Γράφει ο Δημήτρης Παπαθανασίου, Δικηγόρος, μέλος της Κ.Ε. του ΜέΡΑ25.
Βρίσκομαι σε δύσκολη θέση όταν καλούμαι να επιχειρηματολογήσω ότι αυτό που όλοι μας διαβάζουμε στο Σύνταγμα και όλοι μας καταλαβαίνουμε, χωρίς να χρειάζεται να είμαστε ειδικοί, χωρίς να χρειάζεται να είμαστε νομικοί, σημαίνει αυτό … που διαβάζουμε. Στην Ελλάδα όμως του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι πολύ δύσκολο να αποδείξει κάποιος ότι «δεν είναι ελέφαντας».
Ανακαλύπτοντας λοιπόν το βασικό πυρήνα του άρθρου 16 του καταστατικού χάρτη της χώρας θα διαπιστώσουμε ότι σε αυτό εμπεριέχονται εδώ και μισό αιώνα μεταξύ άλλων οι εξής ευδιάκριτες προβλέψεις:
«H ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση. Τα ιδρύματα αυτά τελούν υπό την εποπτεία του Κράτους, έχουν δικαίωμα να ενισχύονται οικονομικά από αυτό και λειτουργούν σύμφωνα με τους νόμους που αφορούν τους οργανισμούς τους. Συγχώνευση ή κατάτμηση ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων μπορεί να γίνει και κατά παρέκκλιση από κάθε αντίθετη διάταξη, όπως νόμος ορίζει….. Οι καθηγητές των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων είναι δημόσιοι λειτουργοί. Το υπόλοιπο διδακτικό προσωπικό τους επιτελεί επίσης δημόσιο λειτούργημα, με τις προϋποθέσεις που νόμος ορίζει….H σύσταση ανώτατων σχολών από ιδιώτες απαγορεύεται.»
Από την ανάγνωση και μόνο του άρθρου προκύπτει με σαφήνεια ότι το Πανεπιστήμιο δεν είναι επιχείρηση, η πανεπιστημιακή εκπαίδευση δεν είναι εμπόρευμα, ο φοιτητής δεν είναι πελάτης, ο καθηγητής δεν είναι εργαζόμενος, αλλά λειτουργός και δεν παραχωρείται στο διευθυντικό δικαίωμα κανενός εργοδότη. Και κυρίως δεν είναι κρατικές υπηρεσίες που παρέχουν τα Πανεπιστήμια, είναι δημόσιες υπηρεσίες.
Δεν υπάρχουν κρατικά Πανεπιστήμια, υπάρχουν Δημόσια πανεπιστήμια.
Και εξ αντιδιαστολής δεν υπάρχουν μη κρατικά Πανεπιστήμια, υπάρχουν ιδιωτικά πανεπιστήμια.
Παρ `όλα αυτά τους τελευταίους μήνες έχουμε δει στον δημόσιο διάλογο μια επιχειρηματολογία η οποία εμπλέκει το Ενωσιακό Δίκαιο που ήρθε στην επικαιρότητα με τη λεγόμενη γνωμοδότηση Βενιζέλου–Σκουρή , στην οποία επιχειρεί η κυβέρνηση να βασίσει τη νομική της επιχειρηματολογία για το συνταγματικά επιτρεπτό της ίδρυσης ιδιωτικών πανεπιστημιακών σχολών, σύμφωνα με την οποία :
«Η γενική απαγόρευση ίδρυσης μη κρατικών ΑΕΙ που εισάγει το άρθρο 16 του ελληνικού Συντάγματος συνιστά σοβαρό περιορισμό της ελευθερίας εγκατάστασης και της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών, όπως αυτές κατοχυρώνονται στα άρθρα 49 επ. της Συνθήκης για τη λειτουργία της ΕΕ, ενώ την ίδια στιγμή παραβιάζει την ελευθερία ίδρυσης εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, την επιχειρηματική ελευθερία και την ακαδημαϊκή ελευθερία», επιχειρηματολογία που δέχεται πως «η ερμηνεία του άρθρου 16 όπως και του Συντάγματος συνολικά, δεν μπορεί να είναι ούτε γραμματική ούτε «οριτζιναλιστική», προσκολλημένη στην αρχική βούληση του συντακτικού νομοθέτη και στην πρόσληψη της γραμματικής της διατύπωσης σύμφωνα με τα δεδομένα της εποχής κατά την οποία θεσπίστηκε η εν λόγω διάταξη, (από τη Ν.Δ. του Κων/νου Καραμανλή θα επισημάνω εγώ), και ότι το Σύνταγμα δεν μπορεί να είναι ένα απολιθωμένο σύνολο διατάξεων που ερμηνεύονται στατικά μέσα στο χρόνο».
