ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ
15 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1886.
Πριν φύγει ο οικονομικά δύσκολος χρόνος του 2015 επιχειρήσαμε ένα μικρό ταξίδι για να δούμε αν το νέο έτος 2016, το οποίο θα διανύσουμε μετά από 15 ημέρες έχει ομοιότητες με το αντίστοιχο χρόνο πριν από 130 χρόνια.
Επιβιβαστήκαμε σε μια νοερή μηχανή, όμοια με τη μηχανή του χρόνου του Χέρμπερτ Τζορτζ Γουέλ και πατήσαμε στο φωτεινό καντράν που αναβόσβηνε μέσα στην καμπίνα μας τη χρονολογία 15η Δεκεμβρίου 1886.
Με το πρώτο πάτημα του κουμπιού η μηχανή ανέπτυξε μια απίστευτη ταχύτητα και σε λίγο βυθίστηκε σε μια μαύρη τρύπα, η όποια μας απορρόφησε μέσα στη κυλινδρική χοάνη του χρόνου και προσγειωθήκαμε προς έκπληξη ενός μικρού σμήνους χηνών που τρομαγμένο από τη περιστροφική κίνηση της μηχανής πετάρισε κοντά στις όχθες του Ληθαίου, και ένας αδέσποτος όνος άρχισε να γκαρίζει, αναγγέλλοντας μεγαλοπρεπώς την άφιξή μας στα Τρίκαλα την 15η Δεκεμβρίου του 1886.
Η προσγείωσή μας έλαβε χώρα στο ύψος της κεντρικής αγοράς και η πρώτη εξερευνητική ματιά, μας αποκάλυψε ότι το γνώριμο τοπίο της σιδερένιας κεντρικής γέφυρας, γαλλικής κατασκευής, η οποία προσφάτως έχει φορέσει τον καινούργιο τάπητά της, δωρεά ενός πλούσιου εφέντη χριστιανού και ουχί του δημάρχου της πόλης, δεν έμοιαζε καθόλου με το σημερινό.
Ίσως επειδή η πόλη βρίσκεται σήμερον εις σοβαράς οικονομικάς στενοχωρίας, αλλά θα σας αποκαλύψουμε συντόμως ότι και τότε η πόλη των Τρικάλων το 1886 έφερεν τας ίδιας οικονομικάς δυσκολίας.
Στη θέση της σιδερένιας γέφυρας υπήρχε μια ξύλινη γέφυρα μετά ξύλινων κιγκλιδωμάτων, η οποία ένωνε τις δυο όχθες του Ληθαίου και από τη αριστερή άκρη της, προς το μέρος της πλατείας, το ξύλινο κιγκλίδωμα είχε υποχωρήσει και έστεκε από την ξύλινη βάση της γέφυρας, επιστρωμένη με χοντράς πεπλατυσμένας ξύλινας σανίδας, κρεμασμένο πλαγίως ακανόνιστα.
«Έχει πέσει από την χθεσινή νεροποντή μας», μας είπε μία γυναίκα, η οποία κοπανούσε μια φλοκάτη κουβέρτα πάνω σε μια λεία πέτρα στην άκρη του Ληθαίου, περνώντας την ξύλινη γέφυρα μετά μεγάλης προσοχής.
Και αίφνης αντικρίσαμε έξωθεν του καφενείου του Αθανασίου Παπανικολάου κείμενον εις την αγοράν της πόλεως και παρά την όχθη του Ληθαίου, πλήθος κόσμου, το οποίο ήτο συγκεντρωμένο έμπροσθέν του και το θέαμα μας ετράβηξεν την προσοχήν, λείαν απορούντες, διά την εν λόγω συνάθροιση.
Πλησιάσαμε κοντύτερα και τότε διαπιστώσαμε ότι το ενδιαφέρουν των Τρικαλινών ήτο διά τον πλειστηριασμόν, το οποίον ελάμβανε χώραν και μας προξένησε μεγίστη εντύπωση του δημοσίου χαρακτήρος που είχεν το γεγονός.
Η ώρα ήτο δέκα ακριβώς και αμέσως ηκούσαμε το λάκτισμα του κώδωνος του κήρυκος, το οποίο ανήγγειλε την έναρξην της αναγκαστική δημοπρασίας, ενός άτυχου δανειστού, ο οποίος είχε αποθάνει, πιθανός εκ της στενοχώριας του, και η περιουσία του είχε κατασχεθεί, ουχί εκ funds του εξωτερικού, αλλά εκ funds του εσωτερικού, τα οποία funds έκαμον χρυσάς δουλειάς το χρόνο εκείνο, όπως μας εκμυστηρεύθηκε εις εκ των περιέργων της δημοπρασίας.
