Το ΕΣΕΚ (Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα) αλλάζει τον ενεργειακό χαρτη της χώρας για την επόμενη δεκαετία, με την πόφαση της ΔΕΗ να απεξαρτηθεί από ο λιγνίτη και θα πρέπει να θεωρηθει δεδομενο, αν και δεν περιλαμβανόταν στον αρχικό σχεδιασμό, ότι η ΔΕΗ θα αναζητήσει μεγάλα υδροηλεκτρικά εργοστάσια που θα λειτουργήσουν ως υποκατάστατα για αποθήκεση ενέργειας, προκειμενου να ξεπεραστεί η στοχαστικότητα των ΑΠΕ.
Συνεπώς τα υδροηλεκτρικα έργα σε Μεσοχώρα και Συκιά, αποτελούν αναπόφευκτο τμημα του ενεργειακού σχεδιασμού, ιδιαίτερα το δεύτερο γιατί θα λειτουργεί με τη μέθοδο της αντλησοταμίευσης ως αποθήκη ένέργειας. Για τη Θεσσαλία, όμως που από δεκτης ενεργειας τις προηγοιύμενες δεκαετίες μετρέπεται πλέον σε σημαντικό πάροχο για το εθνικό διασυνδεδμένο σύτημα ενέργειας, πέραν των υδροηλεκτρικών και των ιδιωτικών φωτοβολταϊκών πάρκων, ή των εργοστασίων βιομάζας και βιοαερίου που έχουν αναπτυχθεί, αναμένεται μέσα στα προσεχή τρία χρόνια και η δημιουργία μονάδας παραγωγης ηλεκτρικής ενέργειας από Φυσικό αέριο στη Λάρισα, ισχύος 660 ΜW και συγκεκριμενα στη Χάλκη. Το project αναμένεται να υλοποιήσει η Volton που εξαγόρασε πρόσφατα την άδεια από τον όμιλο Καρατζη
Με… πιλότο το αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), αλλά και το νέο business plan του κυρίαρχου παίκτη στη ελληνική αγορά ενέργειας, της ΔΕΗ, θα κινηθούν τα επόμενα χρόνια οι επενδύσεις στον ενεργειακό χώρο. Οι κατευθύνσεις, που «πατούν» στις ευρωπαϊκές νόρμες για απανθρακοποίηση, ελέω κλιματικής αλλαγής, είναι σαφείς και συγκεκριμένες: Λιγνίτες τέλος το 2028, Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) στο 35% έως το 2030 και φυσικό αέριο το ενδιάμεσο καύσιμο για την ενεργειακή μετάβαση.
Το μεσοπρόθεσμο επιχειρησιακό σχέδιο
Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ κ. Γιώργος Στάσσης, παρουσιάζοντας στις 16 Δεκεμβρίου το μεσοπρόθεσμο επιχειρησιακό σχέδιο της επιχείρησης, ουσιαστικά περιέγραψε, συνολικά, τον βηματισμό της ενεργειακής αγοράς τα επόμενα χρόνια. Και αυτό διότι όταν ο γίγαντας βρυχάται «ξυπνά» όλη η γειτονιά.
Εως το τέλος του 2023 από την αγορά θα αποσυρθούν οι 14 υφιστάμενες λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ ισχύος περίπου 3,4 GW (γιγαβάτ). Το κενό θα κληθούν να καλύψουν, σε χρονικό ορίζοντα δεκαετίας, οι ΑΠΕ και το φυσικό αέριο, ως μεταβατικό καύσιμο.