Με απλά λόγια δηλαδή η κυβέρνηση μας λέει ότι όλα αυτά που λέει το Άρθρο 16 ισχύουν, μόνο εφόσον συντρέχουν με το Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης , δηλαδή ότι μεταξύ περισσότερων ερμηνευτικών εκδοχών επιλέγω αυτή που εναρμονίζεται καλύτερα με το Ενωσιακό και Διεθνές Δίκαιο , έστω και αν αυτό σημαίνει ότι αυτό που «ερμηνεύω» τελικά φαλκιδεύεται και παρακάμπτεται!!!
Δηλαδή «ερμηνεύω» ένα θεσμικό πλαίσιο κανόνων δικαίου και εννόμων σχέσεων με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορώ να το ξεπεράσω, να το καταργήσω. Αυτό όμως δεν είναι «ερμηνεία», είναι παραχάραξη της νομιμότητας.
Ποτέ από καμία μεθοδολογία του δικαίου, μελέτη ή δικαστική απόφαση οποιουδήποτε δικαστηρίου, δεν υποστηρίχθηκε πως μια σύμφωνη με το δίκαιο της ΕΕ ερμηνεία μπορεί να επιτευχθεί contra legem, δηλαδή κόντρα στο νόμο και αντίθετα προς το γράμμα του ερμηνευόμενου κανόνα δικαίου.
Εξάλλου το Ενωσιακό Δίκαιο, η ελευθερία της εγκατάστασης, η ελεύθερη παροχή υπηρεσιών υπάρχουν, έχουν κυρωθεί, εδώ και δεκαετίες. Αν λοιπόν, πράγματι το Ενωσιακό Δίκαιο επέτρεπε τη λειτουργία ιδιωτικών επιχειρήσεων πανεπιστημιακής εκπαίδευσης «από πάντα», πώς γίνεται και το ανακαλύψαμε τώρα, μόλις πριν λίγους μήνες;;;
Τότε δηλαδή που στο μυαλό του Κυριάκου Μητσοτάκη φώλιασε η ιδέα της ίδρυσης μη πανεπιστημιακών σχολών, ακόμα και χωρίς να τροποποιήσει πριν το επιχειρήσει αυτό, τη θεμελιώδη διάταξη του άρθρου 16, επειδή δεν μπορεί να το πετύχει μέσα από πολιτικές διακομματικές ισορροπίες ή επειδή δεν επιθυμεί να καθυστερήσει να εκτελέσει τις εντολές που δέχεται από τους ολιγάρχες – εντολείς του;
Αυτό σημαίνει ότι όσοι, όπως τώρα η κυβέρνηση του Μητσοτάκη, από το 1990 και μετά, έχουν υποβάλει αιτήματα-προτάσεις αναθεώρησης του άρθρου 16 σε όλες αναθεωρήσεις που έχουν γίνει, το 2001, το 2008, το 2019, σε όλες τις προτάσεις που έχουν γίνει, προκειμένου να επιτραπεί η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων, ήταν τόσο κακοί νομικοί και τόσο κακοί πολιτικοί που δεν είχαν πάρει χαμπάρι αυτό που μόνο ο σημερινός πρωθυπουργός και οι Πιερακάκηδες του Υπουργείου Παιδείας «ανακάλυψαν», ότι δήθεν η ίδρυση των ιδιωτικών πανεπιστημίων θα μπορούσε να επιτευχθεί χωρίς συνταγματικές αναθεωρήσεις, αλλά απλούστατα με «Ένα νόμο και ένα Άρθρο».
