Σουηδία: «Άρωμα» νεοναζιστικής ακροδεξιάς στις εκλογές

«Άνεμος» ξενοφοβίας πνέει στην Σουηδία, όπου η αντιμεταναστευτική άκρα δεξιά αναμένεται να ενισχύσει την δύναμή της κατά τις εκλογές της 9ης Σεπτεμβρίου, εις βάρος των παραδοσιακών πολιτικών κομμάτων που απειλούνται από ψήφο μομφής.

Οι σοσιαλδημοκράτες θα παραμείνουν όπως φαίνεται η πρώτη πολιτική δύναμη στην χώρα, αν το κόκκινο-πράσινο μπλοκ των πρώην κομμουνιστών και των οικολόγων ξεπεράσει σε ψήφους την Συμμαχία της Δεξιάς.

Ομως το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, κυρίαρχη δύναμη στην σουηδική πολιτική ζωή, μπορεί να καταγράψει το χειρότερο εκλογικό σκορ του εδώ και έναν αιώνα, παραμένοντας μπροστά από τους Μετριοπαθείς (συντηρητικοί) ή τους Δημοκράτες της Σουηδίας (SD), το αντιμεταναστευτικό κόμμα της χώρας.

Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση του ινστιτούτου Skop, οι σοσιαλδημοκράτες βρίσκονται στο 23,8%, μπροστά από το SD (20%) και τους συντηρητικούς (17%). Άλλες δημοσκοπήσεις φέρνουν το SD στην τρίτη θέση.

Η σουηδική αριστερά συνολικά βρίσκεται στο 40,6% και ξεπερνά την δεξιά κατά 4 ποσοστιαίες μονάδες.

Τι συνέβη στο λουθηρανικό βασίλειο της ισότητας και της συναίνεσης ώστε ένα κόμμα με νεοναζιστικές ρίζες «να επιβάλλει την ημερήσια διάταξη», κατά την έκφραση του πολιτικού επιστήμονα Ulf Bjereld.

Η Σουηδία του 2018 εξακολουθεί να προσφέρει τις παλιές ειδυλλιακές εικόνες, στερεότυπα της σουηδικής κουλτούρας και καθημερινής ζωής, με τους νεαρούς πατέρες που σπρώχνουν τα καροτσάκια των μωρών, τους ποδηλάτες και το δάσος των μπλε και κίτρινων σημαιών στα μπαλκόνια και στις βιτρίνες των καταστημάτων.

Μόνο οι αφίσες της προεκλογικής εκστρατείας υποδεικνύουν κάποια αλλαγή στους τόνους του πολιτικού διαλόγου: «Οχι στην πρόσκληση στην προσευχή», «Ομιλείτε σουηδικά για να γίνετε Σουηδός, δεν είναι προφανές;» ή «Να μισούμαστε ή να μιλάμε;».

Όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα, οι εντατικές διαπραγματεύσεις θα είναι απαραίτητες για την συγκρότηση κυβερνητικού συνασπισμού που όπως φαίνεται θα είναι μειοψηφικός και θα πρέπει να βρει κοινοβουλευτική στήριξη

Ψήφος μομφής

Στο παιγνίδι του πολιτικού παζαριού, οι Δημοκράτες της Σουηδίας υποσχέθηκαν ότι θα έχουν ρόλο, ακόμη και αν δεν έχουν καμία πιθανότητα να εισέλθουν σε κυβερνητικό συνασπισμό, όσο θα υπάρχει η περίμετρος ασφαλείας που συγκροτούν τα παραδοσιακά κόμματα.

«Θα αναδείξουμε τους όρους μας και τις θέσεις μας ως προς την μεταναστευτική πολιτική, την αντιμετώπιση της εγκληματικότητας, την υγεία», προειδοποιεί ο Τζίμι Ακεσον, ηγέτης του κόμματος της άκρας δεξιάς. Το κόμμα φλερτάρει με τους ψηφοφόρους των συντηρητικών, αλλά και των σοσιαλδημοκρατών και τα μέλη της πανίσχυρης συνδικαλιστικής ομοσπονδίας LO.