O διάβολος ωστόσο κρύβεται στις λεπτομέρειες και αρκετές φορές ανατρέπει ακόμα και τις πιο «καλοκουρδισμένες» μηχανές. Καταρχάς, η ΔΕΗ μπαίνει μέσα από τη λειτουργία των λιγνιτικών μονάδων και για να τις διατηρήσει έως το 2023 – προκειμένου να μην υπάρξουν προβλήματα με την ενεργειακή επάρκεια – ζητεί ένα είδος αποζημίωσης, περί τα 200 εκατ. ευρώ κατ’ έτος. Προϋπόθεση, ο σχετικός μηχανισμός ανάκτησης κόστους να περάσει από τις συμπληγάδες της Κομισιόν. Σε κάθε περίπτωση, η ΔΕΗ σχεδιάζει να διοχετεύσει κεφάλαια στην ανάπτυξη «πράσινης» ενέργειας, με στόχο το 2024 να διαθέτει ένα χαρτοφυλάκιο ενός γιγαβάτ. Σύμφωνα με τον κ. Στάσση, περίπου 6 GW έργων ΑΠΕ βρίσκονται υπό ανάπτυξη / αδειοδότηση και η εταιρεία συζητεί με περισσότερους από δέκα ομίλους για την κατασκευή τους, δίχως να αποκλείεται συνεργασία με ιδιώτες ακόμα και σε υδροηλεκτρικά.
Το κενό από το σβήσιμο των λιγνιτικών μονάδων αναμένεται να φέρει όμως γενικότερη ανάπτυξη καθαρών μορφών ενέργειας. Δεν είναι τυχαίο ότι περαιτέρω επενδύσεις στον ελληνικό ήλιο και άνεμο σχεδιάζουν ελληνικοί και ξένοι ενεργειακοί όμιλοι όπως οι Enel, RWE, IDEOL, Principle Power, EDP Renovaveis, ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, ΕΛ.ΤΕΧ. ΑΝΕΜΟΣ, Iberdrola Rokas, EDF, Total-EREN, ο όμιλος Μυτιληναίου, η ΕΝΤΕΚΑ, η Damco Energy (σε συνεργασία με την China Energy), η Eunice, τα ΕΛΠΕ, η Motor Oil κ.ά.
Στοίχημα οι τεχνολογίες αποθήκευσης ενέργειας
Το πρώτο στοίχημα όμως είναι η ενέργεια που θα προέλθει από ΑΠΕ να συνδυαστεί με τεχνολογίες αποθήκευσης ενέργειας που θα εξισορροπήσουν τη στοχαστικότητα των ΑΠΕ. Υπάρχουν ώριμα έργα αντλησιοταμίευσης ή μετατροπής παλαιών λιγνιτικών μονάδων σε συστήματα αποθήκευσης ενέργειας, τα οποία θα μπορούσαν να υλοποιηθούν σε σύντομο χρονικό διάστημα ώστε να καλύψουν τα κενά ισχύος που θα προκύψουν από το σβήσιμο του… κάρβουνου.
Δεύτερο στοίχημα αποτελεί η ταχύτητα διείσδυσης των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα της χώρας, η οποία πρέπει να στηριχθεί με απλοποίηση των αδειοδοτικών διαδικασιών και ένα ξεκάθαρο χωροταξικό πλαίσιο που θα σέβεται το περιβάλλον και δεν θα αφήνει περιθώρια για αμφισβητήσεις.
Επενδύσεις στο φυσικό αέριο
Ανοιχτό πεδίο για επενδύσεις αφήνει το νέο ΕΣΕΚ και με την επιλογή του φυσικού αερίου ως μεταβατικού καυσίμου. Ωστόσο το κόστος της ρύπανσης δεν είναι μηδενικό, παρότι έχει σαφώς χαμηλότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου σε σύγκριση με τον λιγνίτη ή το ντίζελ. Επιπλέον, οι γραμμές χρηματοδοτικής αιμοδοσίας τέτοιων πρότζεκτ σταδιακά στερεύουν με δεδομένη τη νέα Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, αλλά και την πρόσφατη απόφαση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων να σταματήσει έως το 2021 τη χρηματοδότηση υποδομών ορυκτών καυσίμων – συμπεριλαμβανομένου και του φυσικού αερίου.
Δεν είναι τυχαίο ότι αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη, όπως ανέφερε και ο κ. Στάσσης, στην ομιλία του για το business plan της ΔΕΗ, πέρα από τη μονάδα φυσικού αερίου της «Μυτιληναίος» στη Βοιωτία, κανένας έλληνας επενδυτής από όσους έχουν πάρει άδεια παραγωγής δεν έχει λάβει τελική επιχειρηματική απόφαση, αλλά ούτε και κάποιος άλλος στην Ευρώπη, διότι μακροχρόνια τις θεωρούν ασύμφορες δίχως κάποιον μηχανισμό στήριξης (επιδότηση τύπου «ΑΔΙ»).