Είναι επίσης ξεκάθαρο από κάθε άποψη ότι τόσο το ζήτημα της πρόσβασης των σπουδαστών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση δεν μπορεί να ξεφύγει από το δημόσια ελεγχόμενο θεσμικό πλαίσιο που έχει θέσει το πιο αδιάβλητο σύστημα αξιολόγησης που υπήρξε στη νεότερη ιστορία της χώρας, όπως είναι οι πανελλήνιες εξετάσεις εισαγωγής. Διαφορετικά θα οδηγηθούμε σε ένα σύστημα πλήρους απορρύθμισης του πανεπιστημιακού τοπίου, όπου ο οποιος δήποτε θα πουλάει στον οποιοδήποτε υπηρεσίες πανεπιστημιακής εκπαίδευ σης και θα προσλαμβάνει οποιονδήποτε για να παρέχει υπηρεσίες πανεπιστη μιακής εκπαίδευσης, επιφέροντας πολλαπλή αντισυνταγματικότητα.
Αυτό που επιχειρεί η κυβέρνηση δεν είναι απλώς παράκαμψη, δεν είναι απλά μια παραβίαση της συνταγματικής έννομης τάξης. Είναι μια καραμπινάτη συνταγματική εκτροπή, που θα οδηγήσει στο «ότι όποιος πληρώνει παίρνει πτυχίο», με αποτέλεσμα να αδικηθούν όλα εκείνα τα παιδιά τα οποία με κόπο, με ταλαιπωρία, με αξιοκρατία, με έξοδα και με επιμέλεια μέσα στις Πανελλήνιες εξετάσεις, έκαναν την προσπάθεια να περάσουν στο Πανεπιστήμιο.
Θα επιφέρει την αξιοποίηση και την ανάδειξη όχι των ταλαντούχων και επιμελών παιδιών, που ακόμα και οι συγγραφείς του άρθρου 16 , συντηρητικοί πολιτικοί, όπως ο Ακαδημαϊκός και μετέπειτα ΠτΔ Κων/νος Τσάτσος και ο Ευρωπαϊστής Πρωθυπουργός Κων/νος Καραμανλής θέλησαν να επιβραβεύ σουν και να διαφυλάξουν από την κοινωνική ανισότητα, αλλά των παιδιών των πλουσίων οικογενειών βαθαίνοντας έτσι το χάσμα και εντατικοποιώντας την αδικία στην ελληνική κοινωνία των αλλεπάλληλων κρίσεων.
Έχει εκδικαστεί ήδη (C 66/18-2020) από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) που διαπίστωσε ότι η Ουγγαρία παραβίαζε το ευρωπαϊκό δίκαιο με αντίστοιχους όρους που ζητούν οι αριστεροί στην Ελλάδα.
Ας καταφύγουν μετά την ψήφιση του νόμου στο ΣτΕ και μετά στο ΔΕΕ, αφού ονειρεύονται την Ουγγαρία του Βίκτορ Όρμπαν …
Το Σύνταγμα της Ουγγαρίας δεν περιλαμβάνει καμία παρόμοια συνταγματική τάξη με το άρθρο 16 του δικού μας Συντάγματος. Δεν είναι όλες οι συνταγματικές τάξεις και οι καταστατικές αρχές κάθε κράτους-μέλους της Ε.Ε., ίδιες. Μην τα ισοπεδώνουμε όλα μόνο και μόνο για την κερδοφορία των “ημετέρων” ολιγαρχών.
Με την απόφασή του ΔΕΕ έκρινε ακριβώς ότι το αντίστοιχο επίχειρημα της Ουγγαρίας οτι τριτοβάθμια εκπαίδευση αποτελεί αποκλειστικό προνόμιο των κρατών μελών δεν έγινε δεκτή. Για την υπεροχή του Ευρ. Δικαίου επί του Εθνικού, έχει αποφασίσει και το ΣτΕ και το ΔΕΕ και αν χρειαστεί θα αποφασίσει και για την Ελλάδα.