Χαμηλόμισθοι, συνταξιούχοι και νέοι ψηφοφόροι προσάπτουν στον πρωθυπουργό Στέφαν Λέβεν ότι υποθήκευσε την ευημερία τους ανοίγοντας τα σύνορα στους αιτούντες άσυλο που θεωρούνται «οικονομική και πολιτιστική απειλή», σύμφωνα με τον κοινωνιολόγο Jens Rydgren.

Χώρα δέκα εκατομμυρίων κατοίκων, η Σουηδία δέχθηκε το 2012 400.000 πρόσφυγες , αρχικά κατά την διάρκεια της θητείας της κεντροδεξιάς κυβέρνησης του Φρέντρικ Ράινφελντ και στην συνέχεια της κεντροαριστερής κυβέρνησης του Στέφαν Λέβεν.

Μακριά από τα αστικά κέντρα της ανάπτυξης και της καινοτομίας, όλο και περισσότεροι ψηφοφόροι προσελκύονται από την εθνικιστική ρητορική του Δημοκρατών της Σουηδίας που θέλουν την έξοδο της Σουηδίας από την Ευρωπαϊκή Ενωση, ένα «Svexit».

Συχνά πρόκειται για εργαζόμενους στους τομείς των μεταφορών και της βιομηχανίας που απασχολούν μεγάλο αριθμό ευρωπαίων εργαζομένων, που αμείβονται με τον χαμηλότερο προβλεπόμενο μισθό. Οι μισθοί αυτοί είναι χαμηλότεροι από τους οριζόμενους από τις συλλογικές συμβάσεις, σύμφωνα με τον κοινωνιολόγο Anders Kjellberg.

Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, το ένα τρίτο των μελών της συνομοσπονδίας LO στρέφεται προς την ακροδεξιά ψήφο.

«Η ψήφος υπέρ της άκρας δεξιάς είναι ψήφος υπέρ μίας δεξιάς πολιτικής», προειδοποιεί ο επικεφαλής της LO Πέτερ Τόρβαλντσον προσθέτοντας ότι πόλεμος θέσεων διεξάγεται στα εργοστάσια ανάμεσα στους οπαδούς της αριστεράς και της άκρας δεξιάς.

Κρίση ταυτότητας

Επειτα από οκτώ χρόνια φιλελεύθερων πολιτικών, ο Στέφαν Λέβεν παρουσιάσθηκε το 2014 ως ένα πρόσωπο ικανό να συμφιλιώσει, σύμφωνα με τους κανόνες της σουηδικής σοσιαλδημοκρατίας, την ανταγωνιστικότητα με την κοινωνική δικαιοσύνη.

Τέσσερα χρόνια αργότερα, ο απολογισμός δημιουργεί διχογνωμίες.

Αν και η ανεργία βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων δέκα ετών, η ανάπτυξη είναι ισχυρή, ο πληθωρισμός τιθασευμένος και τα δημοσιονομικά στο πράσινο, αντίθετα, το σύστημα υγείας πάσχει, οι κοινωνικές ανισότητες αυξάνονται και η κοινωνική απομόνωση αυξάνεται στις υποβαθμισμένες συνοικίες, όπου το ξεκαθάρισμα λογαριασμών ανάμεσα σε συμμορίες άφησε 40 νεκρούς τον περασμένο χρόνο.

«Η καρδιά της εξουσίας μετακινήθηκε, εξαιτίας της ΕΕ, της παγκοσμιοποίησης και της ψηφιοποίησης και οι σοσιαλδημοκράτες δεν έχουν πλέον τα μέσα να τηρήσουν τις υποσχέσεις τους», γράφει η εφημερίδα Dagens Nyheter.

Η πρωθυπουργία θα παιχτεί ανάμεσα στον σοσιαλδημοκράτη Στέφαν Λέβεν και τον συντηρητικό Ουλφ Κρίστερσον.