Σύμφωνα με τον κ. Στάσση, η ΔΕΗ δεν περιλαμβάνει στο επιχειρησιακό της σχέδιο κάποια νέα μονάδα αερίου, ωστόσο θα είναι παρούσα, σε περίπτωση που διαμορφωθούν οι κατάλληλες συνθήκες, είτε μόνη της είτε σε συνεργασία με ιδιώτες. Ηδη η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ σχεδιάζει κατασκευή τρίτης μονάδας συνδυασμένου κύκλου με φυσικό αέριο στην Κομοτηνή, ισχύος 660 MW, εντός του 2021, η οποία εκτιμάται ότι θα τεθεί σε εμπορική λειτουργία το 2023. Σε τροχιά επενδύσεων για κατασκευή μονάδας παραγωγής ηλεκτρισμού με φυσικό αέριο έχουν μπει επίσης οι Elpedison (826 MW), η οποία αναμένει να λάβει έγκριση περιβαλλοντικών όρων, Damco Energy (660 MW στην Αλεξανδρούπολη), ElvalHalcor (566 MW στη Θίσβη Βοιωτίας, η οποία πήρε πρόσφατα άδεια παραγωγής) και Volton (εξαγόρασε από τον όμιλο Καράτζη άδεια για μονάδα 660 MW στη Λάρισα).
Στη Χάλκη η μικρή ΔΕΗ της Θεσσαλίας
Μία από τις μεγαλύτερες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής της χώρας πρόκειται να εγκατασταθεί στη Θεσσαλία.
Ο λόγος για την επένδυση του ομίλου Καράτζη, ιδιοκτήτη και της εταιρείας ΚΕΝ, η οποία ήδη αδειοδοτήθηκε από τη ΡΑΕ για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με καύσιμο φυσικό αέριο, ισχύος 660 MW.
Ο σταθμός σύμφωνα με πληροφορίες του thessaliaeconomy.gr, προβλέπεται να εγκατασταθεί στο Δημοτικό Διαμέρισμα Χάλκης, της Δημοτικής Ενότητας Νίκαιας, του Δήμου Κιλελέρ, της Περιφερειακής Ενότητας Λάρισας, Η άδεια είναι διάρκειας 35 ετών και αξίζει να σημειωθεί ότι το συνολικό πρότζεκτ θα υπερβεί τα 350 εκ. ευρώ με σημαντικό αριθμό απασχολουμένων, ενώ η έναρξη λειτουργίας προβλέπεται το 2024.
Σημειώνεται ότι βάσει του προγραμματισμού, σε περίπτωση ανάγκης διασφαλίζεται η αδιάλειπτη λειτουργία του εργοστασίου της Χάλκης για τουλάχιστον πέντε ημέρες σε πλήρες φορτίο μέσω της χρήσης εναλλακτικού καυσίμου ή αποθέματος αερίου. Επίσης, προβλέπεται ότι ο κάτοχος της άδειας θα διασφαλίσει μέγιστο βαθμό απόδοσης 63,5% (στην ονομαστική ισχύ) και μέσο βαθμό απόδοσης 60,00% για τον σταθμό. Το τεχνικό ελάχιστο της μονάδας, πρέπει να είναι όχι μεγαλύτερο του 40% του πλήρους φορτίου (της μικτής ισχύος 660 MW), με πλήρη τήρηση των περιβαλλοντικών περιορισμών (εκπομπές NOx, CO).
Αξίζει να αναφερθεί ότι στη χώρα μας προβλέπονται άλλες τρείς επενδύσεις παρόμοιου μεγέθους απο τους ομίλους Μυτιληναίου, Κοπελούζου και Τέρνα.
Με πληροφορίες από tovima.gr και Thessaliaeconomy.gr