Όσο για την κερδοφορία σε Μη Κερδοσκοπικά δεν έχει νόημα , αλλά το κέρδος πχ στα Κολλέγια είναι νόμιμο στον καπιταλισμό. Δεν γίνεται να είσαι εντός ΕΕ ala carte, βλέπε 2015…
Ο καταστατικός χάρτης κάθε χώρας μέλους της Ε.Ε. υπερισχύει του Ενωσιακού Δικαίου. Ο απλός τυπικός νόμος μπορεί να κάμπτεται έναντι αυτού , αλλά όχι το Σύνταγμα. ΚΑΝΈΝΑ πρόστιμο δεν έχει επιβληθεί μέχρι σήμερα στην Ελλάδα από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για την μη ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημιακών σχολών. Τέλος τα κολέγια που λειτουργούν μέχρι σήμερα στη χώρα μας ,και καλώς λειτουργούν γιατί δεν διαθέτουν πανεπιστημιακό χαρακτήρα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αλλά αποτελούν απλά εκπαιδευτήρια, δεν χορηγούν πτυχία ισότιμης πανεπιστημιακής αξίας όπως θα κάνουν τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, εξισώνοντας τα πτυχία που θα παρέχουν στους φραγκάτους φοιτητές/πελάτες τους με αυτά των δημοσιών ΑΕΙ.
Μέχρι BREXIT έφτασε το ΗΒ για να ξεφύγει από το ΔΕΕ…
Τα ξαναλέμε με την εκδίκαση της προσφυγής στο ΣτΕ και ερώτημα στο ΔΕΕ…
Αφού δεν καταλαβαίνεις τι διαβάζεις γιατί μας πετάς αποφάσεις χωρίς να ξέρεις που αναφέρονται;
Γιατί αυτό δεν γινόταν μέχρι τώρα? πήγαινε ένας γκ@φ@λος στην Βουλγαρία η Ρουμανία, αγόραζε ένα πτυχίο γιατρού και μετά ερχόταν στην Ελλάδα και το έπαιζε μεγάλο γιατρός, πολιτικός παράγοντας , διευθυντής, πρόεδρος , διοικητής κλπ.μόνο Πάπας δεν το έπαιζε.. έχουμε ζωντανά παραδείγματα στην πιάτσα..
Πρόεδρος καί διοικητής όχι ακόμη.
..ότι όποιος πληρώνει παίρνει πτυχίο..
Που ζει ο κύριος στον μεσαίωνα; Αυτό γίνεται και τώρα απλά χρειάζεται να μεταναστεύσουν τα παιδιά για να το κάνουν. Ας πληρώνουν στην Ελλάδα τουλάχιστον, έχουμε χάσει τόσο συνάλλαγμα 40 χρόνια τώρα που φεύγαν όλοι έξω..
Να μεταναστεύσουν αλλιώς να ξαναδώσουν εξετάσεις όπως κάνουν τα υπόλοιπα παιδιά. Αυτό με το συνάλλαγμα μην το ξαναλέτε έχει κουράσει.
Ο μεσαίωνας θα καταφθάσει όταν θα παραμείνουν μόνο τα ιδιωτικά πανεπιστήμια και τα δημόσια θα εξαφανιστούν και θα ξεπουλιέστε σε ότι έχετε και δεν έχετε ,ώστε να μπορέσουν τα παιδιά σας να αποκτήσουν ένα δίπλωμα για να μπορέσουν να επιβιώσουν στην εργασιακή “ζούγκλα” που σας ετοιμάζει ο Μητσοτάκης και οι νεοφιλελέδες του. Ο “εθνάρχης” Καραμανλής ήταν οπαδός του μεσαίωνα όταν θέσπιζε το άρθρο 16 στο Σύνταγμα του 1975 ;;;
Καλέ ALTER EGO, ποιος ήταν ο ”εθνάρχης” Καραμανλής; Ο δις πρωθυπουργός μας δεν τον ανέφερε ποτέ, ούτε η ”σφιχτή” κλίκα των ακροδεξιών γύρω του. Στο τέλος, θα πιστέψουμε ότι η ΝΔ είναι κόμμα των Μητσοτάκηδων*…
* Θα αναλάβει το έργο ο Άδωνις με τον Άρη (όχι αυτόν με το μούσι και την πιστόλα, που βλέπετε στις ασπρόμαυρες φωτογραφίες).
Οπότε ο υπό διαβούλευση νόμος θα κριθεί αντισυνταγματικός από τα ελληνικά δικαστήρια. Ο συγγραφέας του άρθρου τολμά μια πρόβλεψη?!
