Κυκλοφόρησε ο 35ος τόμος (2015) του ετησίου περιοδικού επιστημονικού συγγράμματος «Τρικαλινά», το οποίο από το 1981 εκδίδει ανελλιπώς ο Φιλολογικός, Ιστορικός, Λογοτεχνικός Σύνδεσμος (Φ.Ι.ΛΟ.Σ.) Τρικάλων υπό την διεύθυνση του προέδρου, φιλολόγου κ. Θεοδώρου Νημά, και με Επιστημονική Συντακτική Επιτροπή τους καθηγητές Πανεπιστημίου κ. Λάμπρο Βαρελά, κ. Αθανάσιο Νάκα, κ. Νίκη Παπατριανταφύλλου-Θεοδωρίδη, κ. Γιάννη Πίκουλα, κ. Δημήτριο Ράπτη και τον συγγραφέα κ. Ηλία Κεφάλα.
Ο εν λόγω τόμος των 440 σελίδων περιέχει τα Πρακτικά του 10ου Συμποσίου Τρικαλινών Σπουδών, που είχε πραγματοποιηθεί στο τέλος του 2014. Ειδικότερα, στον εν λόγω τόμο περιλαμβάνονται πέντε (5) φιλολογικές μελέτες, επτά (7) ιστορικές, δεκατρείς (13) αρχαιολογικές, μία (1) για την λαϊκή αρχιτεκτονική, όλες δε αναφέρονται στην περιοχή Τρικάλων. Περιέχει ακόμα και άλλη ύλη.
Η έκδοση του τόμου αυτού πραγματοποιήθηκε χάρη σε χορηγία του Κοινωφελούς Ιδρύματος Λεωνίδα Μακρή – Ιατρού, το οποίο εδώ και αρκετά χρόνια στηρίζει το έργο του Φ.Ι.ΛΟ.Σ.
Αναλυτικά τα περιεχόμενα του τόμου έχουν ως εξής:
Α. ΦΙΛΟΛΟΓΙΑ
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΣΤΕΡΓΙΟΥΛΗΣ, φιλόλογος – δρ βυζαντινής φιλολογίας,
– Ένας ανέκδοτος κανόνας (17ος αι.) στον άγιο Βησσαρίωνα,
αρχιεπίσκοπο Λαρίσης και κτίτορα της Μονής Δουσίκου (σελ. 9-24).
ΑΙΜΙΛΙΑΝΟΣ Χ. ΓΚΕΚΑΣ, συντηρητής έργων τέχνης.
– Η συντήρηση ενός μετεωρίτικου εντύπου Ιερού Ευαγγελίου του 17ου αι.
(σελ. 25-46)
ΛΑΜΠΡΟΣ ΒΑΡΕΛΑΣ, επίκ. καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας ΑΠΘ,
– Ο Ραϊνόλδος Δημητριάδης και οι αφηγήσεις του για τη ζωή των βοσκών
στην Πίνδο (σελ. 47-56).
ΘΕΟΔΩΡΟΣ Α. ΝΗΜΑΣ, φιλόλογος – δρ ιστορίας,
– Το πολυσχιδές συγγραφικό έργο του Τρικαλινού φιλολόγου
Βασιλείου Βήκα (1892-1972) (σελ. 57-80).
ΓΕΩΡΓΙΑ ΛΑΔΟΓΙΑΝΝΗ, καθηγήτρια Παν/μίου Ιωαννίνων,
– Ο τόπος και τα πρόσωπα. Η ιστορία στο μυθιστόρημα της Τούλας Τίγκα
και της Μαρούλας Κλιάφα (σελ. 81-88).
Β. ΙΣΤΟΡΙΑ
ΓΙΑΝΝΗΣ Α. ΠΙΚΟΥΛΑΣ, καθηγητής Παν/μίου Θεσσαλίας.
– Συμβολή στην Ιστορική Τοπογραφία της Εστιαιώτιδος (σελ. 91-100).
