«3η Μαΐου 1808»
εξαιρετικός πίνακας του Φρανθίσκο Γκόγια.
Οι αγωνιστές είναι χαρακτηριστικά ανθρώπινοι στον πίνακα.
Ο άνθρωπος με το λευκό πουκάμισο με υψωμένα ψηλά τα χέρια με βλέμμα που αντικρίζει τον θάνατο με μάτια ολόγιομα από φόβο και απορία.
Ο άντρας με το καπέλο δίπλα του κοιτάζει τους στρατιώτες κατάματα με την αγωνία του θανάτου στο πρόσωπο του.
Δίπλα του ακριβώς, ένας άλλος σπαράσσει στην όψη του νεκρού συναγωνιστή τους.
Οι άντρες πίσω κλείνουν σφιχτά τα μάτια, τ’ αυτιά τους – τρέμουν το αναπόφευκτο, μα δεν υποχωρούν. ΕΙΝΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΚΑΙ ΦΟΒΟΥΝΤΑΙ.
Και οι εκτελεστές; Οι στρατιώτες; Στέκονται στη σειρά.
Πάντα στη σειρά, σε κάποια σειρά. Δίχως ατομικά χαρακτηριστικά.
Δίχως προσωπικότητα.
Ανώνυμοι.
Ίδιοι.
ΑΠΑΝΘΡΩΠΟΙ
Άβουλα πιόνια, υποχείρια της (κάθε) δύναμης που τους ελέγχει.
(Οι ισπανοί εξεγερμένοι απέναντι στους γάλλους εισβολείς του Ναπολέοντα είναι παρατεταγμένοι στη σειρά, αντικρίζοντας με θάρρος και απελπισία το στρατιωτικό απόσπασμα, πριν την εκτέλεσή τους).