Σου έχω νέα.
Με την απόφαση 922/2023 το ΣτΕ αποφάνθηκε κατά λέξη ότι η «ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται στην Ελλάδα αποκλειστικώς από Ιδρύματα που αποτελούν Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, πλήρως αυτοδιοικούμενα και άρα απαγορεύεται απολύτως η σύσταση σχολών ανώτατης εκπαίδευσης από ιδιώτες, ασχέτως του προορισμού ή του χαρακτήρα των σχολών αυτών».
Τα «πτυχιοπωλεία» δεν θα περάσουν.
Μίλησε και ο ανώνυμος ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΛΟΓΟΣ …
Θα κριθεί αντισυνταγματικός ο σχετικός νόμος που θα ψηφισθεί. Το προβλέπω, το εκτιμώ και το ελπίζω.
Ξέρουμε Ελληνικά και δεν περιμένουμε τους συνταγματολόγους να ερμηνεύσουν διατάξεις που ΔΕΝ επιδέχονται άλλη ερμηνεία.
Στη χώρα κάνει ακόμα κουμάντο ο λαός (θεωρητικά τουλάχιστόν).
Αν ήταν έτσι οι διατάξεις, δε θα υπήρχαν νομικοί και δικαστήρια…
Το κείμενο αιτιολόγησης από τους νομικούς του Υπουργείου Παιδείας , περί της Συνταγματικότητας ίδρυσης των Μη Κρατικών Πανεπιστημίων, για το νομοσχέδιο το διάβασες?
Η συνέχεια στο ΣτΕ και στο ΔΕΕ…
Βίκτορ Όρμπαν ή ΔΕΕ ή ΔΙΚΗΓΟΡΟΙ και ποιός ξέρει πόσα ονόματα θα βρεις ακόμα το ΣΤΕ αποφασίζει πάνω σ’ αυτά που ισχύουν. Σου έστειλα ΤΡΕΙΣ αποφάσεις που λένε αυτό που λέω και πιο πριν ότι τα ξέρουμε τα ΕΛΛΗΝΙΚΆ.
Όσο για το ΔΕΕ μην βιάζεσαι γιατί σχετική απόφαση (η περίπτωση της Ουγγαρίας είναι άσχετη με την Ελληνική) δεν έχει ποτέ ξαναβγάλει και δεν είναι σιγουρο κατά πόσο είναι αρμόδιο για να αποφασίσει.
Αυτό με την Βουλγαρία,την Ρουμανία και την Τσεχία παράγινε..Παιδιά που παίζουν στις πανελλήνιες ΠΡΟΠΟ και κάνουν στην λέξη πατάτα 3 ορθογραφικά λάθη και μετά έρχονται να μπουν στην ίδια λίστα αναμονής με τους άριστους των αρίστων, κάποτε πρέπει να τελειώσει.. πτυχία που τα έχουν πάρει με λουκάνικα,με τσιγάρα malboro , αγνό παρθένο ελαιόλαδο και κατσικίσιο Γαρδικιώτικο τυρί δεν πρέπει να έχουν καμμία ισχύ.Και μάλιστα επειδή ποτέ δεν διάβασαν και όλη την ημέρα είναι στην πιάτσα ,έχουν καλύτερες δημόσιες σχέσεις από αυτούς, που όλη ημέρα είναι με ένα βιβλίο στο χέρι και κατορθώνουν να διεκδικούν θέσεις εξουσίας και να γίνονται πρόεδροι, δήμαρχοι,διοικητές, βουλευτές κλπ .Η κοινωνία αυτούς πρέπει να τους βάλει στο περιθώριο,για να υπάρξει κάποτε η δικαίωση για τους άξιους και ικανούς.Αν θέλουμε να βγάζουμε άξιους επιστήμονες ,πρέπει να πούμε ΟΧΙ στα ιδιωτικά πανεπιστήμια με πληρωμένα πτυχία, αλλά και ΟΧΙ στα πληρωμένα πτυχία του εξωτερικού..
Πως θα σταματήσεις τους πτυχιούχους ξένων πανεπιστημίων, εντός ΕΕ?