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΠΑΠΠΑΣ, δρ λατινικής φιλολογίας,
– Μαρτυρίες Λατίνων συγγραφέων για την περιοχή των Τρικάλων (σελ. 101-112).
ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ, αρχαιολόγος – δρ αρχιτεκτονικής.
– Η αγροτική οικονομία και οι παραγωγικές δραστηριότητες στη Δυτική
Θεσσαλία κατά την πρώιμη οθωμανική περίοδο: Οι πεδινοί οικισμοί
των Τρικάλων (σελ. 113—126).
ΕΥΓΕΝΙΑ ΓΙΑΝΝΟΥΧΟΥ, πτυχ. ιστορίας – αρχαιολογίας, μεταπτ. φοιτήτρια,
– Η κοινωνική και η οικονομική κατάσταση στη Δυτική Θεσσαλία μέσα
από τα έργα των περιηγητών William Leake και François Pouqueville
(αρχές 19ου αι.) (σελ. 127-144).
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΡΑΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣ, παιδίατρος – δρ ιστορίας ιατρικής,
– Η Δυτική Θεσσαλία στη “Χάρτα της Ελλάδος” του Ρήγα Βελεστινλή (σελ. 145-158).
ΒΙΚΤΩΡ ΚΩΝ. ΚΟΝΤΟΝΑΤΣΙΟΣ εκπαιδευτικός,
– Ερευνητικοί ιστορικοί περίπατοι του Νικολάου Γιαννόπουλου
στα Τρίκαλα κατά το 1897 και το 1918 (σελ. 159-184).
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΕΛ. ΡΑΠΤΗΣ, φιλόλογος – δρ λαογραφίας.
– Τα τοπωνύμια ως πηγή ιστορικής και πολιτισμικής πληροφόρησης.
Το παράδειγμα του Μυροφύλλου Τρικάλων (σελ. 185-202).
Γ. ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ
ΜΑΡΙΑ ΒΑΪΟΠΟΥΛΟΥ, αρχαιολόγος – δ/ντρια ΕΦΑ Καρδίτσας,
– Οικισμός της Μέσης και Ύστερης Εποχής Χαλκού στη θέση
“Ασβεσταριά” του Πετρωτού Τρικάλων (σελ. 205-220).
ΛΑΖΑΡΟΣ ΔΕΡΙΖΙΩΤΗΣ, αρχαιολόγος,
– Ο εικονογραφικός διάκοσμος του καθολικού της Ι. Μ. του Σωτήρος
(Δουσίκου) στην Πύλη Τρικάλων (σελ. 221-238).
ΔΗΜΗΤΡΑ ΒΛΑΧΑΒΑ, αρχιτέκτων μηχανικός.
ΣΟΦΙΑ ΦΑΡΑΖΟΥΜΗ, αρχιτέκτων μηχανικός.
– Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου Κρήνης και Ιερός Ναός Κοιμήσεως
της Θεοτόκου Ασπροκκλησιάς: Ιστορικό και προτάσεις
αποκατάστασης δύο μικρών βυζαντινών ναών του Ν. Τρικάλων (σελ. 239-258).
ΦΑΝΗ ΛΥΤΑΡΗ, δρ βυζαντινής αρχαιολογίας,
– Ο τοιχογραφικός διάκοσμος του Ναού των Ταξιαρχών στον Πλάτανο
Τρικάλων. Παρουσίαση εικονογραφικού προγράμματος (σελ. 259-280).
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ι. ΚΑΛΟΓΕΡΟΥΔΗΣ, δρ αρχαιολογίας,
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Χ. ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ, δρ ιστορίας,
– Το εικονογραφικό πρόγραμμα του Ι. Ναού Αγίου Γεωργίου Μυροφύλλου Τρικάλων (σελ. 281-298).
ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΜΗΤΡΟΝΑΤΣΙΟΣ, συντηρητής έργων τέχνης.
