Χάθηκε η Αντιόχεια και μαζί της ένας πολιτισμός
«Ξάπλωσαν όπου μπορούσαν: σε γωνίες δρόμων χωρίς φως, σε μικρά πάρκα με γρασίδι, δίπλα σε ένα δημοτικό σχολείο και σε μία βουνοπλαγιά, κάτω από μία από τις πρώτες χριστιανικές εκκλησίες του κόσμου». Με αυτόν τον τρόπο ξεκινά ρεπορτάζ των New York Times που αναφέρεται στην καταστροφή που προκάλεσε ο σεισμός στην Aντιόχεια . «Οι Τούρκοι λένε ότι ο σεισμός εξαφάνισε μία πόλη και έναν πολιτισμό», αναφέρει το δημοσίευμα.
Στην αρχαία πρωτεύουσα της επαρχίας Χατάι, που δέχθηκε το μεγαλύτερο πλήγμα από τον σεισμό από κάθε άλλη περιοχή, χιλιάδες κάτοικοι προσπαθούν να συμβιβαστούν συναισθηματικά με τον σεισμό που ανέτρεψε συθέμελα τις ζωές τους, αφήνοντας κόσμο χωρίς στέγη, υλικά αγαθά, αναμνήσεις ή ακόμη και μέλλον στην περιοχή.
Πολλοί παλεύουν απλά να επιβιώσουν τη νύχτα. Τα αυτοκίνητα είναι πολύ κρύα τη νύχτα και τα περισσότερα δεν είναι αρκετά μεγάλα για να χωρέσουν μια ολόκληρη οικογένεια. Ωστόσο ακόμη και το αυτοκίνητο είναι πιο ζεστό από το αντίσκηνο. Πιο άτυχοι ήταν όσοι διαθέτουν μόνο έναν μουσαμά για να αντιμετωπίσουν το ψύχος. Όσα ξύλα και σκουπίδια να κάψουν, το κρύο παραμένει αφόρητο.
Οι κάτοικοι της πόλης που κάποτε ήταν η Αντιόχεια κοιμήθηκαν την Πέμπτη στους δρόμους για τέτρτη νύχτα. Πολλοί είχαν χάσει τα σπίτια τους από τον σεισμό, ενώ άλλοι φοβούνταν ότι τα εναπομείναντα κτίρια θα έπεφταν σε ενδεχόμενο μετασεισμό. Ο φόβος τους ήταν τέτοιος, που απέφευγαν ακόμη και να χρησιμοποιήσουν τις λίγες λειτουργικές τουαλέτες που είχαν απομείνει στα διαμερίσματά τους. «Θα πεθάνουμε στις καρέκλες μας, ενώ περιμένουμε τις σκηνές εκστρατείας», λέει η 70χρονη Σαμπριγέ Καραογλάν, ενώ κάθεται σε κάθισμα κατασκήνωσης τυλιγμένη με λεπτή κουβέρτα.
Θεμελιώθηκε το 300 π.Χ.
Η Αντιόχεια, που θεμελιώθηκε το 300 π.Χ. από στρατηγό του Μεγάλου Αλεξάνδρου, έχει καταστραφεί και ανοικοδομηθεί πολλές φορές. Έλληνες, Ρωμαίοι και Βυζαντινοί την αποκαλούσαν με το ελληνιστικό της όνομα, Αντιόχεια, ενώ στην ακμή της υπήρξε η τρίτη μεγαλύτερη πόλη της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Σημάδια της ελληνιστικής, ρωμαϊκής και πρωτοχριστιανικής της ιστορίας βρίσκονται παντού.
Η ιστορική αναδρομή δεν προσφέρει, όμως, ανακούφιση στους κατοίκους. «Η Αντιόχεια δεν υπάρχει πια. Έχασα φίλους, το εστιατόριο που τρώγαμε. Έχασα όλες τις αναμνήσεις μου. Δεν έχω πια λόγο να ζω στην επαρχία Χατάι. Δεν υπάρχει πια τίποτα εδώ», λέει ο 41χρονος Καζίμ Κουσεϊρί.
Το ιστορικό κέντρο της πόλης, όπου ισλαμικά τεμένη, χριστιανικοί ναοί, κρύπτες Αλεβιτών και η εβραϊκή συναγωγή βρίσκονταν σε αγαστή γειτνίαση, έχει καταστραφεί ολοσχερώς. «Είναι οδυνηρό να βλέπω την οδό Ανεξαρτησίας γεμάτη ερείπια. Ήταν τέλειο μέρος. Θα προτιμούσα αυτό να είχε συμβεί στη δική μου πόλη», λέει ο 34χρονος Κούρδος κτηνοτρόφος Αχμέτ Γιουνές από τη Σανλιούρφα, ο οποίος επισκεπτόταν την Αντιόχεια για τη ζωοπανήγυρη.
Σημαντικότερο πρόβλημα απ’ όλα το κρύο
Καταστήματα και εστιατόρια είναι κλειστά. Τα μόνα τρόφιμα για τους κατοίκους προέρχονται από φορτία ανθρωπιστικής βοήθειας. Συνήθως τα τρόφιμα είναι συνήθως φακές με σκέτα μακαρόνια, τόνος σε κονσέρβα και φρυγανιές.
Σημαντικό πρόβλημα είναι η επικοινωνία με συγγενείς και φίλους, εξαιτίας των προβλημάτων στην τηλεφωνική κάλυψη και της έλλειψης ηλεκτρικού ρεύματος. Δεκάδες κάτοικοι συνωστίζονται γύρω από φορτηγά της εταιρείας ηλεκτρικού, προκειμένου να φορτίσουν τα κινητά τους από τις γεννήτριες των οχημάτων.
Όμως το πλέον σημαντικό πρόβλημα είναι το κρύο. Κάτοικοι συνεχίζουν να κοιμούνται στα πάρκα καίγοντας ό,τι βρουν για να ζεσταθούν, παρότι οι ανθρωπιστικές οργανώσεις έχουν μοιράσει κουβέρτες και ζεστά ρούχα. Φορτηγά και εθελοντές προμηθεύουν τους πολίτες με ζεστό τσάι και σούπες, ενώ ο ήλιος προσέφερε μια κάποια ανακούφιση. Αφού πέσει η νύχτα ο αγώνας για ζέστη αρχίζει από την αρχή.
Πριν από λίγες ημέρες, οι κάτοικοι της Αντιόχειας ουδέποτε θα είχαν φανταστεί ότι η πόλη τους θα θύμιζε ερειπωμένο νεκροταφείο. «Η επαρχία Χατάι τελείωσε», λέει ο 55χρονος Ιμπραήμ Καγιά, ο οποίος αναζήτησε καταφύγιο με συγγενείς του στη λαχαναγορά της Αντιόχειας. Τα μόνα που κατάφεραν να σώσουν από το ερειπωμένο σπίτι τους ήταν μία σακούλα με γλυκά μπουρεκάκια. Όταν, όμως, κάποιος ξένος μπει στη σκηνή τους, οι συγγενείς του Καγιά δεν πρόκειται να τον αφήσουν νηστικό, προσφέροντάς του τσάι και όσο από το μπουρέκι τους απέμεινε.
protothema