Οι πλειστηριασμοί, όπως μάθαμε αργότερα, των οικιών, των χωραφιών και άλλων τινών, δεν περιορίζονταν μόνον εις τα ακίνητα περιουσιακά στοιχεία των άτυχων δανειζομένων, αλλά και επί των κινητών αξιών και των ζώων, αι οποίαι ήτο καθημερινό θέαμα εις τα κεντρικά καφενεία της αγοράς της πόλεως, παρά τον Ληθαίον ποταμόν, διότι είχε ενσκήψει βαρύς οικονομικός χειμών κατά τους χρόνους εκείνους όταν εισήχθημεν εις την τότε άτυπη ευρωπαϊκή ένωση, μετά την προσάρτηση της Θεσσαλίας και πολλοί χωρικοί και τεχνίτες της πόλης και της υπαίθρου εντός λίγων μηνών έχανον τα πάντα.
Αιτία όλων των κακών και των δυσάρεστων συμβάντων των πλειστηριασμών ήτο το απεχθές μνημόνιο που επέβαλον οι ιθύνοντες της άτυπης Ευρωπαϊκής ένωσης και πολλοί Θεσσαλοί εκ της στενοχωρίας των απολεσθέντων κινητών και ακινήτων απέθανον πριν ή μετά την κατάσχεσή των ακινήτων και κινητών περιούσιων λιρών, δακτυλιδιών, εκτός των οικόσιτων γατών και σκύλων εκ των οποίων ήτο πλήθος εις την πόλη και εκτελούντο συχνάκις διά στρυχνίνης.
Μετά ολίγον τινών λεπτών ο πλειστηριασμός ήρχισε και ο δικαστικώς κλητήρ ανέγνωσεν την πρώτη προσφορά λέγων: «διά μεν τα πρόβατα, ανά δραχμάς χρυσάς τέσσαρας(4) έκαστον, δια τη δαμάλι δραχμάς (20), δια τον βουν δραχμας (40), διά τον όνον δραχμάς (50), διά τη πρώτη φορβάδα δραχμάς (50) διά την δευτέραν φορβάδα δραχμάς (50) και διά τον ίππον δραχμάς (25)».
«Η πληρωμή έπεται επί της Tραπέζης και ευθύς μετά την κατοχύρωση, της οποίας το σημείον δοθίσεται παρά εμού του κήρυκος διά σκαπανίου ή κώδωνος», ανέκραξεν δια τελευταίαν φοράν ο δικαστικώς κλητήρ μετά του κήρυκος και ήρχισε το μακάβριον έργον της δημοπρασίας των πτωχών ζώων.
Ελυπήθημεν το ίππον, ο οποίος ήτο και αδύνατος εκ της πείνης και θα λαμβάναμε μέρος εις την δημοπρασία ίνα αγοράσουμε τα ζώα, τα οποία περίλυπα εστέκοντο, μετά την απώλεια του πρώτου κτήτορος, ίνα μη γνωρίζουσι τη συμπεριφορά του νέου, ων θα εγένετο κάτοχος μετά την δημοπρασία, αλλά δεν είχομεν δραχμάς εις το πορτοφόλιον, αλλά ευρώ, ίνα ύστερον τα επιστρέψουμεν τα ζώα εις την οικογένειαν του αποθανόντος, ούτε η μηχανή του χρόνου μας είχε την πρόβλεψη μεταφοράς τινών επιβάτων πλην εμού και η μεταφορά οιοσδήποτε άλλου ήτο αδύνατος.
Η θέα της εν λόγω δημοπρασίας και μάλιστα δημοσίως, παρά την κεντρική αγορά των Τρικάλων, ομοίαζαν ωσάν εκτέλεση τινός διά απαγχονισμού. Ήτο θλιβερό το θέαμα των ζώων του ατυχούς χωρικού, ο οποίος μετά πολλούς βασάνους και κόποις έτρεφεν τοιούτα διά να καταλήξουσιν μια ημέρα εξαναγκαστικώς δέσμια της Tραπέζης εις αναγκαστική κατάσχεση, ων παρείχον το μοναδικό εισόδημα της οικόγενείας τούτου.
Το διαπεραστικό σφύριγμα της μηχανής μας συνέφερε εις την πραγματικότητα και μας προειδοποίησε το τέλος χρόνου παραμονής και επιστρέψαμε τάχιστα εις τον στρόγγυλο θάλαμον της νοητής μηχανής περίλυποι για όσα είδαμε και ακούσαμε με την αίσθηση ότι θα ταξιδέψουμε 130 έτη έμπροσθέν μας και θα συναντήσουμε και πάλι το ίδιο σκηνικό του 1886 των δημοπρασιών, των οικιών, των οικοπέδων, των αγρών, των εργοστασίων, και των κατασχέσεων και άλλων ακινήτων περιουσιών και πιθανώς και κινητών των ζώων, των εισοδημάτων μισθών-προϊόντων, των λιρών των αποταμιεύσεων, των χρυσαφικών και άλλων πολύτιμων λίθων κλπ. εντός του 2016.
Βασίλης Πάνος
15/12/2015
