλλον, ενώ η ανασφάλεια κυριαρχεί με αποτέλεσμα να γίνεται όλο και πιο δύσκολο για τους νέους να ελπίζουν ότι το αύριο θα είναι καλύτερο.

Στεγαστικό: Μακρινό όνειρο η ιδιοκατοίκηση, εφιάλτης τα ενοίκια

Στη χώρα μας, τα τελευταία χρόνια, ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι νέες γενιές είναι η στέγαση. Στην ηλικία των 30 – 40 ετών οι γονείς μας είχαν σε πολλές περιπτώσεις καταφέρει να αγοράσουν μία κύρια κατοικία, οι περισσότεροι με στεγαστικά δάνεια, ενώ δεν ήταν λίγες όσες οικογένειες σκέφτονταν να αγοράσουν και ένα εξοχικό. Στις μέρες μας κάτι τέτοιο για τη συντριπτική πλειοψηφία των νέων ζευγαριών είναι ανέφικτο.

 

Η μετεωρική άνοδος των τιμών

Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας τα τελευταία χρόνια (2018 – 2024) η μέση τιμή των ακινήτων, ιδιαίτερα στα μεγάλα αστικά κέντρα, έχει αυξηθεί κατά 89% περίπου. Αυτή η κατακόρυφη αύξηση των τιμών, χωρίς αντίστοιχες αυξήσεις στους μισθούς έχει σαν αποτέλεσμα να έχει μειωθεί το ποσοστό ιδιοκατοίκησης στη χώρα μας στο 69% περίπου, ποσοστό που παράγοντες της αγοράς αναφέρουν ως ιστορικό χαμηλό. Να σημειωθεί ότι το 2005 το ποσοστό αυτό έφτανε το 84%, ενώ το 2015 κυμαινόταν στο 75%.

Στο παρελθόν η αγορά ενός ακινήτου συνδεόταν με τη βοήθεια από την οικογένεια. Πλέον αυτό δεν ισχύει καθώς τα οικογενειακά αποθέματα χρημάτων έχουν μειωθεί και επίσης έχουν κατασχεθεί οικογενειακά ακίνητα λόγω των δανείων. Από την άλλη πλευρά, οι νέοι έχουν φύγει στο εξωτερικό, όπου η ενοικίαση είναι κάτι πολύ σύνηθες, ενώ αρκετοί είναι αυτοί που προτιμούν να νοικιάσουν ένα ακίνητο με παροχές παρά να αγοράσουν κάτι παλιό.

Δημογραφικό: Παιδιά ή επιβίωση;

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία από τη δεκαετία του ‘80, η γονιμότητα στην Ελλάδα είναι σταθερά στα χαμηλότερα επίπεδα παγκοσμίως. Πολλοί ειδικοί σημειώνουν ότι ναι μεν η οικονομική κρίση και η στροφή των νέων στη μετανάστευση (brain drain) έχουν παίξει σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη του δημογραφικού, αλλά οι βασικές αιτίες που διαμορφώνουν τη νέα πραγματικότητα είναι οι νέες κοινωνικές αξίες και οι διαφορετικές προτεραιότητες που βάζουν οι νέες γενιές. Για παράδειγμα, η Μαρία και ο Γιώργος μας λένε ότι «έχουμε σκεφτεί να κάνουμε παιδιά, περιμένουμε την κατάλληλη στιγμή. Θα προτιμούσαμε αυτό να γίνει αν μετακομίσουμε κάπου έξω από την Αθήνα που θα μας προσέφερε πιο ήρεμη καθημερινότητα».

Μια γενιά δίχως ανοικτό ορίζοντα

Στην ερώτηση ποια άλλα μεγάλα προβλήματα αντιμετωπίζουν η Μαρία επισημαίνει «το οικονομικό  μετά, την έλλειψη  συντροφικότητας, αλλά και τις πολλές ψυχολογικές  διαταραχές για τις οποίες παραπονούνται πολλοί φίλοι μου». Ο Γιώργος λέει ότι «το μεγαλύτερο πρόβλημα της γενιάς μου είναι το συντηρητικό  πρότυπο  ζωής (δυσκολία αλλαγής) που τα καθορίζει όλα με συγκεκριμένο τρόπο και ο υπερκαταναλωτισμός». Ο Αλέξανδρος και η Αναστασία λένε ότι «υπάρχει μεγάλη δυσκολία στην καθημερινότητα και αβεβαιότητα. Στο παρελθόν η εργασία αμειβόταν και είχε περισσότερα προνόμια και σταθερότητα. Σήμερα κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει. Επίσης υπάρχει μια βαθιά κρίση στις ανθρώπινες σχέσεις».

Όταν τους ρωτάμε αν έχουν σκεφτεί να μεταναστεύσουν, η Μαρία λέει ότι «έχει περάσει από το μυαλό μου, δεν θεωρώ ότι υπάρχει αυτή η ανάγκη διότι με το επάγγελμα που έχω επιλέξει έχω πάντα απορρόφηση, αλλά θα το έκανα για εμπειρία». Ο Γιώργος αναφέρει ότι «ναι, έχω σκεφτεί να μεταναστεύσω σε διαφορετικές χώρες, όχι απαραίτητα για καλύτερη ζωή, αλλά για την εμπειρία ενός διαφορετικού περιβάλλοντος».

Από την πλευρά τους η Αναστασία και ο Αλέξανδρος λένε ότι δεν το έχουν σκεφτεί. «Ο λόγος και για τους δύο μας είναι οι οικογένειές μας. Δεν θέλουμε να χωριστούμε από αυτούς. Είναι σημαντικό κομμάτι για εμάς να μοιραζόμαστε την ζωή μαζί τους». Από την πλευρά του ο Γιάννης λέει ότι το σκέφτεται συνέχεια και δεν αποκλείεται να το αποφασίσει στο άμεσο μέλλον. «Ναι θα ήθελα να ζήσω σε μια άλλη χώρα. Η κατάσταση στην Ελλάδα έχει γίνει σχεδόν αφόρητη. Έχεις την εντύπωση ότι ζεις σε μια χώρα όπου σαν πολίτης έχεις μόνο υποχρεώσεις και σχεδόν καθόλου δικαιώματα. Επειδή έχω αντιμετωπίσει στο παρελθόν προβλήματα υγείας, εκείνο που με τρομάζει περισσότερο είναι η κατάσταση της δημόσιας υγείας στην Ελλάδα».

tovima.gr