– Συντήρηση του εικονογραφικού διακόσμου του νάρθηκα
της Ιεράς Μονής Κοιμήσεως της Θεοτόκου Σταγιάδων (σελ. 299-308).
ΣΤΥΛΙΑΝΗ ΛΑΦΑΖΑΝΗ, αρχιτέκτων μηχανικός,
– Ιερά Μονή Αγίας Ζώνης Δολιανών Κρανιάς Ασπροποτάμου.
Μία πρώτη προσέγγιση ενός άγνωστου μοναστηριακού συγκροτήματος
(σελ. 309-332).
ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΝΤΑΦΗ, αρχαιολόγος ΕΦΑ Τρικάλων,
– Ο Καλαρρυτινός ζωγράφος Δημήτριος Ζούκης με τον μαθητή του
Γεώργιο και οι τοιχογραφίες τους στον ναό του Αγίου Αθανασίου
Καστανιάς Καλαμπάκας (σελ. 333-352).
ΟΥΡΑΝΙΑ ΜΠΑΛΟΓΙΑΝΝΗ, αρχαιολόγος,
– Ο τοιχογραφικός διάκοσμος της Ιεράς Μονής της Ζωοδόχου Πηγής
στην Παναγίτσα Τρικάλων. Ανάλυση ενός εικονογραφικού συνόλου
που ακολουθεί τις καλλιτεχνικές τάσεις των Σαμαριναίων ζωγράφων
(σελ. 353-363).
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΕΡΑΜΙΔΑ, αρχαιολόγος,
ΕΛΕΝΗ ΜΠΑΛΑΜΩΤΗ, αρχαιολόγος,
– Ο Ιερός Ναός του Αγίου Γεωργίου στην Πατουλιά Τρικάλων
(σελ. 365-390).
ΛΑΪΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΠ. ΓΟΡΓΟΓΕΤΑΣ, ερευνητής,
– Η λαϊκή αρχιτεκτονική στο Γαρδίκι Ασπροποτάμου Τρικάλων (σελ. 393-416).
Ο τόμος περιλαμβάνει ακόμη: Οργανωτική Επιτροπή και Χορηγοί 10ου Συμποσίου Τρικαλινών Σπουδών (σελ. 7), Κατάλογος Συνέδρων 10ου Συμποσίου Τρικαλινών Σπουδών (σελ. 8). – Νεκρολογίες: Εμμανουήλ Κριαράς (1906-2014) – Κώστας Βίρβος (1926-2015) (σελ. 417-424). Βιβλιοκρισία (σελ. 425-428). Νέα Βιβλία (σελ. 429-432). Σχόλια (σελ. 433-434). Οδηγίες προς τους Συνεργάτες των «Τρικαλινών» (σελ. 435-436). Η δράση του Κοινωφελούς Ιδρύματος Λεωνίδα Μακρή – Ιατρού (σελ. 437-438) και Οι δραστηριότητες του Φ.Ι.ΛΟ.Σ. Τρικάλων (σελ. 439).
Τιμάται 20 ευρώ και διατίθεται από τα βιβλιοπωλεία «Επιλογή» (Ιακωβάκη 5), «Κηρήθρες» (Γλάδστωνος 13), «Λαμπρίδης» (Ερμού 19), καθώς και από τα Γραφεία του Φ.Ι.ΛΟ.Σ. (Πλ. Ρήγα Φεραίου 4, 7-9 μ.μ., τηλ. 24310-71679). Εκτός Ν. Τρικάλων διατίθεται από τις Εκδόσεις Αντ. Σταμούλη (Ι. Μιχαήλ 2 & Π. Πατρών Γερμανού 38 – Θεσσαλονίκη, τηλ. 2310-264.748), τις Εκδόσεις Δέσποινας Κυριακίδη (Παναγίας Δεξιάς 7 – Θεσσαλονίκη, τηλ. 200.376), Βιβλιοπωλεία «Γνώση» και «Σκάλα» (Λάρισα).
