Στον Τύρναβο λατρεύουν τους φαλλούς

Δεν υπάρχει πιο γκροτέσκ έθιμο Καθαρής Δευτέρας από αυτό που συμβαίνει κάθε χρόνο στον Τύρναβο της Λάρισας, μία μικρή πόλη στον Θεσσαλικό κάμπο. Για μία ολόκληρη μέρα, οι δρόμοι και οι πλατείες, τα καφενεία και τα σπίτια, γεμίζουν με χιλιάδες ομοιώματα φαλλών. Τα οποία περιφέρονται από γυναίκες και άντρες, υψώνονται στον ουρανό, χορεύονται σε κύκλο, φιλιούνται.

Το έθιμο ονομάζεται «Μπουρανί», καθώς έτσι λέγεται η χορτόσουπα που βράζεται σε ένα μεγάλο καζάνι στον μέσον της πλατείας. Οι χωριανοί και οι επισκέπτες που φθάνουν στον Τύρναβο με πούλμαν από τα κοντινά χωριά, πίνουν και τραγουδούν μεθυστικά στιχάκια με βωμολοχίες.

Το έθιμο καθιερώθηκε την περίοδο της Τουρκοκρατίας και άγνωστο γιατί κορυφώθηκε στον θεσσαλικό κάμπο και τον Τύρναβο. Μία εξήγηση ήταν ότι το γλέντι στηνόταν αβίαστα εκεί λόγω της παραγωγής του περίφημου τσίπουρου στα αμπέλια της περιοχής. Στο μεταξύ, η κοινωνική δομή είχε αντιστραφεί κι έτσι στα συντηρητικά αγροτικά χωριά του κάμπου οι γυναίκες δεν έβγαιναν από το σπίτι την Καθαρή Δευτέρα. Παρ’ όλα αυτά, το έθιμο αναβίωνε σταθερά την τελευταία μέρα της Αποκριάς, 40 μέρες πριν το χριστιανικό Πάσχα. Οι αθυρόστομοι διονυσιασμένοι ανηφόριζαν το πρωί ως το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία και στη συνέχεια έστηναν γλεντοκόπι με τσίπουρο, ζουρνάδες και νταούλια. Γυναίκες άρχισαν να συμμετέχουν στο «Μπουρανί» μόνο μετά τη δεκαετία του ’70.Ίσως μέχρι τότε το έθιμο να είχε έναν βαθιά λαϊκό χαρακτήρα μέθεξης και γιορτής της φύσης. Τα τελευταία χρόνια η κατάσταση θυμίζει περισσότερο χοντροκομμένο αστείο σεξουαλικής απελευθέρωσης. Υπάρχουν κυνηγητά με ομοιώματα πεών στα χέρια, πέη από ξύλο, φθαρμένο χαρτί, πήλινα πέη, μέχρι και σουσαμένια ψωμιά σε σχήμα φαλλού. Ανδρικά μόρια παντού, στα τραπέζια δίπλα στα πακέτα Marlboro, τα κινητά και τα σουβλάκια, σε σχήμα γλειφιτζουριού και σκουλαρικιού. Κάποια είναι στημένα στα σταυροδρόμια ως ανδριάντες, άλλα κολλημένα στο μέτωπο ή χάσκουν από ανοιγμένα φερμουάρ παντελονιού, κι επίσης υπάρχουν γιγάντιοι φαλλοί πάνω σε αγροτικές πλατφόρμες σε ένα αλλόκοτο πανηγύρι του κάμπου, χωρίς αρχή και τέλος. Ο κόσμος που συμμετέχει το γλεντάει με τη ψυχή του. Εντέλει, μόνο αν εντρυφήσεις με τυρναβίτικο τσίπουρο και βρωμόλογα, τότε το «Μπουρανί» είναι μια λαϊκή γιορτή που έχει κορύφωση και κάθαρση και όχι ένα προγραμματισμένο γκανγκ στο μέσον της κατακερματισμένης ελληνικής επαρχίας. Για μία μέρα. Από σήμερα, νηστεία και προσευχή.